ΤΟΥΡΚΙΑ: Μονομαχία Ερντογαν - Γκιούλ για την προεδρία

Του ΑΡΗ ΑΜΠΑΤΖΗ

Ο ακήρυχτος πόλεμος μεταξύ του προέδρου και του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Αμπντουλάχ Γκιουλ και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που συνεχίζεται ειδικά το τελευταίο διάστημα με διάφορες αφορμές και εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους, τείνει να φτάσει σε σημείο που δεν θα χρειάζονται ντουντούκες για να τον αντιληφθεί κανείς.

Το σίγουρο είναι ότι ο «πόλεμος» αυτός φαίνεται ως ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που θα επιδράσουν επί των πολιτικών εξελίξεων.

Η τελευταία αφορμή ήταν η υπόθεση του «προεδρικού συστήματος», το οποίο δεν έχει κρύψει ότι επιθυμεί ο Ερντογάν. Η επιθυμία του αυτή πήρε ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις, μετά τη νίκη του κυβερνώντος κόμματος στο δημοψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου 2010.

Καθώς πετούσε πριν από μερικές μέρες για την Ουκρανία, ο πρόεδρος της Τουρκίας Αμπντουλάχ Γκιουλ είπε στα καλά καθούμενα την άποψή του για το προεδρικό σύστημα, σημειώνοντας ότι έχει «ενστάσεις». Η δήλωση αυτή ακολουθήθηκε από εξελίξεις που έδειξαν μια γενικότερη εικόνα ως προς τα «κουκιά» που διαθέτει ο καθένας από τους δύο ηγέτες. Ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, Μεχμέτ Αλί Σαχίν, και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπουλέντ Αρίντς, τάχθηκαν αμέσως υπέρ της άποψης Γκιουλ. Επιπροσθέτως, μετά τη δήλωση του τελευταίου, όλοι έμειναν με το ερώτημα «τι θα πει τώρα ο Ερντογάν;» Αυτός μίλησε την περασμένη Πέμπτη:

«Ο λαός πρέπει να γνωρίζει τα πάντα γύρω από το προεδρικό σύστημα. Μπορεί να υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις, αλλά εάν αποφεύγουμε τη συζήτηση, εάν έχουμε ενστάσεις γι' αυτήν, αυτό δεν συμβαδίζει με τη δημοκρατικότητα». Τύφλα σε βαθμό αφροσύνης χρειάζεται για να μη διαβαστεί η δήλωση αυτή ως απάντηση στον Γκιουλ, εάν μάλιστα ληφθεί υπόψη και το ύφος που είχε ο Ερντογάν όταν την έκανε.

Σε αυτούς που τάχθηκαν υπέρ του Γκιουλ προστέθηκε και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, λέγοντας πως τον χαροποίησε η δήλωση του προέδρου. Εάν διαβάσει κανείς τις εξελίξεις υπό το πρίσμα που τείνει να κυριαρχήσει στην Τουρκία και θέτει υπό συζήτηση την «αυταρχική τάση» του Ερντογάν, ο Κιλιτσντάρογλου μπορεί να κάνει μια σωστή πολιτική κίνηση με τη δήλωση αυτή. Είναι τόσο πολλά όμως τα στοιχεία που δείχνουν ότι το πρίσμα είναι μαϊμού...

Το άκρως ενδιαφέρον στοιχείο του ακήρυχτου πολέμου μεταξύ Ερντογάν και Γκιουλ είναι το γεγονός ότι ο δεύτερος εδώ και λίγο καιρό εμφανίζεται ως ο εναλλακτικός προς τον «αυταρχισμό» του Ερντογάν ήπιος πόλος. Και αυτό συμβαίνει με τρόπο που αναπαράγει τη «σύγκρουση». Πολλοί από αυτούς που απομακρύνονται από τον Ερντογάν βρίσκουν καταφύγιο δίπλα στον Γκιουλ. Οπως ο πρώην πρόεδρος του τουρκικού οργανισμού ασφάλειας καταθέσεων, Αχμέτ Ερτουρκ, που είναι πλέον σύμβουλος του Γκιουλ.

Ο «πόλεμος» πήρε διαστάσεις μετά τις πρώτες αποκαλύψεις της ιστοσελίδας WikiLeaks. Η πληροφορία που περιλαμβανόταν σε τηλεγράφημα της αμερικανικής πρεσβείας στην Αγκυρα ότι ο Ερντογάν έχει λογαριασμούς σε 8 τράπεζες στην Ελβετία δημοσιεύτηκε υπό μορφή οκτάστηλου πρωτοσέλιδου τίτλου στην εφημερίδα «Ταράφ», που είναι μεν γνωστή ως «φιλελεύθερη», αλλά το κοινό μυστικό είναι ότι έχει σχέσεις με τον περίφημο χότζα Φετχουλάχ Γκιουλέν. Τον ισχυρότερο σήμερα άνθρωπο της Τουρκίας.

Ακολούθησε μια συζήτηση για τον «αυταρχισμό» του Ερντογάν, αλλά με τρόπο που άρπαζε κάθε ευκαιρία ο Γκιουλ. Μόλις ο Ερντογάν μίλησε έντονα εναντίον των φοιτητών μετά από κάποιες διαδηλώσεις αντικυβερνητικές, ο Γκιουλ έσπευσε να καλέσει στο προεδρικό μέγαρο εκπροσώπους φοιτητών για να γευματίσει μαζί τους.

Το μοντέλο του «ήπιου Γκιουλ» είναι αυτό που την εποχή αυτή διαμορφώνεται και ετοιμάζεται εναντίον του «αυταρχικού Ερντογάν». Δηλαδή, εσωτερική υπόθεση του πολιτικού Ισλάμ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ