Η «παράγκα» της Πρόνοιας

Tης Τασουλας Καραϊσκακη

Μια οδυνηρή, αν και κοινότοπη διαπίστωση. Το άνοιγμα της ψαλίδας συμπίπτει με λιγότερη πρόνοια. Περισσότεροι φτωχοί, χειρότερες κοινωνικές υπηρεσίες. Μεγαλύτερα βάρη, μικρότερη ανακούφιση. 

Δεν είναι χωρίς αξία, χωρίς βάρος (και επικοινωνιακό) τα καλά νέα. Το πάγωμα των δημοτικών τελών στον Δήμο Αθηναίων, η απαλλαγή από τα τέλη των δημοτών με αναπηρία, των μονογονεϊκών οικογενειών, των απόρων (15.000 με 20.000 οικογένειες). Η μείωση στο μισό του εισιτηρίου στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς για 100.000 ανέργους στην Αθήνα και 20.000 ανέργους στη Θεσσαλονίκη (Θα πάρει πίσω ο ΟΑΣΑ από το κράτος τη διαφορά; Τα υπουργεία χρωστούν ακόμη στον ΟΑΣΑ 700 εκατ. ευρώ για μεταφορά υπαλλήλων τους με μειωμένο κόμιστρο.) Ομως είναι λίγα. Απειροελάχιστα, που ακυρώνονται λίγο από τα κακά νέα, την κατάργηση των μειωμένων κομίστρων για ειδικές κατηγορίες πολιτών σε πλοία, τρένα, υπεραστικά λεωφορεία, και ολοκληρωτικά από τις μεγάλες αυξήσεις στα καύσιμα, τα είδη πρώτης ανάγκης, την κατανάλωση ενέργειας, το εισιτήριο στα νοσοκομεία, τα διόδια, την υπεραστική και αστική μετακίνηση, τις περικοπές δρομολογίων που αυξάνουν το κόστος της αστικής μεταφοράς, τις περικοπές συντάξεων, μισθών, που συρρικνώνουν διαρκώς την κοινωνική μας κατάσταση.

Η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών προϋποθέτει κρατικά έσοδα. Ομως τι έσοδα να έχει μια χώρα στο μάτι του δημοσιονομικού κυκλώνα; Με δική της τεράστια ευθύνη. Μια χώρα που μέχρι πρόσφατα θεωρούσε μοχλό ανάπτυξης την παραοικονομία, μέτρο ευημερίας τη δημόσια σπατάλη, που ανήγαγε την παροχή υπηρεσιών σε δουλειά κομπιναδόρων, που χρεωνόταν πέραν των δυνατοτήτων της με το πρόσχημα της ισχυρής οικονομίας εκτρέφοντας τρωκτικά του δανεικού πλούτου. Ολα αυτά έκαναν σήμερα πολύ φτωχότερους εκατομμύρια μοχθούντες. Και αφαίρεσαν ακόμα και τη βιτρίνα από την παράγκα της «Πρόνοιας».

Μόνο που γι’ αυτό, από την Ε.Ε. δεν πρόκειται ποτέ να παραπεμφθούμε. Η Ε.Ε., ιδιοτελής θεατής την περίοδο της κραιπάλης, παρεμβαίνει για περισσότερες περικοπές, μεγαλύτερη λιτότητα. Υπόθεση των εθνικών κρατών είναι η πρόνοια. Παράδοξο, αν σκεφτεί κανείς ότι μέρος των δυσεπίλυτων προβλημάτων μας, σε εθνικό επίπεδο, οφείλονται ακριβώς στην πολυπόθητη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Η Ε.Ε. προκαλεί ζημιές τις οποίες στη συνέχεια αφήνει να αντιμετωπίσουν τα εθνικά κράτη.

Ετσι, όποια κοινωνική πολιτική εξαγγέλλεται μοιάζει με είδωλο απατηλό, με αντικατοπτρισμό. Για να αλλάξει ο πολιτικός προσανατολισμός, χρειάζεται μια σύγκλιση κοινωνικών διεκδικήσεων σε ηπειρωτική κλίμακα. Μόνο τότε θα γεφυρωθεί κάπως το χάσμα ανάμεσα σε εκείνους που ελέγχουν τους πόρους και εκείνους που εξαρτώνται από αυτούς.

Οι άνθρωποι σφάλλουν, αλλά δεν θέλουν να ζήσουν και να πεθάνουν σαν θύματα. Επιζητούν τη διόρθωση, το βήμα εμπρός. Ο,τι οικοδομούμε πέρα από τον απλό βιοπορισμό, την πολυπρόσωπη δύναμη που προσδίδει στον κόσμο μια φυσιογνωμία, οφείλεται στην ανάγκη μας για βελτίωση. Ωστόσο, όταν χάνεται η αναλογία ανάμεσα στο επιθυμητό και το εφικτό, και το μέλλον αναμένει για να μας πετσοκόψει, η ύπαρξη σκοτεινιάζει και δεν ξαναλάμπει. Στο χέρι και της Πολιτείας είναι η τωρινή δύσκολη πορεία μας στην οδό της προφύλαξης να είναι προς το φως.