Στην εποχή του φαξ ακόμα οι πολιτικοί

Tης Λινας Γιανναρου

«Η χώρα θα έχει ξεπεράσει την κρίση, όταν ο πρωθυπουργός χρειάζεται να μιλάει λιγότερο με τον υπουργό Οικονομικών και περισσότερο με την υπουργό Παιδείας». Το συγκεκριμένο tweet ανήκει στον υφυπουργό Παιδείας κ. Γιάννη Πανάρετο. Διαβάστηκε από τους 922 followers του, ενώ προωθήθηκε από άλλους τρεις χρήστες του twitter στο δικό τους κοινό. Διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός αποδεκτών για ένα μήνυμα που εστάλη χωρίς κόπο και σε χρόνο μηδέν. Μόνο που εκείνοι στους οποίους απευθυνόταν στην πραγματικότητα ο υφυπουργός δεν έχουν twitter.

Μπορεί ο κ. Πανάρετος να είναι δεινός χρήστης του Ιντερνετ και θαμώνας των κοινωνικών δικτύων, οι περισσότεροι από τους συναδέλφους του όμως στο κοινοβούλιο και τα υπουργικά γραφεία λειτουργούν με... παλιότερο λογισμικό.

Το twitter, βασικό εργαλείο δουλειάς και επικοινωνίας για όλο και περισσότερους από τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς εταίρους τους, αποτελεί για τους Ελληνες πολιτικούς άγνωστη ακόμη χώρα. Αλλά ας μην πάμε μακριά. Ακόμη κι αν στους λόγους τους εντάσσουν με αξιοσημείωτη συχνότητα όρους όπως e-gov, ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ψηφιακή Ελλάδα, είναι τουλάχιστον απογοητευτικό το ποσοστό πρωταγωνιστών της πολιτικής μας ζωής που δεν μπορούν ακόμα να χειριστούν με ευχέρεια ούτε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο! Δεν είναι τυχαίο: από τις ελάχιστες φορές που το μηχάνημα φαξ των εφημερίδων αρχίζει να κάνει τον γνώριμο ήχο «λήψης» (ποιος το χρησιμοποιεί στην εποχή του email;), οι περισσότερες είναι για να δεχθεί άρθρο ή δήλωση πολιτικού.

Από την άλλη, μετά τις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, η γενική ευφορία ήθελε την κατάσταση να αλλάζει: «Facebook, Twitter και μπλογκ ανέδειξαν Καμίνη και Μπουτάρη», έγραφε η «Κ» χαρακτηριστικά εκείνες τις ημέρες. Τρεις μήνες μετά, με τον κουρνιαχτό της «αλλαγής» να έχει καταλαγιάσει, είναι πια φανερό ότι το «ρήγμα» ανάμεσα στους πολίτες και τους πολιτικούς εξακολουθεί να χάσκει βαθύ.  

Με ελάχιστες εξαιρέσεις, η online παρουσία των Ελλήνων πολιτικών στο Ιντερνετ περιορίζεται στη δημιουργία της προσωπικής τους «ιστοσελίδας», τις περισσότερες φορές μηδενικής διαδραστικότητας. Αλλοι, ακόμα και κάποιοι απ’ όσους θεωρούνται «social media friendly», μπορεί να διαθέτουν «πρόσωπο» στα κοινωνικά δίκτυα, αλλά η επικοινωνία είναι ελλειπτική ή μιας μόνο κατεύθυνσης. Πώς άραγε θα καλυφθεί η απόσταση ώς... το Κολοράντο, όπου πρόσφατα δύο φοιτήτριες γύρισαν σε βίντεο την τηλεφωνική τους κλήση προς τον γερουσιαστή τους κ. Michael F. Bennet, στον οποίο άφησαν μήνυμα να υποστηρίξει την καμπάνια τους για να λάβουν βίντεο από τον γερουσιαστή με την απάντησή του ακριβώς την επόμενη μέρα (αλιεύσαμε την είδηση από το μπλογκ του Βασίλειου Γκινόπουλου www.vasgk.com).

«Είναι ανέκδοτο ανάμεσα στους χρήστες», λέει  η σύμβουλος επικοινωνίας κ. Βίβιαν Ευθυμιοπούλου. «Σελίδες πολιτικών στο facebook και λογαριασμοί τους στο twitter με 5-6 tweets όλα κι όλα που εμφανίζονται λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές για να στοιχειώσουν αμέσως μετά από αυτές. Οι Ελληνες πολιτικοί, απλώς παρίστανται στις πλατφόρμες κοινωνικές δικτύωσης μόνο και μόνο γιατί κάποιος τους είπε πως η παρουσία τους και μόνη είναι τεκμήριο επαφής με τον σύγχρονο κόσμο». Είναι χαρακτηριστικό ότι ο λογαριασμός του ΠΑΣΟΚ στο twitter έχει να ανανεωθεί από τις 6 Αυγούστου, ενώ της Ν.Δ. επανενεργοποιήθηκε τον Φεβρουάριο μετά ένα χρόνο αδράνειας.

Οπως εξηγεί η ίδια, οι περισσότεροι από τους πολιτικούς φοβούνται αυτό που θα συμβεί εάν πράγματι αρχίσουν να χρησιμοποιούν τους λογαριασμούς τους. «Είναι αλήθεια πως οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δημιουργούν ένα διαφορετικό από το συνηθισμένο περιβάλλον δημοσίου διαλόγου. Οι κοινότητες των χρηστών μπορούν να γίνουν μέχρι και αδυσώπητες με τους πολιτικούς. Σπάνια είναι άδικες. Η συμβουλή μου; Οποιος δεν έχει σκοπό να επενδύσει στην επικοινωνία στους χώρους κοινωνικής δικτύωσης και να εμπλακεί και ο ίδιος προσωπικά, στον βαθμό που αυτό είναι δυνατόν, καλύτερα να μη βρίσκεται καθόλου εκεί. Τα “στοιχειωμένα account” όχι απλώς δεν βοηθούν αλλά βλάπτουν αυτόν που δεν τα συντηρεί».

Το πρόβλημα, πάντως, είναι μεγαλύτερο απ’ όσο φαίνεται. Με έναν στους δύο Ελληνες σήμερα στο Ιντερνετ, πάνω από 1,5 εκατ. χρήστες να μπαίνουν καθημερινά στο facebook και, όπως επισημαίνει στο μπλογκ του ο αναλυτής social media κ. Στέλιος Λανδράκης (socialweb.gr), «ένα critical mass του generation Y να ενημερώνεται κυρίως από online media, αδιαφορώντας για τις ειδήσεις των 20.00», η γλώσσα των πολιτικών δεν μοιάζει πια ξύλινη ούτε παρωχημένη – μοιάζει σχεδόν ξένη.

Ηλεκτρονική... ακυβερνησία

Oύτε τα νέα στο «μέτωπο» του e-gov είναι ενθαρρυντικά... Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της 9ης έκθεσης για την αξιολόγηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στην Ευρώπη που έδωσε πριν από λίγες ημέρες στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των 27 κρατών–μελών της Ε.Ε. στη διαδικτυακή πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες.

Σύμφωνα με την έρευνα, ενώ η διαδικτυακή διαθεσιμότητα των δημόσιων υπηρεσιών στην Ευρωπαϊκή Ενωση ανέρχεται κατά μέσον όρο σε 82%, στην Ελλάδα δεν ξεπερνά το 48%. Εκτός από την Ελλάδα, στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται η Κύπρος (55%), η Ρουμανία (60%) και η Σλοβακία (63%), ενώ απρόσκοπτη φαίνεται ότι είναι η ηλεκτρονική πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες για τους Αυστριακούς, τους Ιρλανδούς, τους Ιταλούς, τους Μαλτέζους, τους Σουηδούς και τους Πορτογάλους (όλοι 100%).

Στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται ακόμα σαν «πολυτέλεια», όμως σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η ηλεκτρονική πρόσβαση σε περισσότερες κυβερνητικές υπηρεσίες συμβάλλει στην περικοπή δαπανών για τη δημόσια διοίκηση, περιορίζοντας τα εμπόδια που θέτει η γραφειοκρατία σε πολίτες και επιχειρήσεις.

Οι επιδόσεις των 27 κρατών–μελών αξιολογήθηκαν με βάση 20 κύριες δημόσιες υπηρεσίες, όπως η έκδοση άδειας κυκλοφορίας αυτοκινήτου, η συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης, το «άνοιγμα» νέας εταιρείας και η διενέργεια διαγωνισμών για δημόσιες συμβάσεις.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ