Το Γαλλογερμανικό Διευθυντήριο

Toυ ΡΟΥΣΣΟΥ ΒΡΑΝΑ

Η έδρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας απέχει µόλις τέσσερα χιλιόµετρα από την έδρα της Μπούντεσµπανκ. Τυχαίο; Καθόλου. Ενας ακόµη συµβολισµός για το ποιος κάνει πραγµατικά κουµάντο στην Ευρωπαϊκή Ενωση: η Γερµανία, µε το γαλλικό δεκανίκι της.

Η καλλιέργεια προσδοκιών για µια χαλαρότερη στάση της Γερµανίας έναντι των χρεωµένων περιφερειακών χωρών µπορεί να αποδειχτεί εξωπραγµατική, έγραφε στις αρχές του περασµένου µήνα ο Γκάρετ Φιτζέραλντ στους «Τάιµς της Ιρλανδίας» (αναφερόµενος στις προεκλογικές υποσχέσεις των δύο κοµµάτων που σήµερα κυβερνούν την Ιρλανδία). Και εφιστούσε την προσοχή σε µία πλευρά της γαλλογερµανικής πρωτοβουλίας για τη µεταρρύθµιση του ευρώ η οποία έλαβε ελάχιστη δηµοσιότητα: η Γερµανία και η Γαλλία επέλεξαν µια διακυβερνητική διαδικασία που βρίσκεται έξω από τη φυσιολογική διαδικασία λήψης των ευρωπαϊκών αποφάσεων. Ο κοινοτικός τρόπος λήψης αποφάσεων εµποδίζει τα κράτη-µέλη, ανεξάρτητα από το µέγεθός τους και την ισχύ τους, να προωθούν τα δικά τους συµφέροντα προτείνοντας νέους κανόνες. Μόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή µπορεί να προτείνει τέτοιους κανόνες, οι οποίοι υπόκεινται σε τροποποιήσεις και κατόπιν εγκρίνονται από το Συµβούλιο Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό το σύστηµα, υπογραµµίζει ο Γκάρετ Φιτζέραλντ, απέβλεπε στην προστασία των συµφερόντων των µικρών χωρών απόενδεχόµενη κατάχρηση της ισχύος των µεγάλων χωρών.

Η κοινή γαλλογερµανική πρωτοβουλία για τη µεταρρύθµιση του ευρώ, όµως, αποτελεί εκτροπή από αυτή την καθιερωµένη και θεσµική ευρωπαϊκήπρακτική στη λήψη των αποφάσεων, µια απόπειρα αντιδηµοκρατικής εγκαθίδρυσης ενός ευρωπαϊκού ∆ιευθυντηρίου. Ορισµένες χώρες, όπως το Λουξεµβούργο, το Βέλγιο και η Πολωνία, έχουν ήδη εκφράσει την αντίρρησή τους σεαυτή την υπονόµευση της ευρωπαϊκήςδιαδικασίας λήψης αποφάσεων. Η Γερµανία έχει πείσει την Ισπανία να µην αντιδράσει. Και τα σοβαρά οικονοµικά προβλήµατα της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας δεν τους επιτρέπουν να αρθρώσουν ισχυρό ενάντιο λόγο. Αυτό που θα παρακολουθήσουµε λοιπόν στις συνόδους κορυφής των προσεχών ηµερών θα είναι µια εξωθεσµική (δηλαδή εκτός Ευρωπαϊκής Επιτροπής) απόπειρα των ηγετών των δύο µεγαλύτερων χωρών, της Γερµανίας και της Γαλλίας, να κόψουν και να ράψουν τη ζώνη του ευρώ στα µέτρα τους. Για πρώτη φορά, ένα σύστηµα λήψης αποφάσεων που κράτησε µισόν αιώνα και διατήρησε κάποια σχετική ισορροπία ανάµεσα στα συµφέροντα των µεγάλων και των µικρών χωρών, υποτάσσεται σήµερα στα συµφέροντα των ισχυρότερων χωρών µε συνοπτικές και εξαιρετικές διαδικασίες.

Ενα πραξικόπηµα λοιπόν. Ενα πραξικόπηµα από το γαλλογερµανικό ∆ιευθυντήριο, που δίνει ένα ισχυρό πλήγµα στις όποιες δηµοκρατικές διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Χωρίς ούτε αυτές, µπορούµε ήδη από τώρα να φανταστούµε τους πρεσβευτές των χωρών του ∆ιευθυντηρίου να απαιτούν κάποτε στο µέλλον τη συµµετοχή τους στις συνεδριάσεις των υπουργικών συµβουλίων των χρεωµένων ευρωπαϊκών χωρών για να ελέγχουν την εφαρµογή των µνηµονίων λιτότητας, όπως ακριβώς είχε συµβεί µε τους πρεσβευτές των τριών δανειστριών χωρών (Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας) στην καταχρεωµένη Ελλάδα του 1843.