WIKILEAKS: Ελληνικές επιχειρήσεις στρατιωτικού υλικού στόχος των Αµερικανών

Του ΧΑΡΗ ΚΑΡΑΝΙΚΑ

∆ιπλωµατικά έγγραφα που αποκαλύπτουν την παρακολούθηση επιχειρήσεων ελληνικών συµφερόντων από αµερικανικές υπηρεσίες, φέρνει στο φως της δηµοσιότητας το Wikileaks. Το µεγαλύτερο µέρος του υλικού έχει χαρακτηριστεί «απόρρητο», διαβάθµιση που µαρτυρά την ευαίσθητη φύση των συγκεκριµένων πληροφοριών. Ιδιαίτερη εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός πως στη µία από τις δύο περιπτώσεις που παρουσιάζουν σήµερα «ΤΑ ΝΕΑ», οι Αµερικανοί άσκησαν πιέσεις στις ελληνικές Αρχές να παρέµβουν χωρίς καν να έχει διαπιστωθεί παραβίαση της ελληνικής ή της διεθνούς νοµοθεσίας.

Ηταν Απρίλιος του 2007 όταν στελέχη της αµερικανικής πρεσβείας των ΗΠΑ παρέδωσαν στη ∆1 διεύθυνση του υπουργείου Εξωτερικών διάβηµα σχετικά µε την «πιθανή προσφορά της ελληνικής εταιρείας Valpak να προµηθεύσει µε πολυφασµατικό δίχτυ παραλλαγής τη Συρία». Στις αρµοδιότητες της συγκεκριµένης ∆ιεύθυνσης του ΥΠΕΞ εµπίπτουν και τα θέµατα µη διάδοσης και καταπολέµησης της τροµοκρατίας στα πλαίσια του ΟΗΕ. Οταν ο διπλωµατικός υπάλληλος ∆ιονύσιος Κυβετός παρέλαβε το διάβηµα δήλωσε, όπως αναφέρεται στο απόρρητο τηλεγράφηµα µε κωδικό 07Athens801, ότι «θα κοιτάξει το θέµα». Ξεκαθάρισε πως το όνοµα της επιχείρησης δεν του ήταν γνωστό.

Στην ηλεκτρονική παρουσία της Valpak σήµερα αναφέρεται ότι η εταιρεία από το 1985 προµηθεύει την παγκόσµια αγορά µε καινοτόµα, εξειδικευµένα προϊόντα σε τρεις επαγγελµατικούς τοµείς: τον στρατιωτικό, παρέχοντας προϊόντα πολυφασµατικών διχτυών παραλλαγής (για το καµουφλάζ στρατιωτικού εξοπλισµού και εγκαταστάσεων και για την προστασία από όλους τους αισθητήρες ανίχνευσης), τις ιχθυοκαλλιέργειες (µε τη διάθεση διχτύων υψηλής τεχνολογίας) και στα αλληλεπιδραστικά ψηφιακά µέσα (τρισδιάστατο animation, web design κ.ά.)

Σύµφωνα µε τον αµερικανό επιτετραµµένο της πρεσβείας Τόµας Κάντριµαν που υπέγραψε το τηλεγράφηµα, ο έλληνας διπλωµάτης εξήγησε πως υπήρχε περιορισµένος αριθµός αιτήσεων για την εξαγωγή ελεγχόµενου στρατιωτικού υλικού (όπως το εν λόγω δίχτυ παραλλαγής) στη Συρία και ότι το τµήµα του θα είχε επιθεωρήσει και εγκρίνει κάποια τέτοια αίτηση. «Εν τω µεταξύ έλεγχος στα αρχεία του γραφείου του κ. Κυβετού αποκάλυψε ότι η εταιρεία δεν έχει υποβάλει αίτηση εξαγωγής πολυφασµατικού διχτύου παραλλαγής έως τα τέλη του 2006», αναφέρε ται και επισηµαίνεται ότι στέλεχος της πρεσβείας υπενθύµισε στον Ελληνα:

«Οι εταιρείες που σκοπεύουν να παρακάµψουν τα πρωτόκολλα για τους διεθνείς ελέγχους όπλων δεν θα συµµορφώνονταν αναγκαστικά πάντοτε µε τους ισχύοντες κανονισµούς όταν επιθυµούν να πωλήσουν ελεγχόµενο στρατιωτικό υλικό σε τρίτες χώρες». Οι Αµερικανοί, σύµφωνα µε το τηλεγράφηµα, επανέλαβαν πως σκοπός τους ήταν να παρέχουν στην ελληνική κυβέρνηση πληροφορίες για τις οποίες οι ΗΠΑ ήταν ενήµερες και που πίστευαν ότι «θα βοηθήσουν τους Ελληνες να διερευνήσουν τις δραστηριότητες της Valpak». Επιπλέον, στη συγκεκριµένη συνάντηση επανεξετάστηκε υπόθεση για την οποία οι Αµερικανοί είχαν υποψίες πως µεταφέρθηκαν χηµικά βιοµηχανικά προϊόντα στον ιρανικό στρατό καθώς και η ελληνική αντίδραση σε προηγούµενο διάβηµα όπου καταγραφόταν η ανησυχία των ΗΠΑ για την επανεξαγωγή βιολογικού εξοπλισµού διττής χρήσης στο Ινστιτούτο Παστέρ του Ιράν.

Πέντε µήνες µετά, τονΣεπτέµβριο του 2007,ο κ.Κυβετός εµφανίζεται σε άλλο απόρρητο τηλεγράφηµα (07Athens1951) να ενηµερώνει τον επικεφαλής της πρεσβείας σε πολιτικά - στρατιωτικά θέµατα για τα αποτελέσµατα των ερευνών όσον αφορά τις δραστηριότητες της Valpak. Εκεί φαίνεται να εξηγεί ότι αφού έγιναν έλεγχοι, πουθενά δεν βρέθηκε αίτηση για εξαγωγή πολυφασµατικών διχτυών παραλλαγής στη Συρία. «Σε περίπτωση που υποβληθεί τέτοια αίτηση, είπε ότι θα απορριπτόταν», αναφέρεται στο τηλεγράφηµα για τον κ. Κυβετό.

Επίσης, επισηµαίνεται ότι ο επικεφαλής πολιτικών - στρατιωτικών θεµάτων της πρεσβείας «υπογράµµισε το αίτηµα προς την ελληνική κυβέρνηση “να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να αποτρέψει τον εν λόγω εξαγωγέα από αυτή ή άλλη συνεργασία µε τη Συρία”». Από την πλευρά του ο κ. Κυβετός φέρεται να απάντησε ότι χωρίς να υπάρχει αίτηση εξαγωγής προϊόντων από τη Valpak, η ελληνική κυβέρνηση δεν µπορούσε να κάνει πολλά πράγµατα. «Είπε ωστόσο ότι θα ενηµέρωνε ξανά αξιωµατούχους του υπουργείου ∆ηµόσιας Τάξης για την ανησυχία των ΗΠΑ σχετικά µε τη Valpak», σηµειώνουν οι Αµερικανοί. Το «σίριαλ» συνεχίστηκε στις 16 Ιανουαρίου 2008 µε τηλεγράφηµα στο οποίο περιγραφόταν η ενηµέρωση του κ. Κυβετού στους Αµερικανούς σχετικά µε τα αποτελέσµατα των ερευνών των ελληνικών Αρχών για την επιχείρηση: «Το υπουργείο ∆ηµόσιας Τάξης εξέτασε τις δραστηριότητες της Valpak και βρήκε ότι οι ανησυχίες των ΗΠΑ σε θέµατα µη διάδοσης είναι “βάσιµες”.

Αξιωµατούχοι του υπουργείου ∆ηµόσιας Τάξης ακόµα ερευνούν την κατάσταση για να προσδιορίσουν αν έχει παραβιαστεί η ελληνική νοµοθεσία ή αν η Valpak απλά “βρίσκεται σε αρχικές συζητήσεις που θα µπορούσαν να οδηγήσουν σε παράνοµες δραστηριότητες”», έγραφε το απόρρητο τηλεγράφηµα µε κωδικό 08Athens63. «Ο Κυβετός είπε ότι η ελληνική κυβέρνηση θα µοιραστεί την αναφορά µαζί µας µόλις αυτή ολοκληρωθεί», συνέχιζε το τηλεγράφηµα ενώ ο έλληνας διπλωµάτης εµφανιζόταν να επαναλαµβάνει ότι η Ελλάδα θα «παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς» την κατάσταση ώστε να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξουν εξαγωγές από τη Valpak στη Συρία ή το Ιράν.

Η ενηµέρωση που παρείχε ο κ. Κυβετός στους Αµερικανούς, όπως περιγράφεται στο συγκεκριµένο απόρρητο έγγραφο, αφορούσε και τις έρευνες του υπουργείου Οικονοµικών, κατά τις οποίες χρεώθηκε στην ελληνική επιχείρηση µία παράτυπη καταχώρηση.

Σύµφωνα µε το τηλεγράφηµα, στην εγγραφή της Valpak αναφερόταν ότι η εταιρεία θα «παράγει µόνο για την εσωτερική ελληνική αγορά. Ωστόσο, τα στελέχη του υπουργείου Οικονοµικών ανακάλυψαν ότι η Valpak ήταν εγγεγραµµένη ως επιχείρηση που επιτρέπεται να κάνει εξαγωγές». Οπως φαίνεται από το περιεχόµενο του διπλωµατικού εγγράφου των ΗΠΑ που διέρρευσε στο Wikileaks, οι Αµερικανοί άσκησαν πιέσεις στο υπουργείο Εξωτερικών ώστε αυτό να πιέσει µε τη σειρά του αξιωµατούχους του υπουργείου Οικονοµικών για να συναντηθούν µε στελέχη της Valpak και να τους προειδοποιήσουν σχετικά µε τις πιθανές συνέπειες της προσπάθειας εξαγωγών ελεγχόµενων ειδών στη Συρία. «Ωστόσο, τα στελέχη του υπουργείου Οικονοµικών έφεραν αντιρρήσεις δηλώνοντας ότι δεν είχαν την εξουσία να κάνουν κάτι τέτοιο ελλείψει σαφών ενδείξεων παράνοµης δραστηριότητας», αναφέρεται στο τηλεγράφηµα και επισηµαίνεται ότι ο κ. Κυβετός είπε ότι το υπουργείο Εξωτερικών θα επανεξετάσει το θέµα µε το υπουργείο Οικονοµικών µόλις ολοκληρωθεί η αναφορά του υπουργείου ∆ηµόσιας Τάξης για τη Valpak.

Απαιτούσαν να λάβουµε µέτρα

Ο επικεφαλής πολιτικών - στρατιωτικών θεµάτων της αµερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα «υπογράµµισε το αίτηµα προς την ελληνική κυβέρνηση, “να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να αποτρέψει τον εν λόγω εξαγωγέα από αυτή ή άλλη συνεργασία µε τη Συρία”», και ασκήθηκαν πιέσεις σε στελέχη υπουργείων να συναντηθούν µε στελέχη της ελληνικής εταιρείας και να τα προειδοποιήσουν σχετικά µε τις πιθανές συνέπειες της προσπάθειας εξαγωγών ελεγχόµενων ειδών στη Συρία

Ερευνούσαν άλλη εταιρεία στη Γερµανία

ΤΟΝ ΜΑΪΟ του 2007, λίγες ηµέρες µετά την πρώτη εµφάνιση της Valpak σε διπλωµατικό έγγραφο των ΗΠΑ, τηλεγράφηµα από την αµερικανική πρεσβεία στο Βερολίνο αναφέρει ότι η (ελληνικών συµφερόντων) «γερµανική φίρµα S&B Industrial Minerals απέστειλε πάνω από 40 µετρικούς τόνους χηµικών στον Ιρανικό Οργανισµό Αµυντικών Βιοµηχανιών τον Ιούνιο του 2006». Επισηµαίνεται, δε, ότι κατά τις έρευνες των Γερµανών βρέθηκε πως οι ουσίες από τις οποίες αποτελούνταν το φορτίο δεν περιλαµβάνονταν στις λίστες των υλικών µε τα οποία µπορούν να παρασκευαστούν χηµικά και βιολογικά όπλα (Australian Group Common List), ενώ και η γερµανική υπηρεσία πληροφοριών BND δεν µπορούσε να προσδιορίσει κάποια στρατιωτική χρήση για τις συγκεκριµένες ουσίες. «Ως εκ τούτου, η εξαγωγή αυτών των χηµικών δεν απαιτεί άδεια και ο εξαγωγέας δεν παραβίασε τη γερµανική νοµοθεσία», έγραφε στέλεχος της πρεσβείας στο διπλωµατικό έγγραφο (07Berlin999) και επεσήµαινε πως οι Γερµανοί έχουν υποβάλει ερώτηµα στις αρχές των ΗΠΑ για τυχόν χρήση των συγκεκριµένων υλικών για στρατιωτικούς σκοπούς αλλά δεν δόθηκε καµία απάντηση.

Ο συντάκτης του τηλεγραφήµατος καταλήγει τονίζοντας πως οι γερµανικές αρχές δεν θα προχωρήσουν σε καµία περαιτέρω ενέργεια αν δεν λάβουν πληροφορίες σχετικά µε το πώς παραβιάζονται οι γερµανικοί νόµοι για τις εξαγωγές ή πώς βλάπτονται τα συµφέροντα εθνικής ασφάλειας της Γερµανίας.

∆ήλωναν στα τελωνεία δίχτυα ψαρέµατος

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ µνηµονεύεται ξανά σε διπλωµατικό έγγραφο των ΗΠΑ τον Μάιο του 2008 (08Athens718), όταν στέλεχος της αµερικανικής πρεσβείας στηνΑθήνα ρώτησετον νέο – τότε – επικεφαλής της διεύθυνσης ∆1 του ΥΠΕΞ κ. Λουκά Τσώκο για τηνπρόοδο των ερευνών του υπουργείου ∆ηµόσιας Τάξης «σχετικά µε την πιθανή πώληση συστηµάτων καµουφλάζ στο Ιράν».

Ο έλληνας διπλωµάτης, σύµφωνα µε το τηλεγράφηµα, δεν ήταν ενηµερωµένος γιατην υπόθεση της Valpak, είπε όµως ότι θα ερχόταν σε επαφή µε το υπουργείο ∆ηµόσιας Τάξης και πως θα ενηµέρωνε σύντοµα το στέλεχος της πρεσβείας.

Οπως και έγινε: στο διπλωµατικό έγγραφο µε κωδικό 08Athens804 µε ηµεροµηνία 9 Ιουνίου 2008, φαίνεται ο κ. Τσώκος να δηλώνει στους Αµερικανούςότι το κύριο προϊόν τηςValpak είναι δίχτυα ψαρέµατος.Ο ίδιος επεσήµανε πως σύµφωνα µε τα ελληνικά τελωνεία, τα δίχτυα αυτά δεν έχουν δηλωθεί ως είδη διττής χρήσης ή στρατιωτικού σκοπού και προσέθεσε πως η συγκεκριµένη επιχείρηση ποτέ δεν έχει υποβάλει αίτηση για εξαγωγέςσε χώρες «υψηλού ρίσκου» όπωςτο Ιράν και η Συρία.

«Από το 2004 έως το 2008 η Valpak έχει πραγµατοποιήσει εξαγωγέςστη FYROM, τη Σερβία, το Πακιστάν και την Κύπρο. Σε όλες τις περιπτώσεις η Valpak δήλωσε σταελληνικά τελωνεία ότι εξήγαγε δίχτυα ψαρέµατος. Ωστόσο, ο Τσώκος είπε ότι η ελληνική κυβέρνηση υποπτεύεται πως οι παραλήπτριεςεταιρείες σε αυτές τις χώρες πωλούν µετά τα προϊόντα τηςValpak σε άλλες χώρες. Συγκεκριµένα, είπε ο Τσώκος, η αναφορά µνηµόνευε τη σερβική εταιρεία Mile Dragic Production, η οποία είχε συνδεθεί το 2005 µε σκάνδαλο στρατιωτικών εξοπλισµών ύψους 300 εκατοµµυρίων ευρώ.

Η αναφορά έλεγε ότι η Mile Dragic Production έχει συσχετισθεί µεµία οµάδα οργανωµένου εγκλήµατος µε έδρα τη Σερβία – τη  Zemun –, σηµειωνόταν στο τηλεγράφηµα που κατέληγε στις διαβεβαιώσεις τουκ. Τσώκου ότι η ελληνική κυβέρνηση θα παρακολουθείαπό κοντά τις δραστηριότητες της επιχείρησης, καθώς καιότι θα απορριφθούν όποιες αιτήσεις γίνουν από την πλευρά της Valpak για εξαγωγές σε χώρες «υψηλούκινδύνου».

Αυτή ήταν και η τελευταία αναφορά της συγκεκριµένης ελληνικής επιχείρησης στα διπλωµατικά έγγραφα που έχουν διαρρεύσει στο Wikileaks.

ΤΑ ΝΕΑ