ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: Το στοίχημα της επαναγοράς ομολόγων

Του Σωτηρη Nικα

Ακρογωνιαίο λίθο ολόκληρης της συμφωνίας για το ελληνικό χρέος αποτελεί το πρόγραμμα επαναγοράς των ελληνικών ομολόγων που αποφασίστηκε από την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ και καλείται η Ελλάδα να φέρει εις πέρας μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Αν και ακριβείς πληροφορίες για το πρόγραμμα δεν υπάρχουν, αρμόδιοι παράγοντες αναφέρουν ότι η καθαρή ελάφρυνση του χρέους έχει υπολογιστεί στα επίπεδα των 20 δισ. ευρώ ή του 10%-11% του ΑΕΠ. Το ΔΝΤ έχει συναρτήσει την απόφασή του για την ολοκλήρωση της έκθεσής του από την έκβαση του προγράμματος των επαναγορών. Είναι γνωστό ότι το Ταμείο για να συνεχίζει να παρέχει στήριξη θα πρέπει να θεωρήσει ότι τα δημόσια οικονομικά μιας χώρας είναι βιώσιμα και διαχειρίσιμα.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θα πρέπει να «τρέξει» γρήγορα τις διαδικασίες ώστε να ολοκληρωθούν οι επαναγορές το πολύ έως τις 7 Δεκεμβρίου και στις 13 να υπάρξει απόφαση εκταμίευσης της επόμενης δόσης. Στο πλαίσιο αυτό, στελέχη του οικονομικού επιτελείου ανέφεραν χθες πως οι δημοπρασίες για τις επαναγορές θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή ή τη Δευτέρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελλάδα θα έχει στη διάθεσή της 10,2 δισ. για να μπορέσει να επαναγοράσει χρέος ύψους 30 δισ.

Ωστόσο, στη διαδικασία αυτή υπάρχουν τρία κρίσιμα θέματα:

1. Πού θα βρεθεί το αρχικό ποσό. Ρευστό δεν υπάρχει διαθέσιμο, ενώ ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Β. Σόιμπλε, δήλωσε χθες πως δεν θα υπάρξουν νέα δάνεια για να γίνουν οι επαναγορές. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στη διαδικασία θα εμπλακεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (EFSF), υπό την έννοια ότι είναι πολύ πιθανό να διατεθούν ομόλογά του προς τους επενδυτές που θα θελήσουν να πωλήσουν στην Ελλάδα τα ελληνικά ομόλογα. Κίνηση που θα ενταχθεί στο πλαίσιο δανεισμού της χώρας βάσει του Μνημονίου ΙΙ.

2. Ποια θα είναι η τιμή στην οποία θα γίνουν οι επαναγορές. Από την απόφαση του Eurogroup είναι ξεκάθαρο ότι η τιμή της επαναγοράς δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη εκείνων στις 23 Νοεμβρίου. Τότε η μέση τιμή των ομολόγων όλων των διαρκειών ήταν 28 λεπτά για κάθε ένα ευρώ με μεγαλύτερη τα 34,7 λεπτά (ομόλογα λήξης 2023) και η μικρότερη τα 25,7 λεπτά (ομόλογα λήξης 2042). Σύμφωνα με πληροφορίες, η προσδοκώμενη τιμή επαναγοράς των ομολόγων είναι 28-30 λεπτά ανά ευρώ. Ωστόσο, αυτό θα καθοριστεί επακριβώς από τις προσφορές των κατόχων των ελληνικών ομολόγων στη διαδικασία της ανοικτής και εθελοντικής δημοπρασίας επαναγοράς ομολόγων που θα προκηρύξει η Ελλάδα (πιθανό μοντέλο που θα επιλεγεί είναι εκείνο των αντίστροφων δημοπρασιών reverse Dutch auction).

  

3. Ποιοι θα συμμετέχουν. Το κρίσιμο ζήτημα είναι να μη συμμετάσχουν τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς θα έχουν πολύ σημαντικές απώλειες. Οπως επισημαίνουν αρμόδιοι παράγοντες, η διαδικασία θα είναι εθελοντική οπότε τα ταμεία μπορούν να μη δηλώσουν συμμετοχή.

Συνολικά, τα ελληνικά ομόλογα που μπορούν να ενταχθούν σε πρόγραμμα επαναγοράς ανέρχονται σε 63 δισ. Εξ αυτών τα 16,9 δισ. βρίσκονται σε ελληνικές τράπεζες, τα 7,9 δισ. σε ασφαλιστικά ταμεία και τα 33-34 δισ. σε ξένα χαρτοφυλάκια. Μάλιστα, εκτιμάται ότι περίπου 24 δισ. βρίσκονται σε ξένα επενδυτικά κεφάλαια (hedge funds) που έχουν αγοράσει τα ομόλογα σε τιμές πολύ χαμηλές.  

Αυτό σημαίνει ότι δυνητικά, τα ταμεία δεν θα χρειαστεί να συμμετάσχουν στις επαναγορές για να επιτευχθεί ο στόχος της καθαρής μείωσης του χρέους κατά 20 δισ. Κάτι, όμως, που δεν θα μπορέσουν να αποφύγουν οι ελληνικές τράπεζες.