Αρθρο ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ
The Economist
Οι αγορές ομολόγων αγνόησαν στις 28 Νοεμβρίου το σχέδιο διάσωσης της Ιρλανδίας. Οχι μόνον η Ιρλανδία αλλά και η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία, ακόμη και το Βέλγιο κλήθηκαν να καταβάλουν στους επενδυτές υψηλότερες αποδόσεις. Το ευρώ υποχώρησε ξανά. Και καθώς τα σχέδια διάσωσης έρχονται το ένα μετά το άλλο, δεν πείθει πια ο ισχυρισμός των Ευρωπαίων ηγετών πως είναι αδιανόητη η διάλυση της Ευρωζώνης.
Στην περιφέρεια της Ευρώπης πολλοί θα ήθελαν να αποφύγουν την περίοδο λιτότητας που απαιτείται για να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Στον σκληρό πυρήνα, του οποίου ηγείται η Γερμανία, έχουν βαρεθεί να πληρώνουν για την ασωτία άλλων χωρών και εκφράζουν φόβους πως θα πληγούν ως πιστωτές αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προκαλέσει πληθωρισμό. Στο βάθος υφέρπει η υποψία πως η Ευρωζώνη είναι καταδικασμένη να ζει ξανά και ξανά το ίδιο δράμα. Γιατί να μην αποχωρήσει τώρα μια χώρα;
Η οικονομική ιστορία βρίθει περιπτώσεων στις οποίες το αδιανόητο μετετράπη ταχύτατα σε αναπόφευκτο. Η Βρετανία εγκατέλειψε τον κανόνα του χρυσού το 1931, η Αργεντινή αποσυνέδεσε το νόμισμά της από το δολάριο τον Ιανουάριο του 2002. Αλλά μια κατάρρευση του ευρώ συνεπάγεται ένα άνευ προηγουμένου τεχνικό, οικονομικό και πολιτικό κόστος. Θα μπορούσε να επέλθει με δύο τρόπους. Αποχωρεί κάποιο από τα ασθενέστερα μέλη για να υποτιμήσει το νόμισμά του. Εναλλακτικώς, η αγανακτισμένη Γερμανία αποφασίζει να επιστρέψει στο γερμανικό μάρκο και να το ανατιμήσει.
Σε κάθε περίπτωση, το κόστος θα ήταν τεράστιο.
Πρώτον, είναι ανυπολόγιστες οι τεχνικές δυσκολίες της επιστροφής σε ένα εθνικό νόμισμα, του εκ νέου προγραμματισμού των υπολογιστών και των μηχανών πώλησης και της έκδοσης κερμάτων και χαρτονομισμάτων. Για το ευρώ χρειάστηκαν τρία χρόνια προετοιμασίας. Οποιοσδήποτε υπαινιγμός για αποχώρηση μιας οικονομικά ασθενέστερης χώρας θα οδηγούσε σε αιμορραγία των καταθέσεων, αποδυναμώνοντας περαιτέρω τις προβληματικές τράπεζες. Το αποτέλεσμα θα ήταν να επιβληθούν έλεγχοι στις κινήσεις κεφαλαίων και ίσως όρια στις αναλήψεις, κάτι που θα έπληττε το εμπόριο. Οποια χώρα αποχωρήσει θα αποκοπεί από την εξωτερική χρηματοδότηση, ίσως για χρόνια, με αποτέλεσμα τον περαιτέρω στραγγαλισμό της οικονομίας της.
Ο απολογισμός θα ήταν ελαφρώς καλύτερος αν η χώρα που αποχωρούσε ήταν η Γερμανία. Και πάλι θα υπάρξουν εκροές κεφαλαίων, καθώς οι καταθέτες θα εγκαταλείπουν τις ασθενέστερες χώρες και το αποτέλεσμα θα είναι η επιβολή ελέγχων στις κινήσεις κεφαλαίων. Ακόμη κι αν προσελκύσουν τις καταθέσεις οι γερμανικές τράπεζες, θα υποβαθμισθεί το τεράστιο ενεργητικό τους σε ευρώ. Τέλος οι εξαγωγικές επιχειρήσεις της Γερμανίας, που έχουν επωφεληθεί από το σταθερό ενιαίο νόμισμα, θα προσγειωθούν ανωμάλως σε ένα ενισχυόμενο μάρκο. Κι αν η διάλυση του ευρώ τρομάζει από οικονομικής απόψεως, από πολιτικής απόψεως θα απειλούσε το οικοδόμημα της ενιαίας αγοράς και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αν η Γερμανία εγκατέλειπε το ευρώ, με τεράστιο κόστος, και άφηνε την υπόλοιπη Ευρωζώνη να τα βγάλει πέρα μόνη της, θα αμφισβητούσε την προσήλωσή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Αν έφευγε μια ασθενέστερη χώρα, θα γινόταν ο παρίας που εξάγει τα δεινά του στις γειτονικές χώρες. Αν επιβάλλονταν έλεγχοι στις κινήσεις κεφαλαίων, οι ευρωπαϊκές χρηματαγορές θα κλυδωνίζονταν και θα ήταν δύσκολο να διασφαλισθεί το διασυνοριακό εμπόριο της Ευρώπης. Η κατάρρευση της ενιαίας αγοράς, που συνεισέφερε στον μέγιστο βαθμό στη διατήρηση κάποιας συνοχής στην Ευρώπη, θα απειλούσε την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Οσο κι αν κάποιες χώρες μετανιώνουν για την ένταξή τους στο ευρώ, η αποχώρησή τους δεν θα ήταν συνετή. Ωστόσο, το ότι το ευρώ πρέπει να επιβιώσει, δεν σημαίνει πως θα επιβιώσει. Αν δεν αποφασίσουν να σπεύσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ίσως δεν επιβιώσει. Η διάλυσή του δεν είναι αδιανόητη, απλώς είναι πολύ δαπανηρή. Και επειδή αρνούνται να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο να συμβεί, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν λαμβάνουν μέτρα για να την αποτρέψουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου