Του Γιώργου Παυλόπουλου
Μάιος 2007, Λονδίνο. Στα γραφεία της Goldman Sachs στη βρετανική πρωτεύουσα, κορυφαία στελέχη και συνεργάτες της μεγαλύτερης επενδυτικής τράπεζας του κόσμου συναντώνται με εκπροσώπους του κρατικού επενδυτικού κεφαλαίου της Λιβύης (LIA). Σκοπός τους, να διερευνήσουν τις δυνατότητες συνεργασίας ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Ιούλιος του ίδιου έτους, Τρίπολη. Οι άνθρωποι της Goldman φτάνουν στη φωλιά του Μουαμάρ Καντάφι, όπου γίνονται δεκτοί σαν άρχοντες. Στον 22ο όροφο του υψηλότερου κτιρίου της πρωτεύουσας της Λιβύης, συνάπτεται μια συμφωνία η οποία, θεωρητικά, θα έφερνε μεγάλα κέρδη και στις δύο πλευρές. Οι άνθρωποι της LIA δίνουν την πρώτη επιταγή στους μάνατζερ της Goldman, αξίας 350 εκατ. δολαρίων.
Η δουλειά προχωρεί και η συνέχεια δεν αργεί να έρθει. Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της εφημερίδας Wall Street Journal, από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο του 2008, περίπου 1,3 δισ. δολάρια πετροδολαρίων επενδύονται σε ένα «καλάθι» νομισμάτων και έξι μετοχές: τεσσάρων τραπεζικών και ασφαλιστικών ομίλων -της αμερικανικής Citigroup, της ιταλικής Unicredit της ισπανικής Banco Santander και της γερμανικής Allianz- και δύο ενεργειακών - της γαλλικής EdF και της επίσης ιταλικής ΕΝΙ.
Οι συνθήκες έμοιαζαν να είναι ιδανικές. Ηδη, από το 2004, οι ΗΠΑ είχαν άρει το εμπάργκο σε βάρος της Λιβύης, καθώς ο Καντάφι είχε αποφασίσει να γίνει καλό παιδί και να αναγνωρίσει τα... λάθη του παρελθόντος (όπως τη βομβιστική επίθεση πάνω από το Λόκερμπι), καταβάλλοντας παράλληλα παχυλές αποζημιώσεις. Όσο για τις αγορές, παρά τα σύννεφα που είχαν ήδη σωρευτεί στον ουρανό, εξακολουθούσαν να μοιάζουν με κότες που γεννούσαν χρυσά αυγά! Λίγους μήνες αργότερα, όμως, η παγκόσμια οικονομία έμοιαζε με βομβαρδισμένο τοπίο.
Η κατάρρευση της Lehman Brothers είχε ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και εκατοντάδες δισεκατομμύρια εξανεμίζονταν στην πυρά της κρίσης. Το αποτέλεσμα ήταν, σύμφωνα με εμπιστευτικό εσωτερικό σημείωμα της Goldman το οποίο επικαλείται η ίδια εφημερίδα, το Μάρτιο του 2010 από τα 1,3 δισ. δολάρια να έχουν απομείνει στο ταμείο μόλις 25,1 εκατομμύρια, δηλαδή το 2% του επενδυμένου ποσού!
Σωματοφύλακες
Ο Καντάφι, οι γιοι του και οι άνθρωποι του καθεστώτος ήταν έξαλλοι από αυτή την εξέλιξη. Τον Ιούλιο του '08, κάλεσαν και πάλι τους υπεύθυνους της Goldman στην Τρίπολη και τους επιτέθηκαν με τόση σφοδρότητα ώστε η μητρική εταιρεία αποφάσισε να προσλάβει σωματοφύλακες, καθώς φοβήθηκε ότι δεν θα έφευγαν σώοι την επόμενη μέρα.
Στη συνέχεια δε, με προσωπική εντολή του αφεντικού της επενδυτικής τράπεζας, Λόιντ Μπλάνκφεϊν, έγινε προσπάθεια να αποζημιωθούν οι Λίβυοι, μέσω μιας νέας επένδυσης. Αυτή τη φορά, τους πρότειναν να διαθέσουν 3,7 δισ. με αντάλλαγμα προνομιούχες μετοχές της Goldman οι οποίες, μετά την απόσβεση της ζημιάς, θα απέφεραν και κέρδη. Ωστόσο, η συμφωνία χάλασε για κάποιο λόγο και έτσι η επένδυση δεν έγινε - όμως, η Goldman είχε ήδη καταφέρει να «μασήσει» ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό από τους αφελείς Λίβυους.
Ανήθικη δύναμη
Φυσικά, η υπόθεση αυτή δεν αποτελούσε την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα. Το ρευστό που είχαν στα χέρια τους οι Λίβυοι τους έκανε να αναζητούν μεγάλες και εύκολες αποδόσεις, καθιστώντας τους παράλληλα περιζήτητους από πολλούς μεγάλους διεθνείς τραπεζικούς ομίλους, ανάμεσά τους ήταν η γαλλική Societe Generale. Όπως έγραφε την περασμένη εβδομάδα η le Monde, ο όμιλος δεν είχε κανένα δισταγμό να υποδεχθεί τα χρήματα του Καντάφι - 1,8 δισ. δολάρια συνολικά εκτιμάται ότι διαχειρίστηκε στα τελευταία χρόνια, επενδύοντάς τα κυρίως στα παράγωγα προϊόντα της, συμπεριλαμβανομένων των περιβόητων CDS.
«Όλες αυτές οι τράπεζες συνέβαλαν στην ενίσχυση μιας ανήθικης δύναμης», δήλωσε στη Monde ο Σαρμιάν Γκουτς, διευθυντής της βρετανικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Global Witness, που ασχολείται με τη διαφθορά και την κατασπατάληση των φυσικών πόρων. Μπρος στο χρήμα, όμως, τι είναι η ηθική;
Ο Καντάφι διαθέτει ακόμη άφθονο ρευστό
Μπορεί η συμφωνία για την εκχώρηση ποσοστού της Goldman Sachs στη LIA να ναυάγησε, όμως τα πετροδολάρια του Καντάφι είχαν προλάβει να «ταΐσουν» δεκάδες τραπεζικούς και ασφαλιστικούς ομίλους της Δύσης - οι οποίοι, λόγω κρίσης, είχαν αδήρητη ανάγκη από ρευστότητα. Έτσι, όταν οι φλόγες της Αραβικής Άνοιξης πέρασαν τα σύνορα της Λιβύης και οι Αμερκανοί με τους Ευρωπαίους αποφάσισαν να επέμβουν, φρόντισαν πρώτα να πλήξουν οικονομικά το καθεστώς.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες της WSJ, οι ΗΠΑ κατάφεραν να «παγώσουν» περιουσιακά στοιχεία της Λιβύης ύψους 37 δισ. δολαρίων. Το ποσό είναι αναμφίβολα μεγάλο, όμως, επ' ουδενί δεν αντιπροσωπεύει το σύνολο των συναλλαγματικών αποθεμάτων του Καντάφι, ο οποίος φαίνεται πως διαθέτει άφθονο ρευστό για να χρηματοδοτεί τον πόλεμο, για πολλούς ακόμη μήνες. Αυτό, άλλωστε, αποδεικνύεται καθημερινά στα πεδία των μαχών. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η κυβέρνηση ανεφοδιάζεται διαρκώς τόσο σε όπλα (από τη μαύρη αγορά) όσο και σε μισθοφόρους που προέρχονται από άλλες χώρες της Αφρικής και είναι ιδιαιτέρως εμπειροπόλεμοι.
Βεβαίως, ακόμη και έτσι, η ροή των γεγονότων δεν μοιάζει εύκολο να αντιστραφεί. Όμως, δεν αποκλείεται ο πόλεμος να κρατήσει για πολύ ακόμη - και πάντως σίγουρα για όσο διάστημα ο Καντάφι είναι ζωντανός και ενεργός. Κι αυτό είναι κάτι που δεν αρέσει στους πολίτες της Δύσης, ειδικά τους Αμερικανούς, οι οποίοι ήδη πιέζουν τον Ομπάμα να αποσύρει τις δυνάμεις του από το τρίτο πολεμικό μέτωπο, μετά το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Το θέμα έφτασε ήδη στο Κογκρέσο, που απαιτεί εξηγήσεις...
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου