Του ΜΙΧΑΗΛ ΓΕΛΑΝΤΑΛΙ
Την οριοθέτηση των περιοχών και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης περιμένουν όμιλοι για να πάρουν μέρος στο «πετρελαϊκό παιχνίδι»
Η κατάθεση μετά τις 17 Ιανουαρίου στη Βουλή του νομοσχεδίου για την ίδρυση της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων/ΕΔΕΥ βάζει και την Ελλάδα στο «πετρελαϊκό παιχνίδι». Από τις εμπλεκόμενες χώρες της ευρύτερης περιοχής είναι η τελευταία που προχωρά στη σύσταση σχετικού φορέα δημόσιου χαρακτήρα αν και μέχρι την προκήρυξη του πρώτου διαγωνισμού παραχώρησης πρέπει να μεσολαβήσουν πολλές ουσιαστικές και σύνθετες κινήσεις, με κυριότερη την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Αποτελεί πάγια διεθνή πρακτική, πως για να έχει βάση μία διαγωνιστική διαδικασία- να ενδιαφερθούν δηλαδή κάποιοι όμιλοι- θα πρέπει να ορίζονται ξεκάθαρα και χωρίς νομικές (ή άλλες εμπλοκές) οι περιοχές, δηλαδή τα «οικόπεδα», ή «πεδία» όπως αναφέρονται, τα οποία θα παραχωρηθούν για έρευνα και πιθανώς για εκμετάλλευση στη συνέχεια.
Πρόκειται, όπως διευκρινίζει έμπειρος επιχειρηματίας του κλάδου για μακροχρόνιες συμβάσεις (20-30 χρόνια) που προαπαιτούν ισχυρότατη νομική διασφάλιση, καθώς βασίζονται στις συμβάσεις του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Εάν λυθούν όλα αυτά τα πολύ βασικά... προαπαιτούμενα, θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την επιβεβαίωση ή όχι όσων ακούγονται για πιθανά κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Αιγαίο και σε άλλες ζώνες της ευρύτερης περιοχής. Γιατί τα τελευταία 35-40 χρόνια γράφονται σενάρια επί σεναρίων, ακούγονται πολλά και φημολογούνται ακόμη περισσότερα, με κάθε πλευρά να... κατηγορεί την άλλη.
Το πιθανότερο είναι πως εάν αυτή τη φορά όντως προχωρήσει η ελληνική πλευρά σε διαγωνισμούς για την παραχώρηση περιοχών προς έρευνα, θα γίνει σε περιβάλλον υψηλών τιμών στις διεθνείς αγορές και χρυσοφόρων συμβολαίων στον τομέα πλωτών τρυπανιών-εξεδρών (drillships), σε επίπεδα που φθάνουν μέχρι και τις 600.000 δολάρια ημερησίως. Σημειωτέον πως όταν είχαμε τις πρώτες... ασκήσεις επί χάρτου για το «πετρελαιοφόρο» Αιγαίο στις αρχές της μεταπολίτευσης το κόστος του πετρελαίου δεν ξεπερνούσε (σε αποπληθωρισμένες- σημερινές τιμές) τα 10-15 δολάρια το βαρέλι. Σήμερα κυμαίνεται πάνω από τα 90, ενώ όλες οι προβλέψεις των έγκυρων αναλυτών κάνουν λόγο για 110-120 δολάρια μέσα στο 2011.
Μέχρι τώρα η μόνη εταιρεία που δραστηριοποιείται εξορυκτικά στην ελληνική επικράτεια είναι η Ενεργειακή Αιγαίου (του επιχειρηματία Μαθιού Ρήγα) που συνεχίζει την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του Πρίνου. Στις 14/6/2000 τα μέσα ενημέρωσης επιβεβαίωναν την ύπαρξη δύο επιπλέον κοιτασμάτων στον Πρίνο -με αφορμή δελτίο τύπου της Kavala Oil- που ανακοίνωνε ότι εντοπίστηκαν σε βάθος 2.900 μέτρων δύο άριστα κοιτάσματα πετρελαίου και μάλιστα τέσσερα μίλια ανοιχτά του κόλπου Περάμου της Καβάλας.
Μάλιστα ο τότε πρόεδρος της Kavala Oil Νίκος Λούτσιγκας εκτιμούσε πως το ένα από τα δύο κοιτάσματα είναι πιο ενδιαφέρον από το άλλο. Πολύ δε περισσότερο εάν σκεφτεί κάποιος ότι οι αρχικές μελέτες είχαν αποδείξει ότι στη θέση Μπάμπουρας το κοίτασμα είναι υπερδεκαπλάσιο των υπολοίπων. Μετά από αυτές τις εξελίξεις τα Ελληνικά Πετρέλαια (στις 8 Οκτωβρίου του 2000) ανακοινώνουν μεγάλες επενδύσεις στην έρευνα νέων κοιτασμάτων καθώς και στη συμμετοχή σε πετρελαϊκές έρευνες στο εξωτερικό. Η ευρύτερη -νευραλγική και από πολιτική σκοπιά- περιοχή υπολογίζεται πως μπορεί να δώσει αξιοποιήσιμο πετρέλαιο.
Το αν οι μελέτες που έχουν γίνει στην ευρύτερη περιοχή της Θάσου (και κάνουν λόγο για περιεκτικότητα 250 χιλιάδων βαρελιών χαμηλού ειδικού βάρους και 380 χιλιάδων υψηλού στην περιοχή του κοιτάσματος «Δομή East Θάσου») είναι ακριβείς, θα μπορούσε να επιβεβαιωθεί μόνο εάν γίνουν οι απαραίτητες γεωτρήσεις. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο πετρελαιοφόρες περιοχές πιθανολογούνται στην περιοχή Επανωμής-Σιθωνίας και Θερμαϊκού. Σύμφωνα με μη τεκμηριωμένες μελέτες (δηλαδή χωρίς ερευνητική διαδικασία) πιθανές λεκάνες (από γεωφυσικής πλευράς) που θα μπορούσαν να περικλείουν πετρέλαιο ή φυσικό αέριο εντοπίζονται και στις περιοχές της Ικαρίας, και της Ρόδου.
Με βάση άλλες μελέτες -ανάλογου χαρακτήρα- η ευρύτερη περιοχή νότια της Κρήτης (συμπεριλαμβανομένου του πεδίου της Γαύδου) θεωρείται «πιθανή» για μεγάλο, αξιοποιήσιμο κοίτασμα φυσικού αερίου. Το ότι η γεωλογική μορφή της περιοχής συγκλίνει με αυτήν της περιοχής Κύπρου-Ισραήλ ενισχύει τις πιθανότητες να υπάρχει όντως σημαντικό κοίτασμα. Αναφορές για περιεκτικότητα περίπου ενός δισ. βαρελιών δεν μπορούν να θεωρηθούν βάσιμες εάν δεν γίνουν οι απαραίτητες γεωφυσικές έρευνες και η αναγκαία επεξεργασία των στοιχείων.
Ομως, το... παιχνίδι έχει αρχίσει, μετά μάλιστα τα θετικά ερευνητικά αποτελέσματα σε λεκάνες της Ανατ. Μεσογείου (περιοχή που εκτείνεται από τα πεδία παραχώρησης Ισραήλ- Κύπρου) μέχρι τις ανατολικές θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας. Αποτελέσματα που για πρώτη φορά συμπεριέλαβε η μελέτη του United States Geologigal Survey, που θεωρείται εγκυρότατο εγχειρίδιο από τους επενδυτές του κλάδου.
Πρακτικά το USGS αποτελεί τον σύμβουλο της αμερικανικής κυβέρνησης για όλες τις πιθανές για ύπαρξη πετρελαίου λεκάνες διεθνώς. Το γεγονός πως σε αυτές τις δύο λεκάνες της Μεσογείου επιβεβαιώθηκε η γεωλογική θεωρία, ενισχύει τις εκτιμήσεις όσων ποντάρουν για ανάλογα κοιτάσματα νότια της Κρήτης.
Μέχρι το 1999 είχαν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα 172 γεωτρήσεις και από αυτές μόνο οι 12 έγιναν στο Αιγαίο. Η πρώτη φορά που έγιναν γεωτρήσεις στο νότιο Αιγαίο ήταν την περίοδο 1963-1965, όταν η εταιρεία Safor πραγματοποίησε στη Ρόδο δύο χερσαίες, που απέβησαν άκαρπες. Αλλη μια εταιρεία ερευνά στο νότιο Αιγαίο, η αμερικανικών συμφερόντων Oceanic, επίσης χωρίς αποτέλεσμα.
Εκτεταμένες έρευνες που κάλυψαν μεγάλα τμήματα της χώρας έγιναν και στη δυτική Ελλάδα. Χερσαίες αλλά και θαλάσσιες, καθώς υπήρχαν ενδείξεις (από την αρχαιότητα) για πιθανές περιοχές στην Πελοπόννησο και στα Γιάννενα. Ισχυρές ενδείξεις (κυρίως σε Παξούς και Ζάκυνθο) οδήγησαν σε δαπανηρές έρευνες, με ορατό αποτέλεσμα ένα κοίτασμα στο Κατάκωλο (της Ηλείας).
Το συγκεκριμένο κοίτασμα (μικρό, καθώς έδινε χίλια βαρέλια την ημέρα) θεωρήθηκε (τότε) ακριβό, αφού το κόστος εξόρυξης υπολογιζόταν στα 40 δολάρια, όταν η τιμή πώλησης δεν ξεπερνούσε τα 50-55 δολάρια το βαρέλι.
Ακόμη και εάν γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες (ορισμός ΑΟΖ, υπογραφή συμφωνιών με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, διευθέτηση σε πολιτικό επίπεδο), θα χρειαστεί να περάσουν τουλάχιστον ένα με δύο χρόνια ώσπου να υπογραφεί η πρώτη συμφωνία παραχώρησης για έρευνα και άλλα τουλάχιστον τρία με τέσσερα μέχρις ότου τα... τρυπάνια φτάσουν στις πιθανές λεκάνες πετρελαίου. Η Ελλάδα μπαίνει τελευταία στο... κυνήγι της έρευνας για τυχόν κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου, με την Τουρκία να έχει κερδίσει πολύτιμο χρόνο και ισχύ....
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου