Η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung
γράφει
"Πρόκειται για μια αυταπόδεικτη αλήθεια: Στην Ελλάδα δεν έπρεπε σε καμία περίπτωση να επιτραπεί το 2001 η είσοδος στην Ευρωζώνη. Η κυβέρνηση στην Αθήνα εξαπάτησε τους εταίρους για την ένταξη στο ευρώ με πειραγμένες στατιστικές.
"Πρόκειται για μια αυταπόδεικτη αλήθεια: Στην Ελλάδα δεν έπρεπε σε καμία περίπτωση να επιτραπεί το 2001 η είσοδος στην Ευρωζώνη. Η κυβέρνηση στην Αθήνα εξαπάτησε τους εταίρους για την ένταξη στο ευρώ με πειραγμένες στατιστικές.
Έκτοτε, υπήρξε αξιοσημείωτη συνέχεια στις στατιστικές ατασθαλίες. Το αν η τελευταία διόρθωση, η οποία επέφερε διπλασιασμό του ελλείμματος μέσα σε μια νύχτα στο 13%, θα είναι η τελευταία, είναι κάτι για το οποίο επιτρέπεται να αμφιβάλλει κανείς.
Σύμφωνα με τους προσωρινούς «σωστούς» αριθμούς, το έλλειμμα βρέθηκε μόνο μια φορά κάτω από το 3% του ΑΕΠ, το μέγεθος αναφοράς της συνθήκης του Μάαστριχτ, το ευφορικό για την παγκόσμια οικονομία έτος 2006. Το δημόσιο χρέος θα φτάσει το 2010 στο 125% του ΑΕΠ, κάτι που αυξάνει το βάρος για τοκοχρεωλύσια και επαναφέρει στο προσκήνιο το φάσμα της χρεωκοπίας.
Το πρόβλημα δεν είναι βέβαια μόνο η παραχάραξη των στατιστικών στοιχείων. Αυτή είναι μόνο σύμπτωμα μιας διαχρονικής επιπόλαιας πολιτικής, χειροπιαστό αποτέλεσμα της οποίας είναι η χρόνια υπερχρέωση. Ο δημόσιος τομέας είναι εξαιρετικά διογκωμένος και ταυτόχρονα ανίκανος να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, το συνταξιοδοτικό σύστημα χρήζει εδώ και δεκαετίες μεταρρύθμισης, η παιδεία παρωχημένη, η διαφθορά πανταχού παρούσα. Η συλλογική ανευθυνότητα των ελληνικών κυβερνήσεων είναι σαφώς αρχαιότερη από την οικονομική και νομισματική ένωση. Η σημαντική εξοικονόμηση τόκων, που σήμαινε για τη χώρα η ένταξη στην ΟΝΕ, όμως, άφησε για μεγάλο χρονικό διάστημα την Ελλάδα χωρίς κυρώσεις γι’ αυτή τη συμπεριφορά. Το αργότερο από τότε, που η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας έπεσε κάτω από το Α, η χώρα έχει εξαντλήσει κάθε απόθεμα εμπιστοσύνης.
Θα πρέπει να αναγνωρίσει κανείς στη νέα σοσιαλιστική κυβέρνηση, ότι παραδέχτηκε τη σοβαρότητα της κατάστασης και ότι είναι έτοιμη να υποστεί τις συνέπειες. Αυτό φυσικά δεν το πιστώνεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ως τώρα αντέδρασε με το συνήθη τρόπο στα κακώς κείμενα. Στην Αθήνα επιβλήθηκαν, στα πλαίσια μιας ήδη χρονίζουσας διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, όροι για την βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη μείωση των ελλειμμάτων. Μακροπρόθεσμα, είναι θεωρητικά δυνατό, όμως ελάχιστα ρεαλιστικό, να της επιβληθούν και κυρώσεις.
Η πρωτόγνωρη διάθεση της Αθήνας για οικονομίες έχει μια άλλη αιτία. Τις επαπειλούμενες κυρώσεις των αγορών, που είναι συνέπεια της υποβάθμισης από τους οίκους αξιολόγησης. Το αν, όμως, τα αθηναϊκά σχέδια εξυγίανσης θα επαναφέρουν τον Έλληνα Ασθενή στα πόδια του, παραμένει αμφίβολο. Και όσο περισσότερο συζητείται, ότι κάποτε τελικά θα χρειαστεί να βοηθήσει ένας υπερεθνικός δανειστής – συγκεκριμένα: άλλα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης, τόσο συχνότερα επανέρχεται και το εναλλακτικό αίτημα: Η χώρα, η οποία ουδέποτε απέκτησε την ωριμότητα ώστε να είναι μέλος του ευρώ, θα πρέπει να εγκαταλείψει την Οικονομική και Νομισματική Ένωση.
Εναντίον αυτού του αιτήματος μιλούν πρώτα από όλα οι συνθήκες, που δεν προβλέπουν αποχώρηση από την ΟΝΕ. Μπορεί ο όρος της «μη ενίσχυσης» (No bailout) να απαλλάσσει από κάθε ευθύνη για την Ένωση ή ένα κράτος - μέλος για τα χρέη ενός άλλου κράτους - μέλους. Όμως, δεν προβλέπεται και κάποια ρεαλιστική λύση για την περίπτωση που οι όροι του Συμφώνου Σταθερότητας δεν τηρούνται.
Σύμφωνα με τους προσωρινούς «σωστούς» αριθμούς, το έλλειμμα βρέθηκε μόνο μια φορά κάτω από το 3% του ΑΕΠ, το μέγεθος αναφοράς της συνθήκης του Μάαστριχτ, το ευφορικό για την παγκόσμια οικονομία έτος 2006. Το δημόσιο χρέος θα φτάσει το 2010 στο 125% του ΑΕΠ, κάτι που αυξάνει το βάρος για τοκοχρεωλύσια και επαναφέρει στο προσκήνιο το φάσμα της χρεωκοπίας.
Το πρόβλημα δεν είναι βέβαια μόνο η παραχάραξη των στατιστικών στοιχείων. Αυτή είναι μόνο σύμπτωμα μιας διαχρονικής επιπόλαιας πολιτικής, χειροπιαστό αποτέλεσμα της οποίας είναι η χρόνια υπερχρέωση. Ο δημόσιος τομέας είναι εξαιρετικά διογκωμένος και ταυτόχρονα ανίκανος να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, το συνταξιοδοτικό σύστημα χρήζει εδώ και δεκαετίες μεταρρύθμισης, η παιδεία παρωχημένη, η διαφθορά πανταχού παρούσα. Η συλλογική ανευθυνότητα των ελληνικών κυβερνήσεων είναι σαφώς αρχαιότερη από την οικονομική και νομισματική ένωση. Η σημαντική εξοικονόμηση τόκων, που σήμαινε για τη χώρα η ένταξη στην ΟΝΕ, όμως, άφησε για μεγάλο χρονικό διάστημα την Ελλάδα χωρίς κυρώσεις γι’ αυτή τη συμπεριφορά. Το αργότερο από τότε, που η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας έπεσε κάτω από το Α, η χώρα έχει εξαντλήσει κάθε απόθεμα εμπιστοσύνης.
Θα πρέπει να αναγνωρίσει κανείς στη νέα σοσιαλιστική κυβέρνηση, ότι παραδέχτηκε τη σοβαρότητα της κατάστασης και ότι είναι έτοιμη να υποστεί τις συνέπειες. Αυτό φυσικά δεν το πιστώνεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ως τώρα αντέδρασε με το συνήθη τρόπο στα κακώς κείμενα. Στην Αθήνα επιβλήθηκαν, στα πλαίσια μιας ήδη χρονίζουσας διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, όροι για την βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη μείωση των ελλειμμάτων. Μακροπρόθεσμα, είναι θεωρητικά δυνατό, όμως ελάχιστα ρεαλιστικό, να της επιβληθούν και κυρώσεις.
Η πρωτόγνωρη διάθεση της Αθήνας για οικονομίες έχει μια άλλη αιτία. Τις επαπειλούμενες κυρώσεις των αγορών, που είναι συνέπεια της υποβάθμισης από τους οίκους αξιολόγησης. Το αν, όμως, τα αθηναϊκά σχέδια εξυγίανσης θα επαναφέρουν τον Έλληνα Ασθενή στα πόδια του, παραμένει αμφίβολο. Και όσο περισσότερο συζητείται, ότι κάποτε τελικά θα χρειαστεί να βοηθήσει ένας υπερεθνικός δανειστής – συγκεκριμένα: άλλα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης, τόσο συχνότερα επανέρχεται και το εναλλακτικό αίτημα: Η χώρα, η οποία ουδέποτε απέκτησε την ωριμότητα ώστε να είναι μέλος του ευρώ, θα πρέπει να εγκαταλείψει την Οικονομική και Νομισματική Ένωση.
Εναντίον αυτού του αιτήματος μιλούν πρώτα από όλα οι συνθήκες, που δεν προβλέπουν αποχώρηση από την ΟΝΕ. Μπορεί ο όρος της «μη ενίσχυσης» (No bailout) να απαλλάσσει από κάθε ευθύνη για την Ένωση ή ένα κράτος - μέλος για τα χρέη ενός άλλου κράτους - μέλους. Όμως, δεν προβλέπεται και κάποια ρεαλιστική λύση για την περίπτωση που οι όροι του Συμφώνου Σταθερότητας δεν τηρούνται.
Ο δημόσιος και ηχηρός προβληματισμός λοιπόν για την έξωση της Ελλάδας από το Ευρώ δεν πρέπει να θεωρείται αδικαιολόγητος. Οι υποστηρικτές της ανησυχούν για την μακροπρόθεσμη αξιοπιστία των κανόνων της ΟΝΕ. Μπορεί κανείς να καταλάβει τη λογική τους. Όποιος, όπως οι Έλληνες, δε θέλησε για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα να κάνει τίποτε, θα πρέπει να αισθανθεί τις συνέπειες, και δεν μπορεί να τρέφει την ελπίδα ότι οι εταίροι θα βγάλουν πάλι το κάρο από τη λάσπη.
Το ερώτημα είναι, αν θα ήταν καλό για την Ευρωζώνη να τεθεί η Ελλάδα εκτός. Όποιος το ζητάει, θα πρέπει να σκεφτεί και τις συνέπειες, γιατί δεν είναι εγγυημένο ότι αυτές θα περιορίζονταν στην Ελλάδα. Σαφώς, μια υποτίμηση του νομίσματος θα σήμαινε για τη χώρα μια ανακούφιση στο επίπεδο της πραγματικής οικονομίας. Τα χρέη, όμως, θα έπρεπε να πληρωθούν σε σκληρό νόμισμα, και οι τόκοι για την εξυπηρέτησή τους θα ανέβαιναν ραγδαία. Η συνέπεια θα ήταν μια στάση πληρωμών, επικίνδυνα μεταδοτική. Επιπλέον, η έξωση από την ΟΝΕ θα εμπεριείχε και μήνυμα για άλλες χώρες - μέλη του ευρώ. Σε περιόδους όπου οι αγορές είναι ασταθείς, θα πυροδοτούσε φήμες για τη δυνατότητα αποπληρωμής άλλων κρατών-μελών και θα τροφοδοτούσε ένα ανεξέλεγκτο ντόμινο.
Η ελπίδα των αρμόδιων της ΕΕ, ότι οι Έλληνες κάπως θα τα καταφέρουν από μόνοι τους είναι κατανοητή, ωστόσο ο υπολογισμός αυτός εμπεριέχει σημαντικό ρίσκο. Πιο πιθανό από την έξωση παραμένει το σενάριο, ότι στην ανάγκη, άλλα ευρωπαϊκά κράτη, με επικεφαλής το μεγαλύτερο από αυτά, θα υποχρεωθούν να παρέμβουν. Αυτή η ελάχιστα καθησυχαστική προοπτική επιτρέπει τουλάχιστον ένα συμπέρασμα από το ελληνικό δίλλημα. Ότι εφεξής, η ένταξη νέων μελών στην ΟΝΕ επιβάλλει περισσότερη προσοχή και αυστηρότητα από ότι ως τώρα."
Το ερώτημα είναι, αν θα ήταν καλό για την Ευρωζώνη να τεθεί η Ελλάδα εκτός. Όποιος το ζητάει, θα πρέπει να σκεφτεί και τις συνέπειες, γιατί δεν είναι εγγυημένο ότι αυτές θα περιορίζονταν στην Ελλάδα. Σαφώς, μια υποτίμηση του νομίσματος θα σήμαινε για τη χώρα μια ανακούφιση στο επίπεδο της πραγματικής οικονομίας. Τα χρέη, όμως, θα έπρεπε να πληρωθούν σε σκληρό νόμισμα, και οι τόκοι για την εξυπηρέτησή τους θα ανέβαιναν ραγδαία. Η συνέπεια θα ήταν μια στάση πληρωμών, επικίνδυνα μεταδοτική. Επιπλέον, η έξωση από την ΟΝΕ θα εμπεριείχε και μήνυμα για άλλες χώρες - μέλη του ευρώ. Σε περιόδους όπου οι αγορές είναι ασταθείς, θα πυροδοτούσε φήμες για τη δυνατότητα αποπληρωμής άλλων κρατών-μελών και θα τροφοδοτούσε ένα ανεξέλεγκτο ντόμινο.
Η ελπίδα των αρμόδιων της ΕΕ, ότι οι Έλληνες κάπως θα τα καταφέρουν από μόνοι τους είναι κατανοητή, ωστόσο ο υπολογισμός αυτός εμπεριέχει σημαντικό ρίσκο. Πιο πιθανό από την έξωση παραμένει το σενάριο, ότι στην ανάγκη, άλλα ευρωπαϊκά κράτη, με επικεφαλής το μεγαλύτερο από αυτά, θα υποχρεωθούν να παρέμβουν. Αυτή η ελάχιστα καθησυχαστική προοπτική επιτρέπει τουλάχιστον ένα συμπέρασμα από το ελληνικό δίλλημα. Ότι εφεξής, η ένταξη νέων μελών στην ΟΝΕ επιβάλλει περισσότερη προσοχή και αυστηρότητα από ότι ως τώρα."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου