Του MARK GILBERT / BLOOMBERGΓια εκείνους που δεν είναι έτοιμοι να φύγουν ακόμη από το πάρτι, οφείλω να τους προειδοποιήσω ότι το τέλος θα έρθει νωρίτερα και όχι αργότερα. Αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι είναι ένα ωραίο πάρτι. Το βασικό επιτόκιο στις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου είναι σε επίπεδα πλησίον του μηδενός ή στο μηδέν. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων προμηνύουν μια ζωηρή προοπτική για τον πληθωρισμό. Τα χρηματιστήρια παρουσιάζουν μεγάλη άνοδο. Οι αναδυόμενες αγορές βρίσκονται σε υπερδιέγερση και οι τιμές των εμπορευμάτων υποδεικνύουν μια ύφεση με δυναμική ανάκαμψη, ένα σενάριο που θα εθεωρείτο εξωπραγματικό προ ενός έτους.
Οσο πιο επιτυχημένο είναι το πάρτι, τόσο πιο δύσκολο είναι να μαντέψει κανείς την κατάλληλη στιγμή αναχώρησης. Αν φύγει νωρίς, θα χαθούν οι καλύτερες στιγμές. Εάν αργήσει κανείς, τότε ο πονοκέφαλος θα είναι μεγάλος. Στο μεταξύ, οι κεντρικοί τραπεζίτες προετοιμάζουν το νέο κεφάλαιο στη νομισματική πολιτική.
«Θα πρέπει να απομακρύνουμε τα μέτρα στήριξης του διατραπεζικού συστήματος νωρίτερα, όχι αργότερα», δήλωσε ο πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας στην πολιτεία του Κάνσας. Ενας ακόμη υψηλός αξιωματούχος της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ δήλωσε ότι το κόστος δανεισμού στην οικονομία θα πρέπει να αυξηθεί προτού η ανάγκη καταστεί προφανής, ενώ η αλλαγή ρότας στη νομισματική πολιτική πρέπει να γίνει με ορμητικότητα, δηλαδή όχι με ήπιες μεταβολές των επιτοκίων.
H Fed θα πρέπει να έχει ήδη διδαχθεί το κόστος μιας παρατεταμένης περιόδου χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Ή όχι; Η Αυστραλία έχει, πάντως, κάνει το πρώτο βήμα. Αυτήν την εβδομάδα, η κεντρική τράπεζα της χώρας ήταν η πρώτη της ομάδας των G20, δηλαδή των είκοσι ισχυρότερων κρατών του κόσμου, που αύξησε τα επιτόκια μετά την καταστροφική χρεοκοπία της Lehman Brothers, τον Σεπτέμβριο του 2008. Ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά αύξηση του ενός τετάρτου μιας ποσοστιαίας μονάδας στη διατραπεζική αγορά overnight, στο 3,25%. Είναι, δε, αξιοσημείωτο ότι η κεντρική τράπεζα της Αυστραλίας έλαβε αυτήν την απόφαση ενώ ο δείκτης ανεργίας της χώρας βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα 6ετίας (5,8%). Αυτό είναι ένα μάθημα για εκείνους που θέλουν να πιστεύουν ότι ο μεγάλος αριθμός των ανέργων αποτρέπει μια αύξηση των επιτοκίων.
Οι αγορές παραγώγων, όμως, εκτιμούν ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν αμετακίνητα. Αυτή η εκτίμηση μπορεί να αποδειχθεί ένα μεγάλο λάθος. Οι κεντρικές τράπεζες δεν θα μπορούν να τιμωρούν τους επενδυτικούς τραπεζίτες για τις αμαρτίες τους όσο οι ίδιοι, ως υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, δεν έχουν κάνει τη δική τους «ψυχανάλυση» και δεν έχουν μετανοήσει για τα δικά τους λάθη. Μια σταδιακή επιστροφή σε ένα πιο ομαλό νομισματικό περιβάλλον θα απεδείκνυε πως κι εκείνοι έχουν μάθει από τις φούσκες του παρελθόντος.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη απομακρύνει κάποια μέτρα στήριξης της ρευστότητας στη διατραπεζική αγορά. Τον περασμένο μήνα, η Fed ανακοίνωσε ότι θα περιορίσει το πρόγραμμα TSLF από τα 75 δισ. στα 50 δισ. δολάρια και το TAF στα 50 δισ. από τα 900 δισ. δολάρια που ίσχυαν όταν είχε κλιμακωθεί η χρηματοπιστωτική κρίση. Παράλληλα, οι τράπεζες έχουν επιστρέψει τα 70 δισ. δολάρια που δανείστηκαν από το κυβερνητικό πρόγραμμα στήριξης των τραπεζών TARP, συνολικού ύψους 700 δισ. δολαρίων.
Με τη ρευστότητα στη διατραπεζική αγορά να εμφανίζει σημάδια βελτίωσης, ο πειρασμός του περιορισμού στη διαθεσιμότητα κεφαλαίων είναι μεγάλος. Και ο πειρασμός αυτός θα αυξάνεται. Ενα άστοχο στοίχημα θα ήταν να προβλέψει κανείς ότι δεν θα υπάρξει καμία μεταβολή στη νομισματική πολιτική, καμία απομάκρυνση μέτρων στήριξης της ρευστότητας ή μια ομαλή μετάβαση στις παλαιές, καλές ημέρες. Οπότε μην παρασύρεστε από τις σαμπάνιες που ανοίγουν στα χρηματιστήρια ή την ορμητικότητα των αποδόσεων στις αγορές κρατικών ομολόγων. Η μουσική μπορεί να σταματήσει απότομα όταν οι κεντρικές τράπεζες, που είναι η ψυχή σε αυτό το πάρτι της ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, αποφασίσουν να εξαφανιστούν από τις εξόδους κινδύνου. Πόσω μάλλον εάν η έξοδος αυτή γίνει συντονισμένα.
Οσο πιο επιτυχημένο είναι το πάρτι, τόσο πιο δύσκολο είναι να μαντέψει κανείς την κατάλληλη στιγμή αναχώρησης. Αν φύγει νωρίς, θα χαθούν οι καλύτερες στιγμές. Εάν αργήσει κανείς, τότε ο πονοκέφαλος θα είναι μεγάλος. Στο μεταξύ, οι κεντρικοί τραπεζίτες προετοιμάζουν το νέο κεφάλαιο στη νομισματική πολιτική.
«Θα πρέπει να απομακρύνουμε τα μέτρα στήριξης του διατραπεζικού συστήματος νωρίτερα, όχι αργότερα», δήλωσε ο πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας στην πολιτεία του Κάνσας. Ενας ακόμη υψηλός αξιωματούχος της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ δήλωσε ότι το κόστος δανεισμού στην οικονομία θα πρέπει να αυξηθεί προτού η ανάγκη καταστεί προφανής, ενώ η αλλαγή ρότας στη νομισματική πολιτική πρέπει να γίνει με ορμητικότητα, δηλαδή όχι με ήπιες μεταβολές των επιτοκίων.
H Fed θα πρέπει να έχει ήδη διδαχθεί το κόστος μιας παρατεταμένης περιόδου χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Ή όχι; Η Αυστραλία έχει, πάντως, κάνει το πρώτο βήμα. Αυτήν την εβδομάδα, η κεντρική τράπεζα της χώρας ήταν η πρώτη της ομάδας των G20, δηλαδή των είκοσι ισχυρότερων κρατών του κόσμου, που αύξησε τα επιτόκια μετά την καταστροφική χρεοκοπία της Lehman Brothers, τον Σεπτέμβριο του 2008. Ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά αύξηση του ενός τετάρτου μιας ποσοστιαίας μονάδας στη διατραπεζική αγορά overnight, στο 3,25%. Είναι, δε, αξιοσημείωτο ότι η κεντρική τράπεζα της Αυστραλίας έλαβε αυτήν την απόφαση ενώ ο δείκτης ανεργίας της χώρας βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα 6ετίας (5,8%). Αυτό είναι ένα μάθημα για εκείνους που θέλουν να πιστεύουν ότι ο μεγάλος αριθμός των ανέργων αποτρέπει μια αύξηση των επιτοκίων.
Οι αγορές παραγώγων, όμως, εκτιμούν ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν αμετακίνητα. Αυτή η εκτίμηση μπορεί να αποδειχθεί ένα μεγάλο λάθος. Οι κεντρικές τράπεζες δεν θα μπορούν να τιμωρούν τους επενδυτικούς τραπεζίτες για τις αμαρτίες τους όσο οι ίδιοι, ως υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, δεν έχουν κάνει τη δική τους «ψυχανάλυση» και δεν έχουν μετανοήσει για τα δικά τους λάθη. Μια σταδιακή επιστροφή σε ένα πιο ομαλό νομισματικό περιβάλλον θα απεδείκνυε πως κι εκείνοι έχουν μάθει από τις φούσκες του παρελθόντος.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη απομακρύνει κάποια μέτρα στήριξης της ρευστότητας στη διατραπεζική αγορά. Τον περασμένο μήνα, η Fed ανακοίνωσε ότι θα περιορίσει το πρόγραμμα TSLF από τα 75 δισ. στα 50 δισ. δολάρια και το TAF στα 50 δισ. από τα 900 δισ. δολάρια που ίσχυαν όταν είχε κλιμακωθεί η χρηματοπιστωτική κρίση. Παράλληλα, οι τράπεζες έχουν επιστρέψει τα 70 δισ. δολάρια που δανείστηκαν από το κυβερνητικό πρόγραμμα στήριξης των τραπεζών TARP, συνολικού ύψους 700 δισ. δολαρίων.
Με τη ρευστότητα στη διατραπεζική αγορά να εμφανίζει σημάδια βελτίωσης, ο πειρασμός του περιορισμού στη διαθεσιμότητα κεφαλαίων είναι μεγάλος. Και ο πειρασμός αυτός θα αυξάνεται. Ενα άστοχο στοίχημα θα ήταν να προβλέψει κανείς ότι δεν θα υπάρξει καμία μεταβολή στη νομισματική πολιτική, καμία απομάκρυνση μέτρων στήριξης της ρευστότητας ή μια ομαλή μετάβαση στις παλαιές, καλές ημέρες. Οπότε μην παρασύρεστε από τις σαμπάνιες που ανοίγουν στα χρηματιστήρια ή την ορμητικότητα των αποδόσεων στις αγορές κρατικών ομολόγων. Η μουσική μπορεί να σταματήσει απότομα όταν οι κεντρικές τράπεζες, που είναι η ψυχή σε αυτό το πάρτι της ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, αποφασίσουν να εξαφανιστούν από τις εξόδους κινδύνου. Πόσω μάλλον εάν η έξοδος αυτή γίνει συντονισμένα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου