Η... ναυµαχία του Βατερλώ

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΤΣΙΚΑ

Ενας λοιπόν από τους κρίσιµους στόχους της δεκαετίας, τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε θέσει το 2000, ήταν η µείωση του ποσοστού των 15άρηδων που αντιµετωπίζουν µεγάλες δυσκολίες στην κατανόηση ενός κειµένου, τουλάχιστον κατά 20%. Οπως όµως προκύπτει από τα στοιχεία που δηµοσίευσε πρόσφατα η γαλλική εφηµερίδα «La Croix», το ποσοστό αυτό που κυµαινόταν στο 21% το 2000, ξεπέρασε το 26% το2006. Το δε ποσοστό των εφήβων που αντιµετωπίζουν δυσκολίες στην ανάγνωση ανήλθε από το 15% στο21%. 

Σύµφωνα µε τα λεγόµενα του ευρωπαίου επιτρόπου, αρµόδιου σε θέµατα εκπαίδευσης, Μάρος Σέφκοβιτς, η αύξηση του ποσοστού των παιδιών που ερχόµενα σε επαφή µε ένα κείµενο δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι διαβάζουν που ανιχνεύθηκε στις αναπτυγµένες τεχνολογικά χώρες όπως τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, εξαπλώθηκε και στην Ευρώπη. 

Στη χώρα µας τα υψηλά ποσοστά χαµηλών βαθµολογιών που καταγράφονται κάθε χρόνο στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, όπου περίπου το 1/3 των εξετασθέντων γράφουν κάτω από τη βάση και από αυτούς περισσότεροι από τους µισούς δίνουν σχεδόν λευκή κόλλα,εκπαιδευτικό παράδοξο: οι µαθητές µας «οικοδοµούν» τη γνώση τουςστο τρίγωνο «σχολείο - φροντιστήριο - ιδιαίτερο», «ροκανίζουν» την εφηβεία τους µε «γερµανικά ωράρια» ασκήσεων και εξετάσεων, µπαζώνουν τον οικογενειακό προϋπολογισµό µε υπέρογκα φροντιστηριακά έξοδα, κι όµως δεν µαθαίνουν. πριµοδοτούν την ανάπτυξη µιας δηµόσιας συζήτησης καθώς αναδεικνύουν ένα

Αναφερόµαστε σ’ ένα ολοένα και αυξανόµενο τµήµα µαθητών µας που αδυνατούν να αρθρώνουν συνεχή λόγο, να ελέγχουν και να λογικοποιούν τις σκέψεις τους χωρίς χάσµατα και αντιφάσεις, να κάνουν λογικές αφαιρέσεις ή να κατανοούν γραπτά κείµενα εκτός από τα υποτυπώδη, που σκοντάφτουν σε ερωτήσεις που απαιτούν κρίση. Το ζήτηµα είναι πάρα πολύ σοβαρό, καθώς στη γενίκευση του φαινοµένου µπορούµε να µιλήσουµε για την εφιαλτική προοπτική µιας τεχνολογικώς υπεραναπτυγµένης και παράλληλα πειθαρχηµένης κοινωνίας «κατακερµατισµένων ανθρώπων» - υπηκόων, ένα είδος «προσοντούχων αγραµµάτων» και αργότερα «σοφών άσχετων».

Τα πράγµατα δεν φαίνεται να καλυτερεύουν όταν ερχόµαστε στους πτυχιούχους των πανεπιστηµίωνµας.

Σύµφωνα µε δηµοσίευµα στο περιοδικό «Επίκαιρα», στις προφορικές εξετάσεις αποφοίτων της Νοµικής που διεκδίκησαν πρόσφατα µια θέση στο ∆ικαστικό Σώµα (Εθνική Σχολή ∆ικαστών), οι απαντήσεις στις ερωτήσεις έσπαγαν κόκαλα!

Σε ερώτηση εξεταστή σε υποψήφιο «για το τι συνέβη στο Βατερλώ, στις 18 Ιουνίουτου 1815» δόθηκε από τον τελευταίοη αποστοµωτική απάντηση: «Ναυµαχία»! Ο συγκεκριµένος υποψήφιος φαίνεται να µην είχε ακούσει ποτέγια µια από τις πιο πολυσυζητηµένες µάχες όλων των εποχών, που σήµανε το τέλος των πολιτικών φιλοδοξιών του Ναπολέοντα και την κατάλυση της αυτοκρατορίας του. Ούτε φυσικά αναρωτήθηκε ποτέ γιατί το Βατερλώ, µικρό χωριό στο σηµερινό Βέλγιο – που βρίσκεται 20 χιλιόµετρα έξω από τις Βρυξέλλες – είναι συνώνυµο της αποτυχίας!

Σε άλλη ερώτηση για τοπότε απελευθερώθηκε η Θεσσαλία απότον τουρκικό ζυγό, η απάντηση από υποψήφιο ήταν το 1964! «∆ηλαδή ο παππούς σου φοράει ακόµη τσαρούχια;», ήταν το σχόλιο του εξεταστή προς τον υποψήφιο µε καταγωγή µάλιστα από τα Τρίκαλα, χωρίς όµως να γνωρίζει ότι η Θεσσαλία πέρασε σε ελληνικά χέρια το 1881.

Αλλη υποψήφια για εισαγωγή στην Εθνική Σχολή ∆ικαστών, ερωτάται για το αν γνωρίζει κάτι για τη δράση της Λέλας Καραγιάννη – την «ψυχή» της οργάνωσης της Αντίστασης την περίοδο της γερµανικής Κατοχής – και απαντά ότι η µόνη που γνωρίζει είναι η ηθοποιός Μάρθα Καραγιάννη!

Στην ίδια ενότητα τωνεξετάσεων, δηλαδή της Γενικής Παιδείας, τέθηκε και ερώτηση για τον Ανδρέα Κάλβο. Πολλοί ήταν εκείνοι που δεν γνώριζαν τον ποιητή των «Ωδών», έναν από τους σπουδαιότερους έλληνες ποιητές και λόγιους.

Την ίδια τύχη είχαν όµως και ο Μπενίτο Μουσολίνι, όπως και ο Βλαντίµιρ Ιλίτς Ουλιάνοβ, γνωστότερος ως Λένιν. Υπήρξαν υποψήφιοι που δεν ήξεραν ούτε ποιος ήταν ο γνωστός ιταλός δικτάτορας, ιδρυτής και ηγέτης του φασιστικού κόµµατος που διοίκησε την Ιταλία από το 1922 έως το 1943 υπό δικτατορικό καθεστώς, ούτε ο ηγέτης της Οκτωβριανής Επανάστασης, ενός από τα σηµαντικότερα γεγονότα που σφράγισαν όχι µόνο την πορεία της Ρωσίας, αλλά επηρέασαν καθοριστικά ολόκληρη τη νεώτερη παγκόσµια Ιστορία.

Αλλά και ο Αδαµάντιος Κοραής, από τους σηµαντικότερους εκπροσώπους του νεοελληνικού ∆ιαφωτισµού, ήταν παντελώς άγνωστος για υποψήφιο για εισαγωγή στην Εθνική Σχολή ∆ικαστών. Ο συγκεκριµένος νεαρός δεν ήξερε καν ποιος ήταν ο ∆άσκαλος του Γένους, από τους σηµαντικότερους εκπροσώπους του νεοελληνικού ∆ιαφωτισµού, έστω κι αν το άγαλµά του υπάρχει έξω από την πρυτανεία του Πανεπιστηµίου στην Αθήνα...