"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΚΟΣΜΟΣ: Οι 5 μύθοι περί αναγκαιότητας των πυρηνικών όπλων


Πριν από πέντε χρόνια, οι πρώην υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζορτζ Σουλτς και Χένρι Κίσινγκερ, ο πρώην υπουργός Αμυνας Ουίλιαμ Πέρι και ο πρώην γερουσιαστής Σαμ Ναν τάχθηκαν υπέρ ενός κόσμου απαλλαγμένου από πυρηνικά όπλα. 


Σήμερα, η ιδέα αυτή μοιάζει να έχει υποχωρήσει


Ενας λόγος είναι ο φόβος ότι ο αντίπαλος μπορεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Ο προηγούμενος πρόεδρος χρησιμοποίησε αυτό το επιχείρημα για να εισβάλει στο Ιράκ. Υπάρχουν επίσης εκείνοι που εξακολουθούν να πιστεύουν στα πυρηνικά όπλα. Η  πίστη αυτή στηρίζεται σε πέντε διαδεδομένους μύθους που τους πιστεύει πολύς κόσμος.


Ο πρώτος είναι ότι αυτά τα όπλα άλλαξαν την έκβαση του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου. Νέες έρευνες του ιστορικού Τσουγιόσι Χασεγκάουα δείχνουν ότι η Ιαπωνία παραδόθηκε όχι λόγω της ατομικής βόμβας αλλά επειδή οι Σοβιετικοί εγκατέλειψαν την ουδέτερη στάση τους και έλαβαν μέρος στον πόλεμο. Εξήντα έξι ιαπωνικές πόλεις είχαν ήδη καταστραφεί από συμβατικά όπλα. Δεν θα έκαναν τη διαφορά άλλες δύο, η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. 


Ο δεύτερος μύθος έχει σχέση με την «αποφασιστική καταστροφή». Οι πόλεμοι όμως δεν κερδίζονται με την εκτέλεση αμάχων αλλά με την εκτέλεση στρατιωτών. Η πολιορκία του Λένιγκραντ το 1941-44 δεν εμπόδισε τους σοβιετικούς ηγέτες να συνεχίσουν τον πόλεμο κατά του Χίτλερ. Ούτε ο βομβαρδισμός της Δρέσδης το 1945 ανάγκασε τη Γερμανία να παραδοθεί. Οσο ένας στρατός έχει την ελπίδα ότι θα νικήσει, οι πόλεμοι συνεχίζονται.


Αλλοι πιστεύουν στον μύθο της πυρηνικής αποτροπής για έναν πιο ασφαλή κόσμο. Πολλοί ηγέτες έχουν συμπεριφερθεί επιθετικά στη διάρκεια πυρηνικών κρίσεων. Το 1962, ο πρόεδρος Κένεντι και οι σύμβουλοί του γνώριζαν ότι ο αποκλεισμός της Κούβας μπορεί να οδηγούσε σε πυρηνικό πόλεμο. Κι όμως, δεν έκαναν πίσω


Ο τέταρτος μύθος είναι η μακρά ειρήνη. Η απουσία πυρηνικού πολέμου μετά το 1945 σημαίνει, σύμφωνα με το επιχείρημα αυτό, ότι τα πυρηνικά όπλα «διατήρησαν την ειρήνη». Δεν δεχόμαστε όμως ένα επιχείρημα μόνο και μόνο επειδή δεν έχει διαψευστεί. Δεν θα πετούσαμε με μια αεροπορική εταιρεία που θα ισχυριζόταν ότι ανακάλυψε ένα μηχάνημα που εμποδίζει την κόπωση μετάλλων, θα το αποδείκνυε εξοπλίζοντας 100 αεροπλάνα με τα μηχανήματα αυτά για έναν χρόνο χωρίς να σημειωθεί κανένα δυστύχημα και στη συνέχεια θα σταματούσε ξαφνικά κάθε επιθεώρηση και επισκευή και θα στηριζόταν αποκλειστικά σε αυτά τα μηχανήματα.


Ο τελευταίος και πιο επίμονος μύθος είναι ότι «το πυρηνικό τζίνι δεν μπορεί να ξαναμπεί στο μπουκάλι».  Οποτε ιδεαλιστές λένε ότι θέλουν να καταργήσουν τα πυρηνικά, οι υποτιθέμενοι ρεαλιστές κουνάνε το κεφάλι τους και απαντάνε ότι δεν μπορούμε να ξανακλείσουμε το πυρηνικό τζίνι μέσα στο μπουκάλι. Η τεχνολογία όμως αλλάζει συνεχώς. Μηχανήματα εξαφανίζονται είτε επειδή αντικαθίστανται από άλλα, πιο σύγχρονα, είτε απλώς επειδή δεν ήταν καλά. Το ερώτημα δεν είναι αν τα πυρηνικά όπλα μπορούν να τεθούν εκτός λειτουργίας αλλά αν είναι χρήσιμα. Και η χρησιμότητά τους τίθεται υπό αμφισβήτηση, αφού κανείς δεν βρήκε την ευκαιρία να τα χρησιμοποιήσει τα τελευταία 67 χρόνια. Η πραγματική αξία των πυρηνικών βομβών είναι ότι προσφέρουν κύρος, όχι προστασία.


Επειτα, δεν θέλουν όλοι πυρηνικά όπλα. Αυτό που δεν συνειδητοποιούν οι περισσότεροι είναι ότι 12 χώρες είτε έχουν εγκαταλείψει τα πυρηνικά προγράμματα, όπως η Νότια Αφρική στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ή έχουν παραδώσει τα πυρηνικά τους, όπως το Καζακστάν μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης το 1991.


Αντιθέτως, μόνο εννέα χώρες έχουν πυρηνικά σήμερα (ΗΠΑ, Ρωσία, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα, Ινδία, Ισραήλ, Πακιστάν και Βόρεια Κορέα).


Συχνά θεωρείται ότι το Ισραήλ θα ήταν το τελευταίο έθνος που θα εγκατέλειπε τα πυρηνικά, με δεδομένη την ιστορία του και την βαθιά ευθύνη να προστατεύει τον εβραϊκό λαό μετά το Ολοκαύτωμα.


Αλλά το Ισραήλ έχει έναν ισχυρό συμβατικό στρατό, και είναι σύμμαχος με την πιο ισχυρή χώρα στον κόσμο. Οι ηγέτες του καταλαβαίνουν ότι τα πυρηνικά αποτελούν μεγαλύτερο κίνδυνο για τις μικρές παρά για τις μεγάλες χώρες.


Τα μικρά έθνη ήταν πάντα ευάλωτα. Σε έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα θα φροντίσουν για την ασφάλειά τους όπως το έκαναν πάντα:  

Σε συμμαχίες με τους ισχυρούς και αποφεύγοντας τις συγκρούσεις με τους γείτονες.


Η Γαλλία, όχι το Ισραήλ, θα είναι μάλλον η τελευταία χώρα που θα εγκαταλείψει τα πυρηνικά όπλα, τα οποία την βοηθούν να διατηρεί την εικόνα ότι είναι μια παγκόσμια δύναμη. Σε έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά, η Γαλλία θα ήταν άλλη μία μεσαία δύναμη με υπέροχη κουζίνα. Στην πραγματικότητα, οι πυρηνικές βόμβες έχουν αξία σαν σύμβολα ισχύος, όχι σαν πρακτικά όπλα.


Η Αμερική και άλλες πυρηνικές δυνάμεις πρέπει να αναζητήσουν την σταδιακή κατάργηση των πυρηνικών όπλων, αλλά δεν θα είναι εύκολο. Πολλοί ηγέτες δεν ενδιαφέρονται και πολύ να εκχωρήσουν ισχύ, πραγματική ή υποτιθέμενη. Οποια συμφωνία θα πρέπει να περιλαμβάνει αυστηρές επιθεωρήσεις και πολλές ασφαλιστικές δικλείδες.


Θα πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα κράτη που έχουν αυτή τη στιγμή πυρηνικά όπλα σε μια περίπλοκη διπλωματική διαδικασία.

Απαγορεύσεις για άλλα επικίνδυνα και άτσαλα όπλα, όπως τα χημικά και τα βιολογικά, έχουν συμφωνηθεί με διαπραγματεύσεις στο παρελθόν. Αυτές οι απαγορεύσεις - όπως οι νόμοι - κάποιες φορές παραβιάζονται.


Αλλά ο κόσμος είναι πολύ πιο ασφαλής με τις απαγορεύσεις, από ό,τι θα ήταν χωρίς αυτές.
Οπως ήξερε ο Ρίγκαν, τα πυρηνικά όπλα κάνουν τον κόσμο περισσότερο, όχι λιγότερο, επικίνδυνο. Φανταστείτε να εξοπλίσουμε έναν φρουρό τράπεζας με δυναμίτη και έναν αναπτήρα και έχετε μια καλή ιδέα για την χρησιμότητα των πυρηνικών όπλων: ισχυρά, αλλά πολύ άτσαλα για χρήση.


Τα πυρηνικά όπλα γεννήθηκαν από φόβο, μεγάλωσαν μέσα στον φόβο και διατηρήθηκαν λόγω του φόβου. Είναι δεινόσαυροι, ένα εξελικτικό αδιέξοδο. Η τάση στον πόλεμο σήμερα είναι προς μικρότερα, πιο έξυπνα, πιο αποτελεσματικά και ακριβή όπλα. Τα πυρηνικά όπλα - εξαιρετικά επικίνδυνα και όχι πολύ χρήσιμα - είναι το κύμα του παρελθόντος.

Δεν υπάρχουν σχόλια: