Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν στο τρίτο σχέδιο στην προσπάθειά τους
να σώσουν την Ελλάδα. Ατυχώς, λείπει το κρίσιμο στοιχείο που επίσης
έλειπε από το πρώτο και το δεύτερο σχέδιο: επαρκής μείωση του χρέους.
Η συμφωνία μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ είναι καλοδεχούμενη και έχει ήδη
καθυστερήσει. Παρέχει υποστήριξη την οποία χρειάζεται σε μεγάλο βαθμό η
ελληνική κυβέρνηση που έλαβε τεράστιο πολιτικό κόστος προκειμένου να συμμορφωθεί με τους όρους της βοήθειας.
Ωστόσο με τη
συμφωνία δεν διευθετείται επαρκώς το μεγαλύτερο ζήτημα: το ελληνικό
δημόσιο χρέος, το οποίο, όντας περίπου στο 170% του ΑΕΠ, παραμένει
δυσθεώρητο σύμφωνα με οποιοδήποτε λογικό σενάριο.
Η Γερμανία και άλλες
πιστώτριες χώρες αρνήθηκαν να εξετάσουν την απλούστερη και
αποτελεσματικότερη λύση της μερικής διαγραφής δανείων που έχει λάβει η
Ελλάδα από τους επίσημους δανειστές, κίνηση η οποία θα ισούται με ρητή
δημοσιονομική μεταφορά. Αντιθέτως, συμφώνησαν να μειώσουν το κόστος
εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους, να επεκτείνουν την περίοδο
αποπληρωμής και να δανείσουν χρήματα στην Ελλάδα προκειμένου να
επαναγοράσει ομόλογα που κατέχουν ιδιώτες επενδυτές. Αθροιστικά, τα
μέτρα υποτίθεται ότι θα μειώσουν το ελληνικό χρέος κατά περίπου 20% του
ΑΕΠ μέχρι το 2020.
Οι ακροβασίες μπορεί να ήταν απαραίτητες προκειμένου να υπερψηφιστεί η
συμφωνία από τα διάφορα εθνικά Κοινοβούλια που πρέπει να την
επικυρώσουν, όμως το κόστος μπορεί να αυξηθεί στη συνέχεια. Για
παράδειγμα, ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης, όπως η Ιταλία και η Ισπανία,
πλέον θα πληρώνουν υψηλότερο επιτόκιο για να δανειστούν σε σχέση με το
επιτόκιο με το οποίο θα δανείζουν την Ελλάδα. Η επαναγορά χρέους από
τους ιδιώτες επίσης προβλέπεται να είναι προβληματική. Η ιδέα είναι ότι η
Ελλάδα μπορεί να δανειστεί για να αποσύρει με μικρό κόστος τα ομόλογά
της, των οποίων η τρέχουσα τιμή είναι χαμηλή. Αν, για παράδειγμα, η
Ελλάδα μπορέσει να επαναγοράσει τα ομόλογά της με 33 λεπτά για κάθε ευρώ
ονομαστικής αξίας, θα μπορούσε να αποσύρει τρία ευρώ χρέους για κάθε
ευρώ που δανείζεται.
Το πρόβλημα είναι ότι η τιμή των ομολόγων τείνει να
αυξάνεται καθώς οι αγορές περιμένουν την επαναγορά και με αυτό τον
τρόπο μειώνεται το κέρδος για την Ελλάδα. Σήμερα η τρέχουσα τιμή του
ελληνικού δεκαετούς ομολόγου είναι περίπου 36 λεπτά για κάθε ευρώ,
αυξημένη από τα περίπου 31 λεπτά στις αρχές Οκτωβρίου. Σε μια
χοντροκομμένη απόπειρα να διασφαλιστούν τα κέρδη από την επαναγορά, η
συμφωνία προβλέπει ότι η Ελλάδα δεν θα τα αγοράσει σε τιμή υψηλότερη από
της περασμένης Παρασκευής. Η ελληνική κυβέρνηση ίσως να μην καταφέρει
να βρει πρόθυμους αγοραστές με την τιμή την οποία προσφέρει, γεγονός που
θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την αποδέσμευση του μεριδίου του ΔΝΤ.
Ισως η μεγαλύτερη διαφορά του τρίτου σχεδίου από τα προηγούμενα είναι
ότι η ευθύνη της αποτυχίας έχει μετατεθεί και δεν θα πέσει στην Ελλάδα
αλλά στο ίδιο το σχέδιο. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ
Σόιμπλε φάνηκε ν’ αναγνωρίζει τα λάθη του σχεδίου λέγοντας ότι αν
αποτύχει η επαναγορά, τότε η τρόικα θα πρέπει να λάβει «άλλα μέτρα».
Οταν θα έρθει η ώρα να εκπονηθεί το τέταρτο σχέδιο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες
καλά θα κάνουν να προχωρήσουν στην απομείωση του ελληνικού χρέους, την
οποία τόσο σκληρά προσπάθησαν ν’ αποφύγουν. Αν, για παράδειγμα, μειώσουν
το ελληνικό χρέος στο μισό και αν το κόστος δανεισμού μπορούσε να
μειωθεί περίπου στο 5%, η Ελλάδα θα μπορούσε να σταθεροποιήσει το χρέος
της πετυχαίνοντας πρωτογενές πλεόνασμα ύψους περίπου 1,5% του ΑΕΠ, κάτι
που είναι εντός των δυνατοτήτων της. Το κόστος στην αρχή θα είναι
μεγαλύτερο, αλλά θα είναι και περισσότερες οι πιθανότητες επιτυχίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου