Της ΝΕΦΕΛΗΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΥ
Το πετρέλαιο είναι πηγή δεινών ή εφαλτήριο προς την ανάπτυξη και την ευημερία;
Το «φιλοσοφικό» αυτό ερώτημα διατυπώνεται διαχρονικά όσον αφορά για χώρες της περιφέρειας (οι χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου), οι οποίες έχουν το «προνόμιο» να διαθέτουν πλούσιους φυσικούς πόρους (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και πολύτιμα μεταλλεύματα), οι λαοί τους όμως ταλανίζονται από πολλαπλά προβλήματα εξαιτίας της ενδημικής διαφθοράς της ηγετικής τάξης τους αλλά κυρίως -και συνήθως συνδυαστικά προς τα προηγούμενα- των εξωτερικών επιρροών και παρεμβάσεων που αποσκοπούν στον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών των χωρών αυτών.
Από τη δεκαετία του 1950 -με την ωμή αγγλοαμερικανική παρέμβαση στην Περσία για την ανατροπή της κυβέρνησης Μοσαντέκ προς όφελος των πετρελαϊκών εταιρειών- η Ιστορία έχει καταγράψει πολλές περιπτώσεις έμμεσων ή άμεσων επεμβάσεων για τον έλεγχο των πετρελαίων με συνήθως μεγάλο κόστος για τους λαούς, οι οποίοι υφίστανται τις αρνητικές συνέπειες της ύπαρξης πλούσιου υπεδάφους.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα η επέμβαση στο Ιράκ, η συνεχιζόμενη «εμπόλεμη» ένταση με το Ιράν και η μακροχρόνια αιματηρή διαδικασία στη Νιγηρία.
Η Νιγηρία είχε όλες τις προδιαγραφές... Μια φτωχή χώρα της αφρικανικής ηπείρου, η οποία «έτυχε» να διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου στον πλανήτη.
Το κλειδί όμως βρίσκεται στη διαχείριση του ορυκτού αυτού πλούτου. Υστερα από σειρά αλλεπάλληλων στρατιωτικών πραξικοπημάτων και αιματηρών φυλετικών συγκρούσεων, η Νιγηρία σήμερα διαθέτει «δημοκρατικά» εκλεγμένη κυβέρνηση.
Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, εξελίξεις όμως όπως είναι ένα πολιτικό πραξικόπημα στη Νιγηρία σχετίζονται με τον ανταγωνισμό των ξένων «δυνάμεων» και στοχεύουν στον αποκλεισμό της Κίνας.
Μωσαϊκό εθνοτήτων, που αποτελεί παράγοντα εσωτερικής αστάθειας, η Νιγηρία είναι η πρώτη πετρελαιοπαραγωγός χώρα της υποσαχάριας Αφρικής, η 12η σε παγκόσμιο επίπεδο και η 5η παραγωγός χώρα του ΟΠΕΚ.
Πέντε πολυεθνικές εταιρείες, η ολλανδική Shell, η γαλλική Total, η ιταλική Agip και οι αμερικανικές ExxonMobil και Chevron, οι οποίες «έσπευσαν» να δώσουν το «παρών» από πολύ νωρίς, μεταμόρφωσαν τη χώρα από έναν απομακρυσμένο, σχεδόν απρόσιτο, υγρότοπο σ' ένα βιομηχανικό τερατούργημα, με 7.200 χιλιόμετρα πετρελαιαγωγών, τουλάχιστον 159 πετρελαιοπηγές και 275 σταθμούς ροής του φυσικού αερίου.
Την ίδια στιγμή το βιοτικό επίπεδο και οι κοινωνικές συνθήκες στη Νιγηρία πολύ απέχουν από το να θεωρηθούν στοιχειωδώς ανεκτές, καθώς ο παραγόμενος πλούτος από τους φυσικούς πόρους κατανέμεται άνισα προς όφελος των εταιρειών και των κυρίαρχων ελίτ της χώρας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε έκθεση του International Crisis Group επισημαίνεται ότι η διαφθορά και η παρατεινόμενη βία θα πυροδοτήσουν την ωρολογιακή βόμβα της πολιτικής και κοινωνικής εξέγερσης.
Οι πρόσφατες συγκρούσεις και η «αναταραχή» στο Δέλτα του Νίγηρα λόγω της «δραστηριότητας» που αναπτύσσει το «Κίνημα για την Απελευθέρωση του Δέλτα του Νίγηρα», μια οργάνωση η οποία έχει αναλάβει την ευθύνη για σειρά επιθέσεων εναντίον εγκαταστάσεων πετρελαϊκών εταιρειών, για δολιοφθορές σε πετρελαιαγωγούς, για απαγωγές και δολοφονίες, έχει αποτέλεσμα να μειώνεται η καθημερινή παραγωγή πετρελαίου της χώρας και να «σκαρφαλώνει» κάθε φορά η τιμή του αργού πετρελαίου στις διεθνείς αγορές.
Λόγω δε των εξελίξεων των τελευταίων ημερών, αποτέλεσμα των θρησκευτικών συγκρούσεων μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων, η μονάδα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στις εκβολές του ποταμού Νίγηρα στον Ατλαντικό ωκεανό διέκοψε τη λειτουργία της.
Η συγκεκριμένη μονάδα είναι συνιδιοκτησία της Nigerian National Petroleum Corporation (49%), της Shell (25,6%), της Total LNG Nigeria Limited (15%) και της ιταλικής Eni (10,4%).
Στην παραγωγή αυτή στηρίζεται η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, καθώς η Νιγηρία αποτελεί την τρίτη κατά σειρά χώρα η οποία τροφοδοτεί την Ευρώπη αλλά ταυτόχρονα και την Gas Natural της Ισπανίας, την BOTAS της Τουρκίας, την Gaz de France και την Transgas της Πορτογαλίας.
Η Total, παρά το κλίμα που επικρατεί, έχει προαναγγείλει πως θα επενδύσει 7 δισ. δολάρια μέσα στα επόμενα 5 χρόνια σε προγράμματα εξερεύνησης και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ την ίδια ώρα προχωρά στην ανάπτυξη ενός παράκτιου τομέα γεώτρησης, ο οποίος θα μπει στην παραγωγή το 2012.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου