Τουρκικά στρατηγικά κέρδη

Του ΑΝΘΟΥ ΛΥΚΑΥΓΗ

Είναι προφανές ότι: Οσα κατά τρόπο δραματικό εξελίσσονται στο μεσανατολικό μουσουλμανικό τόξο κατευνοούν τις στρατηγικές βλέψεις και τους σχεδιασμούς της Αγκυρας. Η οποία, πέραν άλλων, προβάλλεται ως το ιδεώδες εν πολλοίς πολιτειακό μοντέλο γι' αυτές τις χώρες. Οπου δεν υπάρχουν ακόμη προβλεπτά υποκατάστατα των υπό ανατροπή δικτατορικών καθεστώτων. Και όπου επομένως επικρατούν συνθήκες απολύτου (και κατά συνέπειαν απροβλέπτου) ρευστότητος. Κάτι που πονοκεφαλιάζει τα δυτικά κέντρα ισχύος.

Η προβολή του τουρκικού «δημοκρατικού μοντέλου» δεν είναι κάτι που προκύπτει περιστασιακώς σήμερα, λόγω των γεγονότων. Και δεν σχετίζεται τόσο με τις τουρκικές επιθυμίες όσο με τις στρατηγικές επιλογές της Ουάσιγκτον και του ατλαντισμού ευρύτερα, ως της ασφαλέστερης (γι' αυτούς) προοπτικής. Με την έννοια της μακροπρόθεσμης αντιμετωπίσεως του ισλαμικού φονταμενταλισμού, που συνιστά το πιο επικίνδυνο φαινόμενο για τη Δύση σήμερα. Κυρίως για τα ευανάγνωστα συμφέροντα συγκεκριμένων δυνάμεων, δεδομένου ότι: Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός αναπτύσσεται στις κρισιμότερες ενεργειακές ζώνες και σε περιοχές όπου διασταυρώνονται ζωτικοί αγωγοί.

Ακόμη, λοιπόν, και αν θεωρηθεί συγκυριακή (έως και τυχαία) η τελευταία τουρκο-ισραηλινή ρήξη, εντούτοις και υπό το φως των καταλυτικών εξελίξεων στον αραβικό κόσμο, αυτή πρέπει να τύχει άλλης αναγνώσεως. Και άλλης κατ' επέκταση διαλεκτικής ερμηνείας. Γιατί ο τουρκικός ρόλος και σε ό,τι συμβαίνει σήμερα και για όσα τείνουν να διαμορφωθούν εν συνεχεία, δεν είναι αμελητέος. Ακόμη και αν δεν φαίνεται πρωταγωνιστικός, εντούτοις θ' αποβεί με αμερικανική στήριξη απολύτως προσδιοριστικός.

Δεν είναι τυχαίο που: Σε όλη τη διάρκεια των αλλεπάλληλων κρίσεων (από την Τυνησία μέχρι την Αίγυπτο, τη Λιβύη και το Μπαχρέιν) ο Τούρκος πρωθυπουργός ήταν ένας από τους τρεις-τέσσερις βασικούς συνομιλητές του Αμερικανού προέδρου ως προς το δέον και το από πλευράς συμμαχικού συνασπισμού πρακτέον. Κι αυτό ασφαλώς ενισχύει τον τουρκικό παρεμβατικό ρόλο, τον οποίο και ο Ερντογάν θα εξαργυρώσει ασφαλώς εν καιρώ.

Αυτή (δυστυχώς) είναι η πραγματικότης. Η οποία σε σχέση με τα καθ' ημάς ως Ελλάδος (κι Ελληνισμού ευρύτερα) αποβαίνει ακόμη καταθλιπτικότερη. Οχι γιατί απλώς αναβαθμίζεται η τουρκική στρατηγική δυνατότης, αλλά γιατί: Ο ελληνικός ρόλος είναι περίπου απών. Και είναι απών γιατί αυτές οι κοσμογονικές εξελίξεις και οι προαγόμενες περιφερειακές διαμορφώσεις συναντούν την Ελλάδα στη χειρότερή της στιγμή. Με καθηλωμένες δυνατότητες. Και αποδομούμενες αντιστάσεις. Ως αποτέλεσμα και οικονομικής κατολισθήσεως (με δυναμικές ακόμη και χρεοκοπίας) και περισπασμών, που αναπαράγονται και αγκυλώνουν τραυματικά το εθνικό «γίγνεσθαι».

Υπό το φως αυτών των δεδομένων και πέραν όσων συμβαίνουν (και όσων τελικά θ' αναπαραχθούν) στον περίγυρο, η ενίσχυση της τουρκικής περιφερειακής επιρροής θα επενεργήσει ακόμη αρνητικότερα στα εθνικά θέματα. Και ειδικότερα εκεί όπου επαπειλούνται (δι' αμφισβητήσεως της εθνικής ελληνικής κυριαρχίας) νέα γεωπολιτικά τετελεσμένα. Καθώς ό,τι συμβαίνει συμπίπτει, συν άλλοις, με τον προσδιορισμό θαλασσίων ορίων για τις ζώνες οικονομικής εκμεταλλεύσεως. Τις περίφημες ΑΟΖ. Οπου απαιτούνται στρατηγικές αποφάσεις για συμφωνημένη οριοθέτηση με όλες τις όμορες χώρες. Και όπου η στρατηγική ισχύς διαδραματίζει τον προφανή ρόλο της.