Με τις πιθανότητες για επιβίωση του ευρώ να αυξάνονται, ένα νέο
ερώτημα αναμένεται να κυριαρχήσει στη δημόσια συζήτηση σχετικά με το
μέλλον της ηπείρου: Θα υπάρχει μία Ενωση ή περισσότερες;
Προκειμένου να διασωθεί από τη λήθη, η Ευρωζώνη ξεκινάει μια διαδικασία
ενοποίησης που δεν έχει προηγούμενο. Αν όλα εξελιχθούν σύμφωνα με το
σχέδιο μιας ομάδας ηγετών, περιλαμβανομένης της Γερμανίδας καγκελαρίου
κ. Αγκελα Μέρκελ, τελικά θα προκύψουν μια τραπεζική ένωση, ένας νέος
ομοσπονδιακός προϋπολογισμός και ένας επίτροπος, ο οποίος θα επιβλέπει
τους εθνικούς προϋπολογισμούς.
Δεδομένης της αντίστασης που υπάρχει προς
το παρόν προς αυτές τις ιδέες, αυτή η προοπτική ίσως ακούγεται
παρατραβηγμένη. Ωστόσο, το σχέδιο είναι πιθανό να προχωρήσει, διότι όσο
υπάρχει το ευρώ είναι λογικό οι χώρες που το χρησιμοποιούν να ενώσουν
τις δημοσιονομικές και νομισματικές τους δυνάμεις. Γεγονός που σημαίνει
ότι θα χωριστούν από τις υπόλοιπες χώρες της Ενωσης και κατά κάποιο
τρόπο αποτελεί έκπληξη που αυτό δεν έχει ήδη συμβεί. Ενώ οι 17 χώρες της
Ευρωζώνης ενώνονται, η Βρετανία έχει μπει σε διαδικασία σταδιακής
αποστασιοποίησης από την Ε.Ε. Μερικοί νιώθουν ανακουφισμένοι, ωστόσο
παραγνωρίζουν το γεγονός ότι χωρίς τη Βρετανία, η οποία υπήρξε η
κινητήριος δύναμη για τη δημιουργία της κοινής αγοράς, η Ε.Ε. θα ήταν
τελείως διαφορετική. Η Ευρωζώνη δεν μπορεί απλώς να αποκοπεί από την
Ενωση χωρίς να θυσιάσει την ανταγωνιστικότητά της.
Πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς θα προκύψει η νέα γεωμετρία στην Ευρώπη.
Μπορεί να γίνει με διχαστικό τρόπο και να προκαλέσει πικρίες ή μπορεί να
γίνει συναινετικά και να δημιουργήσει συνέργειες.
Αν επιλεγεί η πρώτη
οδός, πιθανώς να σημάνει το τέλος της Ε.Ε. όπως τη γνωρίζουμε,
περιλαμβανομένου του μεγάλου επιτεύγματος να έχουν αμβλυνθεί οι βαθιές
διαχωριστικές που προσδιόριζαν την Ευρώπη επί αιώνες. Δυστυχώς, οι
πιθανότητες να υπάρξει ομαλός επανασχεδιασμός της Ευρώπης δεν είναι
πολλές, διότι η βαθύτερη ενοποίηση προκύπτει εξ ανάγκης.
Η μαμή της νέας Ευρώπης δεν θα είναι οι πολιτικοί, αλλά οι
χρηματοπιστωτικές αγορές που πιέζουν για τη δημιουργία μιας
ομοσπονδιακής δομής, η οποία θα καταστήσει το ευρώ βιώσιμο. Η κρίση και η
ανωτέρα βία δεν αποτελούν ιδανικές συνθήκες για έναν προσεκτικό
συμβιβασμό.
Παρ’ όλα αυτά, μια νέα μεγάλη συμφωνία στην Ευρώπη είναι εφικτή και
αξίζει να παλέψει κανείς γι’ αυτήν. Τι θα χρειαστεί;
Θα πρέπει να
βασίζεται στην αποδοχή του γεγονότος ότι υπάρχουν διαφορετικά είδη
οικονομιών, πολιτικών συστημάτων και κοινωνιών. Η απόπειρα να τις ενώσει
κανείς σε μια τεράστια Ευρώπη δεν πέτυχε, προκαλώντας αντιθέτως
ανταγωνισμό. Αν η οικοδόμηση της Ευρώπης μετά την κρίση επιχειρηθεί να
βασιστεί σε αυτήν την ιδεαλιστική ομοιομορφία, θα υπάρξει αντίδραση.
Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη δύο ταχυτήτων ήδη υπάρχει και αποτελείται
από τη νότια και τη βόρεια Ευρώπη και όχι από τις χώρες εντός ευρώ και
εκτός ευρώ. Χρειαζόμαστε ένα νέο σχέδιο προκειμένου να αντιμετωπίσουμε
αυτό το γεγονός, αντί να προσποιούμαστε ότι δεν ισχύει.
Χρειάζεται να αποδεχτούμε ότι θα υπάρξουν τρεις τύποι χωρών στην Ε.Ε.:
αυτές που χρησιμοποιούν το ευρώ, αυτές που δεν το χρησιμοποιούν αλλά
σκοπεύουν να το κάνουν μόλις περάσει η κρίση και αυτές που δεν σκοπεύουν
να υιοθετήσουν το ευρώ στο προβλεπτό μέλλον.
Επί χρόνια πολλοί
Ευρωπαίοι, ιδίως οι Βρετανοί, υποπτεύονταν ότι οι άλλοι ύφαιναν μια
ομοσπονδιακή συνωμοσία, με στόχο να δημιουργήσουν έναν ευρωπαϊκό πυρήνα
με εξαρτώμενους δορυφόρους. Σήμερα δεν πρόκειται πλέον για συνωμοσία
αλλά για προσχέδιο.
Η Ευρωζώνη προχωρεί. Το θέμα είναι να οικοδομήσουμε
αυτές τις Ευρωπαϊκές Ενώσεις με βάση τον πραγματισμό και όχι με βάση τη
μνησικακία και την ιδεολογία, ούτως ώστε βασικός σκοπός συνολικά της
Ε.Ε. να παραμείνει η ένωση της ηπείρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου