ΨΥΧΙΚΟ ΚΡΑΧ

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Χ.ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

Ένας άστεγος πέθανε από το κρύο στη Μπορντώ, αλλά κανείς δεν μιλάει γι’ αυτό. Αντίθετα, η αισιοδοξία επιστρέφει στους Έλληνες.

Αυτή είναι εκτίμηση από τις μετρήσεις του ευρωβαρόμετρου, καθώς μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου αυξάνεται ο αριθμός των Ελλήνων που δηλώνουν αισιόδοξοι για την οικονομική κατάσταση. Όμως, η μεγάλη πλειοψηφία εξακολουθεί να θεωρεί την ανεργία και την οικονομία ως τα μείζονα προβλήματα της χώρας.

Που εδράζεται τότε η αισιοδοξία; Ίσως στο γεγονός ότι εάν κάποιος είναι απαισιόδοξος θεωρείται προβληματικός!

Ποιοι κατά συνέπεια εκλαμβάνονται ως φυσιολογικοί;

«Φυσιολογικοί» σύμφωνα με την αμερικάνικη ψυχιατρική εταιρία θεωρούνται όσοι παρουσιάζουν «ευχάριστες» γνωστικές παραποιήσεις και αλλοιώσεις στην αντίληψη της πραγματικότητας, ενώ αντίθετα οι προβληματικοί (κυρίως οι καταθλιπτικοί) αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα με έναν τρόπο που θα ονομάζαμε «επώδυνα» αληθινό και ρεαλιστικό. Άρα, οι άνθρωποι που δεν ξέρουν ούτε γιατί γελάνε ούτε γιατί έχουν σταματήσει να σκέφτονται είναι «το κατά φύσιν», η λογική συμπεριφορά, η σοβαρότητα, ενώ η κριτική σκέψη είναι ίδιο των «παρά φύσιν», όσων σκέφτονται με «περικοκλάδες»!

Η προτεινόμενη, συνεπώς, «ίαση» για τον «μη φυσιολογικό» είναι «Να σκέφτεται αισιόδοξα και όχι ρεαλιστικά»!

Αυτή τη διαφθορά στη στάση ζωής και του σκέπτεσθαι άραγε ποιος θα την αντιμετωπίσει; Ακόμα χειρότερα, αν στη Γαλλία οι εγκληματίες θεωρούνται «ψυχικά άρρωστοι»(χθεσινό δημοσίευμα), τότε οι ψυχικά ασθενείς μπορούν να αντιμετωπιστούν ως εν δυνάμει εγκληματίες(δες και Λομπρόζο)!

Είναι αυτό σωστό; Ασφαλώς, όχι.

Ενδέχεται, μάλιστα, -αν δεχθούμε τις νέες απόψεις που δεν είναι και τόσο νέες- όσοι αρνούνται την προσαρμογή στη χαζοχαρούμενη σκέψη, να οδηγούνται στην ψυχοδιανοητική εξόντωση δια του αποκλεισμού, του εξοστρακισμού -και μέσω των όποιων περιγραφικών και αυθαίρετων ταξινομήσεων-του εγκλεισμού ή του χημικού ζουρλομανδύα. Όλοι οι αιρετικοί, όλοι οι αντινομικοί κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν τρελοί, καθώς ο αποκλεισμός αυτός είναι πιο φτηνός από τον εγκλεισμό στη φυλακή. Δεν είναι τυχαίο ότι το πάθος, αυτός ο λόγος των «αόρατων δυνάμεων» μέσα στο ζωντανό χάος δεν υφίσταται πλέον. Ζούμε πια στον παροξυσμό της αδιαφορίας.

Τελικά, χωρίς σκιά, χωρίς πόρο εναλλακτικής διαφυγής, χωρίς Πόλη και δυνατότητα θεσμικής αναδόμησης, σύμφωνα με την ιδιαιτερότητα και την πραγματικότητα του καθενός, χωρίς τον Άλλο και τον εαυτό μας οδεύουμε στη μόνη οδό, στο μόνο χώρο, στο παζάρι της εικόνας· το χρήμα γίνεται ο παγκόσμιος μπαλαντέρ, το όχημα της συσσωρευμένης ενέργειας την οποία διαχέει σ’ όλους τους χώρους, καλύπτοντας τα πάντα· οι πιστωτικές κάρτες παίρνουν φωτιά· τα δώρα συμβολίζουν την υπεροχή· η γλώσσα παραληρεί· η επιθυμία ευνουχίζεται από την ουσία της και περιορίζεται στην αγοραία επίφασή της· επι-δεικνύεται, κορδακίζεται, κάνει να φαίνεται ότι επιθυμεί κι έτσι ακυρώνεται, αποστερείται το περιεχόμενό της ως επιθυμία.

Αλλά στον καιρό της κρίσης όλα αυτά δεν υπάρχουν καθώς καλύπτονται από τη ματαίωση. Την αποστέρηση ακολουθεί η αναδίπλωση, η εσωτερική αφήγηση της κατάθλιψης η οποία όμως δεν έχει αποδέκτες και η βία εσωτερικεύεται, γίνεται αυτοκαταστροφική.

Μετά την έφοδο και το μπουμ, το κραχ. Όλα καταρρέουν στο κενό. Τίποτα. Κανείς δεν φεύγει, κανείς δεν έρχεται. Η ζωή δεν έχει νόημα, η ύπαρξη έχασε κάθε ελπίδα περιεχομένου και το δίλημμα επανέρχεται: Προσαρμογή ή «χημικός ζουρλομανδύας» και αυτοχειριασμός, ή ο φόνος, η εξωτερίκευση της βίας. Στη Γαλλία αυτοκτονούν (Τέλεκομ), αλλού σκοτώνουν τους άλλους και τους ληστεύουν, ελλείψει πολιτικής διεξόδου.