Η βρετανική θέση για το Κυπριακό

Του Γουιλιαμ Xεϊγκ

Υπουργόού Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η αυριανή συνάντηση στη Γενεύη μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων και του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μπαν Κι Μουν αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία να γίνει ένα βήμα προς τον τερματισμό της διαίρεσης της Κύπρου που κρατά 36 χρόνια. Αυτή τη σημαντική στιγμή ελπίζω ειλικρινά πως τόσο ο Πρόεδρος Χριστόφιας όσο και ο κ. Ερογλου θα μπορέσουν, ως ηγέτες, να κάνουν τους δύσκολους συμβιβασμούς και να επιδείξουν τα ηγετικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται ώστε να βρεθεί μια λύση, κάτι που αξίζουν όλοι οι Κύπριοι.

Η βρετανική θέση για το Κυπριακό είναι σαφής και σταθερή και θα την επαναλάβω: η Βρετανία στηρίζει σθεναρά τις προσπάθειες του ΟΗΕ για μια λύση που θα βασίζεται σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζουν οι σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Είμαστε απόλυτα προσηλωμένοι στην προοπτική μιας λύσης από τους Κυπρίους και για τους Κυπρίους, από την οποία θα προκύψει μια σταθερή, ευημερούσα και ενωμένη Κύπρος.

Αλλωστε, η συμμετοχή του ΟΗΕ εγγυάται πως οποιαδήποτε λύση θα είναι αξιοπρεπής, σύμφωνα με τα όσα ισχύουν διεθνώς. Δεν είναι ελκυστικός ο ρόλος του Οργανισμού, εύκολα παρεξηγείται ή γίνεται αντικείμενο κριτικής. Ομως θα ήθελα δημόσια να αναγνωρίσω την επιμονή με την οποία διαδοχικοί γενικοί γραμματείς και ειδικοί απεσταλμένοι στην Κύπρο, επιχείρησαν να βοηθήσουν. Οποιοσδήποτε πιστεύει πως είναι εύκολο, δεν έχει παρά να το επιχειρήσει.

Αυτή την ίδια ισορροπία μεταξύ της προσπάθειας για στήριξη των συνομιλιών χωρίς την υπόνοια ανάμειξης, θα πρέπει να επιδεικνύουν και όποια τρίτα μέρη επιθυμούν να βοηθήσουν. Η Βρετανία ξέρει από τη δική της πικρή εμπειρία πόσο εύκολο είναι προσπάθειες που γίνονται με καλές προθέσεις να έχουν έναν τελείως διαφορετικό αντίκτυπο από αυτόν που επεδίωκαν. Αλλοι εξωτερικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και σειράς προεδρείων της Ε.Ε., επίσης ανακάλυψαν πόσο δύσκολο είναι να προσφέρει κανείς καλές υπηρεσίες στο Κυπριακό. Αλλά οι Κύπριοι πρέπει να καταλάβουν κάτι σημαντικό από όλες αυτές τις προσπάθειες: η διεθνής κοινότητα όντως επιθυμεί να βοηθήσει στην εξεύρεση δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού. Ας αξιοποιήσουν αυτή την προσήλωση, ας μην την αντιμάχονται ή ας μην την αντιμετωπίζουν με τρόπο που να κινδυνέψουν να τη χάσουν.

Βεβαίως, μια χώρα με πρωταγωνιστικό ρόλο είναι η Τουρκία και εμείς συνεχίζουμε σε κάθε ευκαιρία να την παροτρύνουμε να υποστηρίξει τις προσπάθειες εξεύρεσης λύσης του Κυπριακού. Από τις συζητήσεις μου με την Αγκυρα είμαι πεπεισμένος πως η Τουρκία είναι προσηλωμένη στη στήριξη της διαδικασίας. Μετά τους ίδιους τους Κυπρίους, η Τουρκία ίσως είναι η χώρα που πρόκειται να ωφεληθεί περισσότερο από μια δίκαιη και σταθερή λύση.

Κατανοώ πως και οι δύο πλευρές έχουν κάνει σαφείς συμβιβασμούς, ώστε να υπάρξει λύση και πως και οι δύο πλευρές έχουν με δική τους πρωτοβουλία παρουσιάσει ιδέες που δείχνουν τη δημιουργικότητα και την αποφασιστικότητά τους. Και ακριβώς επειδή και τα δύο μέρη μετέχουν τόσο ενεργά σ’ αυτή τη προσπάθεια, όπως άλλωστε τους ζήτησε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν στη Νέα Υόρκη, η συνάντηση της Γενεύης αποτελεί μια τόσο σημαντική ευκαιρία.

Οποιαδήποτε λύση απαιτεί έγκριση και από τις δύο πλευρές μέσω δημοψηφίσματος, επομένως είναι σημαντικό να αναδειχθούν με σαφήνεια τα οφέλη της λύσης. Αυτό είναι σημαντικό, ιδιαίτερα εν όψει ενός αυξανόμενου εθνικισμού, ενδεικτικού ίσως του φόβου πως η λύση αποτελεί πραγματική πιθανότητα, φόβου που αισθάνονται κάποιοι και από τις δύο κοινότητες που αντιτίθενται στη λύση.

Πρόκειται για μια πραγματική ευκαιρία για λύση. Ισως η καλύτερη που έχει υπάρξει ποτέ. Ομως δεν θα είναι εύκολο. Υπάρχουν ακόμα σημαντικές εκκρεμότητες. Και οι προγραμματισμένες εκλογές σε Κύπρο και Τουρκία αυξάνουν την πίεση στις διαπραγματεύσεις. Είναι εύκολο να καλούνται οι εμπλεκόμενοι να κάνουν συμβιβασμούς για την επίτευξη της λύσης. Ομως ο κίνδυνος είναι να υπάρξουν τα αντίθετα αποτελέσματα: οι εμπλεκόμενοι γνωρίζουν πολύ καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον πόσο οδυνηρές θα είναι οι συνέπειες του οποιουδήποτε συμβιβασμού, αλλά και τι πολιτικό κίνδυνο ενέχουν. Τέτοιου είδους σχόλια, όσο καλοπροαίρετα κι αν γίνονται, φαίνονται ενδεχομένως ως προσπάθεια άσκησης πίεσης.

Το διακύβευμα στη Γενεύη είναι τόσο μεγάλο και η ευκαιρία που παρουσιάζεται είναι τόσο σημαντική που δεν θα θέλαμε να αυξήσουμε τις πιθανότητες αποτυχίας. Γι’ αυτό, αντί άλλου σχολίου, θα ήθελα να κάνω μια πρόταση. Οσο περισσότερο τα εμπλεκόμενα μέρη δείχνουν την ετοιμότητά τους να αξιοποιήσουν την ευκαιρία αυτή και να αποδεχτούν πως αξίζει το κόπο να πάρουν το ρίσκο που αυτή συνεπάγεται, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η στήριξη που εμείς θα τους προσφέρουμε, είτε διμερώς είτε στο πλαίσιο των οργανισμών, στους οποίους μετέχει η Βρετανία.

Στην Κύπρο οι προοπτικές που μπορεί να ανοίξει η λύση -πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές, για το ίδιο το νησί αλλά και για την ευρύτερη περιοχή- καθιστούν τα οφέλη που θα προκύψουν από τη λύση ακόμη πιο σημαντικά. Οσο τα οφέλη αυτά απομακρύνονται, τόσο η απογοήτευση θα μεγαλώνει.

ΑΓΡΥΠΝΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ

Γουίλιαμ Χέιγκ εισαι τρέλα

με το ΦΕΣΙ και κορδέλα...