Γράφει Δημήτρης Μπατζελής
Ο υπουργός Εσωτερικών κ. Γ. Ραγκούσης υποστήριξε σε συνέντευξή του ότι πρέπει να κατοχυρωθεί συνταγματικά το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο του ελλείμματος (3%) του προϋπολογισμού. Το μοναδικό προβαλλόμενο επιχείρημα ήταν «έτσι ώστε να μην βρεθεί πάλι κάποιος Καραμανλής να οδηγήσει τη χώρα στη χρεοκοπία» (Τα Νέα 28.02.2011). Τόσο απλά. Εν αρχή μερικές γενικές αλλά ουσιαστικές παρατηρήσεις:
Καμία άλλη χώρα, εκτός της Γερμανίας, δεν έχει στο σύνταγμά της τέτοια διάταξη.
Δεν υπάρχει στην Ε.Ε. υπερκείμενος συνταγματικός κανόνας που να επιβάλλει στις χώρες - μέλη να συμπεριλάβουν τέτοια διάταξη στα συντάγματά τους.
Η άποψη του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού ανήκει στο corpus της θεωρίας των «αποτελεσματικών αγορών» σύμφωνα με την οποία η οικονομία της αγοράς είναι «αυτοσταθεροποιούμενο» σύστημα και ότι οποιαδήποτε κρίση του οφείλεται σε εξωγενείς ως προς αυτό παράγοντες.
Ομως η ιστορία των οικονομικών κρίσεων έχει δείξει ότι αυτές αποτελούν ενδογενές φαινόμενο της λειτουργίας του συστήματος. Οπως είπε ο John Maynard Keynes οφείλουμε να αντικαταστήσουμε την υπόθεση μιας «αποτελεσματικής αγοράς» με την υπόθεση της «χρηματοπιστωτικής αστάθειας» (Michel Aglietta «Η Οικονομική Κρίση» Πόλις 209).
Πέρα όμως απ' αυτές τις βασικές παραδοχές, υπάρχουν οι ιδιαίτερες συνθήκες της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας:
Η επιχειρηματικότητα στη χώρα μας είναι ελλειμματική και προβληματική. Σε μεγάλο βαθμό είναι «επιχειρηματικότητα ανάγκης» (Σ. Ιωαννίδης «Η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα» ΙΟΒΕ 2004) η οποία αναπτύσσεται λόγω αδυναμίας εξεύρεσης απασχόλησης παρά ενδογενής αναπτυξιακή τάση. Ως αποτέλεσμα το παραγωγικό σύστημα κυριαρχείται από μονάδες ελάχιστου μεγέθους με χαμηλή παραγωγικότητα και αμοιβές. Είναι λοιπόν ανάγκη μεγάλη οι δημόσιες επενδύσεις. Στη χώρα μας υπάρχουν ισχυρές τάσεις ανισότητας παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί τα τελευταία είκοσι και πλέον χρόνια.
Ολες οι μελέτες και η πραγματικότητα δείχνουν ότι το κοινωνικό κράτος στην Ελλάδα είναι ακόμη μακριά από το κεντροευρωπαϊκό μοντέλο. Συνεπώς, υπάρχει ανάγκη μεγάλη για συνεχείς παρεμβάσεις του κράτους, ώστε να μην επιδεινωθούν οι κοινωνικές ισορροπίες.
Ετσι, αν είναι να υπάρξει συνταγματική πρόβλεψη για ανώτατο επιτρεπόμενο έλλειμμα, ας υπάρξει και συνταγματική κατοχύρωση ότι οι δαπάνες για το κράτος πρόνοιας θα βρίσκονται όχι κάτω του μέσου όρου αυτών της Ε.Ε. Αν το ένα είναι λογικό, είναι και το άλλο. Η Ε.Ε. παρά τις επιθυμίες πολλών εξ ημών φαίνεται να εξελίσσεται σ' ένα μείγμα διακρατικής συνεργασίας και στοιχείων ομοσπονδιακής λειτουργίας.
Η διακυβερνητική διάσταση φαίνεται να υπερισχύει της «ομοσπονδιακής δομής». Αυτό σημαίνει ότι ακόμα οι λειτουργίες του κράτους - έθνους σε μεγάλο βαθμό είναι αναντικατάστατες. Από την Ε.Ε. απουσιάζουν εντελώς πολιτικές απαραίτητες όπως:
Η αναδιανομή του πλούτου εντός της κοινωνίας.
Παρεμβάσεις απέναντι στις αδυναμίες της αγοράς.
Της προστασίας των εθνικών συμφερόντων στο διεθνή χώρο.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να εφαρμοσθεί δημοσιονομική πολιτική μεγάλων ελλειμμάτων και σπατάλης. Αυτό το άθλημα πρέπει να θεωρείται παρελθόν. Ομως σαφώς πρέπει να δίνεται στο κράτος η δυνατότητα ευελιξίας όταν χρειάζεται να υπερβαίνει το οριζόμενο από το Σύμφωνο Σταθερότητας έλλειμμα.
Απόψεις όπως αυτές του υπουργού Εσωτερικών, επιθυμούν να θέσουν εκτός νόμου τον κεϋνσιανισμό. Θεωρούν ότι μόνο ο νεοφιλελευθερισμός αποτελεί νόμιμη- «φυσική» οικονομική πολιτική. Αυτά συμβαίνουν όταν δεν υπάρχει στέρεα ολοκληρωμένη άποψη για την οικονομία της χώρας, αλλά τόσο σοβαρά θέματα θυσιάζονται επιπόλαια στο βωμό της συγκυρίας. Ετσι για να φανούμε καλά παιδιά στους δανειστές μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου