ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ο “ειρηνοπόλεμος” της ανατολικής Ουκρανίας

Του Κώστα Ράπτη
 

Τον Σεπτέμβριο του 1885, στο φόντο της έντασης που είχε προκαλέσει η προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας στην Βουλγαρία, η κυβέρνηση του Θεόδωρου Δηλιγιάννη στην Αθήνα κήρυξε επιστράτευση, προκειμένου να ικανοποιήσει τους διαδηλωτές που απαιτούσαν την ανάληψη στρατιωτικής δράσης στην Μακεδονία, απέναντι στην επαπειλούμενη “βουλγαρική κάθοδο”. Ωστόσο, επί πολλούς μήνες η Ελλάδα ούτε προχωρούσε σε πολεμικές ενέργειες ούτε και τερμάτιζε, σε ένδειξη προθέσεων αποκλιμάκωσης, την επιστρέτευση. Η τακτική αυτή είχε ονομασθεί χλευαστικά από τον Τύπο της εποχής ως “ειρηνοπόλεμος”.
 

Με ειρηνοπόλεμο μπορεί να παραβάλλει κανείς την κατάσταση που επικρατεί το τελευταίο 24ωρο στην Ουκρανία, καθώς οι τερατολογίες όλων των εμπλεκομένων πλευρών δεν επαληθεύονται, ούτε και επιβεβαιώνεται ο αριθμός και η ταυτότητα των νεκρών που έχουν αναφερθεί (λ.χ. 11 ή κατ΄ άλλες πηγές 4 πολίτες στο στρατιωτικό αεροδρόμιο του Κραματόρσκ κ.ο.κ.). Προφανώς όλοι οι ενδιαφερόμενοι επιδεικνύουν αυτοσυγκράτηση, αναμένοντας τα αποτελέσματα της προγραμματισμένης για την Μ. Πέμπτη πρώτης στα χρονικά “τετραμερούς” συνάντησης Ρωσίας-Ουκρανίας, ΗΠΑ, Ε.Ε. Σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών στη Γενεύη.
 

Το βέβαιο είναι ότι η “μεγάλη αντιτρομοκρατική επιχείρηση” που ανακοίνωσαν ότι εξαπέλυσαν οι αρχές του Κιέβου, εναντίον των φιολορώσων αυτονομιστών που έχουν καταλάβει δημόσια κτήρια σε περίπου δέκα πόλεις της ανατολικής Ουκρανίας, δεν εκτυλίσσεται όπως αναμενόταν. Στο κέντρο του Σλαβιάνσκ έκαναν την εμφάνισή τους έξι τεθωρακισμένα οχήματα του ουκρανικού στρατού τα οποία έθεσαν υπό τον έλεγχό τους οι αυτονομιστές, αναρτώντας τη ρωσική σημαία. Απρόθυμο, κατά τα φαινόμενα, να πολεμήσει, το πλήρωμα των οχημάτων (κατά πληροφορίες, κληρωτοί από το γειτονικό Ντιεπροπετρόφσκ), φέρεται να τα εγκατέλειψε και να οδηγείται συνοδεία ενόπλων στα λεωφορεία της επιστροφής. 
 

Δεν είναι σαφές, αν τα έξι οχήματα προέρχονται από τη φάλαγγα, η οποία ξεκίνησε από το γειτονικό Κραματόρσκ, έχοντας ως επικεφαλής τον ίδιο των στρατηγό Vasily Krutov, συντονιστή της όλης “αντιτρομοκρατικής επιχείρησης”, ο οποίος πάντως φέρεται να εγκατέλειψε την περιοχή, αντιμέτωπος με το αγριεμένο πλήθος. Το ρωσικό πρακτορείο RIA Novosti υποστηρίζει ότι 60 στρατιώτες αποφάσισαν να αυτομολήσουν, μόλις διαπίστωσαν ότι βρίσκονται αντιμέτωποι με απλούς πολίτες και όχι “τρομοκράτες”.
 

Πολίτες βλέπει βεβαίως κανείς στους δρόμους και τα οδοφράγματα, όμως βλέπει και ενόπλους – η ταυτότητα των οποίων παραμένει μυστήριο. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι δεν πρόκειται για ντόπιους, όμως, σε αντίθεση με το προηγούμενο της Κριμαίας, η εμφάνιση και το είδος του εξοπλισμού τους δεν παραπέμπουν σε τακτική στρατιωτική δύναμη. Ο ευρύτερος πληθυσμός δείχνει να αντιμετωπίζει τις εξελίξεις χωρίς πανικό, αλλά και χωρίς ενθουσιασμό.
Την επιφανειακή ηρεμία διαταράσσει η εμφάνιση στον ουρανό μαχητικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και, πολύ περισσότερο, η διάχυτη φημολογία για επικείμενες αιματηρές προβοκάτσιες που θα δικαιολογούσαν μια ανοιχτή στρατωτική εμπλοκή της Ρωσίας.
 

Στο Ντανιέτσκ, το περιφερειακό συμβούλιο συνεδρίασε υπό την επιτήρηση ενόπλων και αποφάσισε τη διεξαγωγή στις 11 Μαϊου δημοψηφίσματος με το ερώτημα της προσχώρησης στη Ρωσία ή της παραμονής εντός της Ουκρανίας. Πληροφορίες φέρουν ενόπλους αυτονομιστές να αποσπούν ήδη “λαϊκό φόρο” από επιχειρηματίες της πόλης.
 

Το μέτωπο της αναταραχής δείχνει να διευρύνεται γεωγραφικά προς τα νοτιοανατολικά μετά την έκκληση για κινητοποιήσεις που απηύθυνε η πρωτοβουλία για τη “Λαϊκή Δημοκρατία της Οδησσού”, ζητώντας από τους πολίτες να προκαλέσουν αύριο Μ. Πέμπτη στις 4 μ.μ. κυκλοφοριακή συμφόρηση σε όλους τους οδικούς κόμβους, ενώ φιλοκυβερνητικές δυνάμεις φέρονται να δημιουργούν σημεία ελέγχου στην περίμετρο της πόλης. Μέχρι στιγμής, η Οδησσός, παρά τον έντονα “ρωσικό” χαρακτήρα της, είχε βρεθεί εν πολλοίς εκτός της αναταραχής.
 

Ο Simon Shuster του Time περιγράφει διεξοδικά το γιατί κατά τη γνώμη του η επιχείρηση των ουκρανικών αρχών κατά των αυτονομιστών κινδυνεύει να αποτύχει θεαματικά: 

Οι ένοπλες δυνάμεις είναι εξαιρετικά αποδυναμωμένες και στηρίζονται για την ανανέωση του εξοπλισμού τους σε... ανταλλακτικά από τη Ρωσία, τα οποία δεν είναι δυνατόν να αντικαταστήσει τυχόν βοήθεια από τις χώρες του ΝΑΤΟ. Ο υφυπουργός Άμυνας Peter Mekhed της Ουκρανίας, ήδη επαρκώς απασχολημένος με το έργο του επαναπατρισμού των Ουκρανών στρατιωτών που έχουν εγκλωβισθεί στην Κριμαία, δηλώνει ανοιχτά στο αμερικανικό περιοδικό ότι “δεν θα οδηγηθούμε πουθενά με τη χρήση στρατιωτικής βίας “και ότι “οι πιθανότητες να διασώσουμε το Ντανιέτσκ εξαρτώνται από την ικανότητα των πολιτικών μας να συνομιλήσουν με τους κατοίκους της περιοχής”.
 

“Είμαι βέβαιος ότι θα νικήσουμε γιατί είναι μαζί μας ο Θεός και η Ουκρανία” διακηρύσσει ο επικεφαλής του ουκρανικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας Andriy Parubiy, στέλεχος του εθνικιστικού κόμματος Svoboda. Όμως ο Parubiy δεν έχει καμία στρατιωτική εμπειρία, ενώ ο Ρώσος ομόλογός του Nikolai Patrushev, βετεράνος του πολέμου της Τσετσενίας, διαθέτει 17ετή προϋπηρεσία στην KGB.
Άλλοι Ουκρανοί ιθύνοντες μοιάζουν να έχουν χάσει κάθε σοβαρότητα. Ο υπαρχηγός του κόμματος Batkivshchyna της πρώην πρωθυπουργού Υulia Tymoshenko, Sergey Sobolev, δήλωσε ότι η εμφάνιση ουκρανικών τεθωρακισμένων με ρωσικές σημαίες ήταν αποτέλεσμα χρήσης “αντάρτικων τακτικών” για να διασπασθούν οι γραμμές του εχθρού. 
 

Η ίδια η Tymoshenko δείχνει να μιλά ως ηγέτιδα αντάρτικου, και όχι ως πολιτικός συγκροτημένου κράτους, όταν προτείνει, σύμφωνα με το Radio Liberty, “ταξιαρχιών αυτοάμυνας” στις επαρχίες της Ζαπορίζιγια, του Ντνιεπροπετρόφσκ και του Χαρκόβου, που θα “οργανώσουν τον πληθυσμό”.
 

Πρότεινε επίσης την διεξαγωγή διαλόγου με τις “ελίτ” (βλ. τους ολιγάρχες) της ανατολικής Ουκρανίας, έστω και αν “πληρώνονται από τις μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας” για να σπείρουν την αναταραχή. 

 

Ο “διάλογος” αυτός με τους πραγματικούς πρωταγωνιστές της ουκρανικής δημόσιας ζωής φαίνεται πως έχει ξεκινήσει – αλλά με πρωτοβουλία της αντίπαλης πλευράς... Πώς αλλιώς να εξηγηθούν τα οργισμένα γκράφιτι με συνθήματα “Φύγε από το Κίεβο” που κάλυψαν τα κεντρικά γραφεία του πλουσιότερου ανθρώπου της χώρας Rinat Akhmetov; Ο ολιγάρχης που φέρεται να διαθέτει 40μελή “κοινοβουλευτική ομάδα” και με τη μετατόπισή του έπαιξε τον ρόλο καταλύτη για την ανατροπή του προέδρου Yanukovich, κατηγορείται πλέον ως “αυτονομιστής”, διότι έχει αναλάβει πρωτοβουλία εθνικής συνεννόησης με τους αυτονομιστές στο Χάρκοβο, ώστε να διατηρηθεί η χώρα ενωμένη...

Πηγή:www.capital.gr