"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ: Γάγγραινα ή μεταστατικός καρκίνος ?

(...) Η επικράτηση της Γερμανίας που επεβλήθη στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως ο Φίλιππος της Μακεδονίας επεβλήθη στους άλλους Έλληνες: Διά της δικής του ισχύος και της ασυνεννοησίας των υπολοίπων Ελλήνων μέχρις ότου ήταν πολύ αργά. Και ο μεν Φίλιππος επέφερε ειρήνη και ασφάλεια στην Ελλάδα, η Γερμανία είναι αμφίβολο αν θα επιφέρει ειρήνη και ασφάλεια στην Ευρώπη. Ας εξετάσουμε πρώτα την περίπτωση της Ελλάδας.

Αρχικά πήραμε ένα δάνειο και δώσαμε την υπόσχεση της ταχείας αναδόμησης της οικονομίας μας. Δεν εσυζητήτο κούρεμα διότι οι ειδικοί το απέρριπταν και αναμένετο ότι η Ελλάς θα επέστρεφε στις αγορές το 2012 ή το 2013. Κάθε συζήτηση για «κούρεμα» διαψεύδετο και εκ των πραγμάτων. Κατόπιν με την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών και με τη βοήθεια της ελληνικής κυβέρνησης χρειάσθηκε να γίνει νέα αντιμετώπιση με δεύτερο δάνειο και κάποιο σεμνό «κούρεμα». Η διάψευση τώρα αφορούσε αν θα βγούμε από το ευρώ. Κατόπιν χρειάσθηκε αναμόρφωση του δεύτερου δανείου και μεγαλύτερο «κούρεμα», και είχαμε εκ νέου διαψεύσεις ότι η Ελλάς θα φύγει από το ευρώ όπως πριν είχαμε διαψεύσεις για τη χρεοκοπία μας.

Βεβαίως, τώρα υπολογίζεται ότι η Ελλάς θα μπορέσει να ξαναβγεί στις αγορές σε μια δεκαετία το νωρίτερο, υπό την προϋπόθεση ότι θα τηρήσει τώρα ό,τι δεν τήρησε πριν. Διαψεύδεται ότι θα φύγει από το ευρώ, αλλά τονίζεται ότι κακώς μπήκε.

Αυτά περί Ελλάδος.  

Περί Ευρώπης
πάλι το θέμα λύθηκε (αν λύθηκε) στραβά, γιατί οι Γερμανοί θέλησαν να το κάνουν χωρίς να δώσουν άλλα χρήματα. Αυτά που αποφασίσθηκαν και λίγα είναι και αργά έγιναν.

Ενώ το ζητούμενο ήταν το EFSF να στηρίζει τα κρατικά δάνεια με μετρητά, το σχήμα που επελέγη είναι να τα στηρίζει με δομημένα ομόλογα που είναι προϊόντα μοχλεύσεως. Έτσι, ενώ το EFSF έχει μόλις αρχίσει να κυκλοφορεί λίγα δισ. στις αγορές, οι αποδόσεις (yields) του είναι μεγαλύτερες ήδη από αυτές της Γαλλίας, οι οποίες υπερβαίνουν ήδη κατά πάνω από 100 μονάδες τις αποδόσεις της Γερμανίας. Οι αγορές το αναγνωρίζουν γι' αυτό που είναι στην πραγματικότητα. Ενα προϊόν το οποίο μόνο μερικώς στηρίζουν οι εγγυώμενες χώρες, που το χρησιμοποιούν σαν υποκατάστατο χρημάτων που έβαζαν οι ίδιες και που τώρα πρέπει να βρεθούν από την αγορά.

Πρέπει να σημειωθεί επιπλέον ότι η μόχλευση λειτουργεί επίσης και αρνητικά. Απώλεια ενός Α από τη Γαλλία θα έχει σαν αποτέλεσμα απώλεια μεγαλύτερης αξιοπιστίας από τα δομημένα ομόλογα του EFSF. Το μόνο όργανο που θα μπορούσε να δώσει μία βιώσιμη και διατηρήσιμη λύση είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία, όμως, έχει θεσμική εξαίρεση!  

Πέραν, λοιπόν, της Ελλάδας και μάλλον βέβαια της Πορτογαλίας, αλλά και πιθανώς της Ιρλανδίας, αναδύεται πλέον η μητέρα των προβλημάτων του ευρώ, που είναι η περίπτωση της Ιταλίας, για την οποία είχαμε προειδοποιήσει πριν από λίγους μήνες.

Η ιταλική κυβέρνηση δεν βλέπει γιατί πρέπει να δείξει περισσότερη υπευθυνότητα και λιγότερο λαϊκισμό απ' ότι οι εταίροι της. Εχει το μέγεθος για να εκβιάσει. Παρόλο που το δεκαετές ιταλικό ομόλογο έχει φτάσει στο 6% επιτόκιο, η ΕΚΤ θα συνεχίσει φέτος να αγοράζει παλαιά ιταλικά ομόλογα κατ' ανάγκη, και τα νέα 200 δισ. ευρώ που χρειάζεται η Ιταλία ως το τέλος του 2011 μπορούν να βρεθούν γι' αυτήν όπως παλιότερα γινόταν με την Ελλάδα. Θα τα αγοράζουν ιταλικές τράπεζες που θα τα καταθέτουν στην ΕΚΤ και θα αποκτούν και ρευστότητα και κέρδος από τη διαφορά των επιτοκίων. Όπως και στην Ελλάδα, αυτό θα κρατήσει όσο κρατήσει.

Το χρέος της Ιταλίας θα μεγαλώνει. Θα γίνει 125% του ΑΕΠ στο τέλος του 2011 και κοντά στο 130% το 2012, θα χρειάζεται δε 7% του ΑΕΠ και παραπάνω για τοκοχρεολύσια μόνο. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της δεκαετίας είναι μόνο 0,7% ετησίως. Και τίθεται το ωμό ερώτημα: Αν τώρα τα νέα ιταλικά ομόλογα είναι μερικώς ασφαλισμένα σε τι τιμή θα φθάσουν τα παλιά; Τι θα γίνει μετά; Το μετά, κανείς δεν θέλει να το σκέφτεται τώρα, αφού μετά το 2013 όλες οι παρούσες κυβερνήσεις θα έχουν αντικατασταθεί και τότε θα είναι δουλειά των άλλων κυβερνήσεων να βρουν λύση.

Η Ελλάς είναι ήδη στον προθάλαμο της εξώσεως από το ευρώ. Αλλά το ίδιο το ευρώ δεν θα μπορέσει να υπάρξει με την παρούσα του μορφή όταν αρχίζουν και καταρρέουν χώρες και τράπεζες. Το ότι θα σωθούν οι καταθέσεις δεν αρκεί. Η οικονομία δεν λειτουργεί από τις σωσίβιες λέμβους. Οι Γερμανοί θεωρούν την κρίση χρέους ως γάγγραινα που αρκεί να κοπούν τα άρρωστα μέρη για να σωθεί ο οργανισμός. Φαίνεται, όμως, ότι δεν είναι γάγγραινα, αλλά καρκίνος και μάλιστα μεταστατικός.

"Ειδικού συνεργάτη" της ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: