Του Γιώργου Ι. Μαύρου
Σήμερα οι ελέγχοντες είναι στην πράξη ανεξέλεγκτοι. Σε ένα ψηφιακό περιβάλλον και οι δικές τους κινήσεις θα είναι εντοπίσιμες και ο μέσος πολίτης θα έχει για πρώτη φορά τη δυνατότητα να ελέγξει ουσιαστικά και σε πραγματικό χρόνο την εξουσία. Αρκεί να δημιουργηθεί το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο
Φανταστείτε μια Ελλάδα στην οποία δεν θα μπορούσε να διακινηθεί «μαύρο χρήμα», όπου θα παίρνατε απόδειξη σε κάθε συναλλαγή: για κάθε πλύσιμο του παρμπρίζ στο φανάρι, για κάθε «πιάτσα» στη Σόλωνος και την Πατησίων, για «μαϊμού» τσάντες, ρούχα και τσιγάρα, για κάθε παραγγελία «χόρτου» ή άσπρης σκόνης, για κάθε «γρηγορόσημο» σε δημόσια υπηρεσία, για κάθε «φακελάκι» σε γιατρό ή νοσοκόμα, για κάθε «δωρεά» προς φιλόπτωχα ταμεία, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα και πολιτικά κόμματα.
Μα, θα μου πείτε, «αν ήταν να κόβεται απόδειξη καμία από τις παραπάνω συναλλαγές δεν θα πραγματοποιούνταν με αυτή τη μορφή εξ αρχής». Σωστό. Μόνο που ακριβώς αυτό είναι το σενάριο στο οποίο οδηγούμαστε νομοτελειακά λόγω όχι γενναίων πολιτικών αποφάσεων, αλλά τεχνολογικών επαναστάσεων που αθόρυβα οδηγούν σε μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση πέρα από τον έλεγχο κάθε τρόικας και κάθε κυβέρνησης: της κατάργησης του χρήματος σε υλική μορφή και της ολοκληρωτικής μετάλλαξής του σε ψηφιακό.
Η Ελλάδα της ανομίας, της διαπλοκής, της εκτεταμένης διαφθοράς, της παραοικονομίας, του ξεπλύματος παράνομου πλούτου, της φορο - και εισφοροδιαφυγής, των ελλειμμάτων και του χρέους, είναι συνέπεια της συναλλαγής χέρι με χέρι. Σε μια ψηφιακή οικονομία, όπου οι πληρωμές γίνονται μέσω κινητών τηλεφώνων και ειδικών χρεωστικών καρτών, όλες οι συναλλαγές καταγράφονται και φορολογούνται. Η συναλλαγή «χέρι με χέρι», μπορεί να μεταλλαχθεί π.χ. σε «κινητό με κινητό» με διαμεσολαβητή τα κεντρικά υπολογιστικά συστήματα της εφορίας.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι καταργείται η ανάγκη αποκοπής απόδειξης, καθώς αυτή θα κόβεται ηλεκτρονικά ενημερώνοντας αυτομάτως το φορολογικό προφίλ των συναλλασσομένων. Το τεχνολογικό υπόβαθρο αλλά και τα γενικά οικονομικά συστήματα που διέπουν μια τέτοια μεταρρύθμιση ήδη υπάρχουν και απλώς χρειάζεται η παραμετροποίησή τους στα δεδομένα της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.
Αυτό που δεν υπάρχει, είναι οι απαιτούμενες πολιτικές για τη διαχείριση της αναπόφευκτης αυτής μετάβασης.
Η διαμόρφωση συνθηκών διαφάνειας στην Ελλάδα θα προκαλούσε ένα άνευ προηγουμένου πολιτισμικό σοκ. Ξαφνικά όλες οι στρεβλώσεις, όλα τα ανοιχτά μέτωπα θα ζητούσαν μια άμεση λύση πιέζοντας την κυβέρνηση να κάνει το αυτονόητο: να ασκήσει πολιτική.
Παράδειγμα πρώτο: Οι 300 δεν θα έφταναν ποτέ στην Υπατία. Η διαφάνεια στις συναλλαγές και ο φορολογικός και ασφαλιστικός έλεγχος όλων των εργαζομένων θα δημιουργούσε συνθήκες πραγματικής εργασιακής ισότητας, καταργώντας την ανάγκη για πολιτικό άσυλο και εξουδετερώνοντας τη βασική πηγή παραγωγής ρατσισμού και ξενοφοβίας στην κοινωνία. Ο μετανάστης δεν θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί το φθηνό του κόστος, αλλά και δεν θα μπορούσε πλέον να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης (και κοινωνικού μίσους) γι' αυτό.
Παράδειγμα δεύτερο: Η διακίνηση ναρκωτικών πολύ δύσκολα μπορεί να σταματήσει, κυρίως διότι εξυπηρετεί υπαρκτές κοινωνικές ανάγκες. Η αναπόφευκτη φορολόγησή της σε ένα ψηφιακό περιβάλλον μπορεί να την καταστήσει πολύτιμη -πλην όμως αμφιλεγόμενη- πηγή κρατικών εσόδων δημιουργώντας ένα ηθικό θέμα που η κοινωνία θα κληθεί να διαχειριστεί με τρόπο πολύ πιο ενεργό (και πολύ λιγότερο υποκριτικό) από ό,τι σήμερα.
Παράδειγμα τρίτο: Η ψηφιοποίηση της οικονομίας μπορεί να διαμορφώσει συνθήκες στις οποίες μπορεί να ελέγχεται το πού βρίσκεται και το παρά μικρό σεντ ανά πάσα στιγμή, και πώς μεταβάλλεται η περιουσιακή κατάσταση του καθενός σε πραγματικό χρόνο. Υπό αυτές τις συνθήκες, εξουδετερώνεται το πλαστό χρήμα, στεγανοποιείται η οικονομία από αιμορραγία κεφαλαίων στο εξωτερικό και κάθε ύποπτη συναλλαγή εντοπίζεται, αφού προηγουμένως έχει φορολογηθεί ενισχύοντας τα ταμεία του κράτους!
Στο ψηφιακό περιβάλλον δεν τίθεται θέμα αν πιαστεί ο κλέφτης αλλά πότε, καθώς όλες οι κινήσεις αφήνουν ίχνος.
Ποιος όμως θα ελέγχει τους ελέγχοντες; Το ερώτημα είναι ουσιαστικό, όμως κρύβει την ουσία: Σήμερα οι ελέγχοντες είναι στην πράξη ανεξέλεγκτοι. Σε ένα ψηφιακό περιβάλλον και οι δικές τους κινήσεις θα είναι εντοπίσημες και ο μέσος πολίτης θα έχει για πρώτη φορά τη δυνατότητα να ελέγξει ουσιαστικά και σε πραγματικό χρόνο την εξουσία. Αρκεί να δημιουργηθεί το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο.
Οι προκλήσεις που η ελληνική κοινωνία θα κληθεί σύντομα να αντιμετωπίσει είναι πολλές και πολύ πιο καταιγιστικές από τη λαίλαπα του Μνημονίου. Όμως, η προοπτική αυτή μπορεί να αποτελέσει ένα μοναδικό «καρότο» για μια Ελλάδα που θα έχει την ευκαιρία να διεκδικήσει -επιτέλους- το μέλλον της βάζοντας οριστικό τέλος στις πολιτικές διαχείρισης που έφεραν τη χώρα στα όρια της χρεοκοπίας και σηματοδοτώντας την έναρξη μιας περιόδου ουσιαστικής άσκησης πολιτικής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου