Tης Ολγας Σελλα
«(...) Καιρός να κλείσει τούτη η γραφή. Οταν την άρχιζα φανταζόμουνα
πως θα γινότανε μακρύτερη. Ξέρεις το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι να μην
πλήττεις (είχα τόσο λίγο καιρό στη ζωή μου που δεν πρόλαβα να δοκιμάσω
ολόκληρο αυτό το συναίσθημα), αλλά να προφυλάγεσαι από τους ανθρώπους
που πλήττουν. Σου καταβροχθίζουν τις ώρες σου όπως οι ακρίδες την
πρασινάδα», έγραφε ο Γιώργος Σεφέρης στις 26 Μαΐου 1949 στον Ζήσιμο
Λορεντζάτο.
«Το μόνο, το μοναδικό σημάδι που φτάνομε ή πλησιάζομε
σε κάποια γνώση είναι ολοένα περισσότερη αγάπη, περισσότερη ελπίδα.
Μακριά από αγάπη και ελπίδα δεν υπάρχει γνώση καμιά, υπάρχει αμαθία
(Πλάτωνας), σκοτάδι, απιστία, αμφιβολία, μορφασμός, θάνατος (προτού
αστράψει το κάτασπρο εκείνο φως που τόσο σου αρέσει στη Μονή της Χώρας,
πρωτότοκος εκ των νεκρών)», έγραφε ο Ζήσιμος Λορεντζάτος στον Γιώργο
Σεφέρη, σ’ ένα από τα πολλά γράμματα που αντάλλαξαν.
Πάνε πολλά
χρόνια τώρα που οι πνευματικοί άνθρωποι αυτής της χώρας αντάλλασσαν
πολλές επιστολές. Και σχολίαζαν όχι μόνο τα θέματα των κειμένων τους ή
των κειμένων των ομοτέχνων τους, αλλά και ό,τι εισέπρατταν ως πολίτες
του κόσμου.
Γιατί μπορεί να μην ασχολούνταν ενεργά με την πολιτική
οι συγγραφείς και οι πνευματικοί άνθρωποι των περασμένων δεκαετιών,
αλλά είχαν απόλυτη γνώση και γνώμη για ό,τι συνέβαινε σ’ αυτή τη χώρα
και σ’ αυτόν τον κόσμο. Με τον καιρό οι άνθρωποι των γραμμάτων απέκτησαν
δημόσιο βήμα στον έντυπο, ακόμη, Τύπο. Και από εκεί σχολίαζαν την
επικαιρότητα με τα άρθρα τους.
Ο καιρός πέρασε και ήρθε στη ζωή
μας η τηλεόραση και η γητευτική της δημοσιότητα. Και πέρασαν πολλές ώρες
στα τηλεοπτικά πάνελ οι άνθρωποι της τέχνης και των γραμμάτων. Συνήθως
δεν έκαναν τις πολιτικές αναλύσεις που είχαμε συνηθίσει από τη γλώσσα
των πολιτικών. Αλλά δεν ήταν απαραίτητο. Τη λοξή ματιά τους στα πράγματα
χρειαζόμασταν, τη λοξή ματιά της τέχνης, την υπερβολικά συναισθηματική,
συνήθως. Και περιμέναμε, ελπίζαμε, ότι η λοξή ματιά των ανθρώπων της
τέχνης θα επηρεάσει κάπως τον ξύλινο λόγο των πολιτικών.
Και μετά
οι άνθρωποι των γραμμάτων και της τέχνης γητεύτηκαν από την ενεργό
πολιτική. Και επειδή ήταν ήδη επώνυμοι, καταλάμβαναν χωρίς ιδιαίτερο
κόπο μια θέση στο Κοινοβούλιο.
Κάποιοι συνέχισαν να μεταφέρουν τη λοξή
ματιά τους.
Κάποιοι άλλοι βολεύτηκαν στα έδρανά τους και περίμεναν να
περάσει η τετραετία.
Και κάποιοι άλλοι, όπως ο Πέτρος Τατσόπουλος,
υιοθέτησαν τις θεόστραβες ματιές της αγοραίας κουβέντας. Και κυρίως το
ύφος της γλώσσας. Ξεχνώντας ολωσδιόλου ότι «η γλώσσα είναι ήθος. Και το
ήθος της ελληνικής γλώσσας, όπως το ένιωθα ν’ απελευθερώνεται μέσ’ από
τους πλατωνικούς διαλόγους και να φτάνει ανεμπόδιστο και αδιάφθορο ίσαμε
τον Σολωμό, αποστράκιζε όλων των λογιών τα βόλια...», όπως έλεγε ο
Οδυσσέας Ελύτης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου