Πύρρειος νίκη μετά το αυτογκόλ

Του Σταυρου Λυγερου

Λόγω της εμπλοκής του ιερατείου της Ευρωζώνης, η επιχείρηση «συναίνεση» έτεινε να καταστεί πολιτική πληγή για τον Σαμαρά. Αυτός ήταν ο λόγος που όταν την Τετάρτη ο Παπανδρέου του τηλεφώνησε για να του προτείνει σχηματισμό κυβέρνησης ευρύτερης αποδοχής, ο αρχηγός της Ν.Δ. έκανε ρελάνς, θέτοντας ως όρους για τη συμμετοχή του αφ’ ενός τον ορισμό πρωθυπουργού κοινής αποδοχής κι αφ’ ετέρου, η νέα κυβέρνηση να επαναδιαπραγματευθεί το Μνημόνιο. Για μερικές ώρες, η διαφωνία ήταν αν την αλλαγή πρωθυπουργού έριξε στο τραπέζι ο Σαμαράς ή ο ίδιος ο Παπανδρέου. Αργά το βράδυ, όμως, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ υπαναχώρησε, προσφέροντας με το αυτογκόλ του ένα μεγάλο πολιτικό δώρο στον αντίπαλό του.

Σε συνθήκες απονομιμοποίησης και αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης, το περιστατικό ήταν μία έμμεση πλην σαφής ομολογία του πρωθυπουργού ότι αδυνατεί να χειρισθεί την κρίση. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την επιστροφή του Παπανδρέου στον ίδιο αδιέξοδο δρόμο, ήταν σχεδόν αναπόφευκτο να προκαλέσει ρήγματα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Τον Παπανδρέου δεν τον διέσωσε, βεβαίως, η γελοία προπαγάνδα περί αποστασίας, που διέχυσαν τα «παπαγαλάκια» της εξουσίας. Τον διέσωσε ο άμεσος κίνδυνος μιας ανεξέλεγκτης κατάρρευσης, που ενεργοποίησε το ένστικτο αυτοσυντήρησης του κυβερνητικού στρατοπέδου.

Η εξέλιξη αυτή εξασφαλίζει στον πρωθυπουργό κάποιο χρόνο, αλλά δεν αλλάζει κανέναν από τους παράγοντες που δημιουργούν το οικονομικό, κοινωνικό και κατ’ επέκτασιν πολιτικό αδιέξοδο.  

Μέχρι πρότινος, η άνοδος και η παραμονή στην ηγεσία του ενός ή του άλλου μεγάλου κόμματος ήταν διαβατήριο για το Μέγαρο Μαξίμου. Σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά. Η κοινωνία δεν στρέφει απλώς την πλάτη στο κυβερνών κόμμα και ευρύτερα στο πολιτικό σύστημα. Στρέφεται και ενεργά εναντίον τους, όπως αποδεικνύει το κίνημα των «Αγανακτισμένων» και επιβεβαιώνουν οι δημοσκοπήσεις. Τα χειροκροτήματα στη χθεσινή σύνοδο της «πράσινης» Κοινοβουλευτικής Ομάδας δεν έχουν πολιτικό αντίκρισμα στην κοινωνία και γι’ αυτό δεν πρόκειται να βγάλουν τον Παπανδρέου από το αδιέξοδο. Ταυτιζόμενο με τον αρχηγό του, όμως, το θεσμικό ΠΑΣΟΚ συμπαρασύρεται στην πολιτική απαξίωση.

Ο πρωθυπουργός έχει κατά πάσα πιθανότητα εξασφαλίσει την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου και ελπίζει ότι με τον ανασχηματισμό η κυβέρνησή του θα αναβαπτισθεί και θα αποκτήσει νέα δυναμική. Κατά πάσα πιθανότητα, όμως, από αύριο θα ξαναβρεθεί αντιμέτωπος με τα ίδια γνωστά αδιέξοδα. Οι «Αγανακτισμένοι» θα συνεχίσουν να γεμίζουν το Σύνταγμα, οι υπουργοί θα συνεχίσουν να προκαλούν εκδηλώσεις αποδοκιμασίας και η πραγματική οικονομία θα συνεχίσει να βυθίζεται στην ύφεση, προκαλώντας οικονομικά και κοινωνικά ερείπια. 

Σε τέτοιες συνθήκες, η προσπάθεια συρρίκνωσης του ελλείμματος θα μοιάζει ολοένα και περισσότερο με σκύλο που κυνηγάει την ουρά του. Ολα δείχνουν ότι η κοινωνία έχει πια διαβεί το Ρουβίκωνα και ως εκ τούτου, η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν έχει πολιτικά καύσιμα να μακροημερεύσει.