"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Ελευθερολογία στο Διαδίκτυο

Το κείμενο που ακολουθεί το έλαβα απο φίλο αναγνώστη. Η ΠΗΓΗ είναι η
ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ INTERNET.
Ο φίλος απλά πρόσθεσε στο πρωτότυπο κείμενο δυο προσωπικά του σχόλια τα οποίο τα έχω συμπεριλάβει στην ανάρτηση με ΜΠΛΕ χρώμα
Τον ευχαριστω

Έχουμε ανοχή στη σάτιρα; Είμαστε ανοικτοί στην κριτική; Προσπαθούμε να γινόμαστε καλύτεροι;

Όλοι μας, από μια ηλικία και μετά γινόμαστε στόχος κριτικής. Δίκαιης ή άδικης κριτικής, σωστής ή λανθασμένης, το θέμα είναι: πώς αντιδρούμε. Η αντίδρασή μας δείχνει το ήθος, την αγωγή και την ποιότητά μας. Να το πω πιο απλά: δείχνει τη διάθεσή μας για συνεργασία, συζήτηση, δείχνει τη διάθεσή μας για δημοκρατία. Να διευκρινίσω βέβαια, ότι δεν αναφερόμαστε σε περιπτώσεις όπου κάποιος/α ξεπερνά κάθε όριο, αρκεί βέβαια κι εμείς να ξεπεράσαμε κάθε όριο στον προσπάθειά μας να συζητήσουμε μαζί του/ης.

H κριτική μάς κάνει όλους καλύτερους. Γι' αυτό πρέπει να φροντίζουμε να δεχόμαστε την κριτική και να βελτιωνόμαστε. Τώρα αν κανείς πει και μια κουβέντα παραπάνω, δεν το κάνουμε και ζήτημα. Επιτρέψτε μου να πω ότι υπάρχουν πολλοί που μάς λένε παραπάνω κουβέντες, τί λέει όμως το σοφό ρητό: "Ποτέ μη προσβάλεις κάποιον στα λόγια, όταν μπορείς να τον προσβάλεις στην ουσία".

([Φίλος Αναγνώστης] Άλλως θα έλεγα εγώ μην τα βάζεις με τους ηλίθιους γιατί σε κατεβάζουν στο επίπεδό τους και κερδίζουν με αυτόν τον τρόπο γιατί απλά παίζεις στο γήπεδό τους...Το γήπεδο της ηλιθιότητας)

Η κριτική και οι εχθροί αποδεικνύονται επ' ωφελεία μας. Ιδού λοιπόν πώς μπορεί κανείς να ωφεληθεί από τους εχθρούς του

Σύμφωνα με την ηθική θεωρία των συγγραμμάτων του Πλουτάρχου, πρέπει κανείς να ασκηθεί στην ηπιότητα, την επιείκεια και την υπομονή για να βιώσει τη μακαριότητα και τη ραστώνη της γαλήνης του σοφού.

Τα κείμενα του Πλουτάρχου και η διδασκαλία του είναι πιο κοντά στα μέτρα του κοινού ανθρώπου από ό,τι η διδασκαλία και συνεκδοχικά τα κείμενα των Στωικών ή του Πλάτωνα.

Ωστόσο δεν είναι διόλου εύκολη ηθική στην πράξη. Στα έργα "Βίοι παράλληλοι" αλλά και στα "Ηθικά" περιγράφεται η προσπάθεια που πρέπει να καταβάλλει κανείς με τον ίδιο του τον εαυτό, σε όλους τους τομείς, για να πλησιάσει όλο και περισσότερο τη σοφία.

Μία τέτοια διαφορετική ηθική θεώρηση καθημερινών πραγμάτων αναπτύσσεται στο δοκίμιο των "Ηθικών" που συμβουλεύει πώς μπορεί κανείς να επωφεληθεί από τους εχθρούς του, "Πῶς ἄν τις ὑπ' ἐχθρῶν ὠφελοῖτο" (86b-92f). Εκεί ο Πλούταρχος με τρόπο μοναδικό καταδεικνύει ότι, αντίθετα με ό,τι πιστεύουμε, οι εχθροί "νοιάζονται" για μας περισσότερο από τους φίλους μας.

"Πολλές φορές, από αμέλεια ή αδιαφορία, οι φίλοι μας δεν μαθαίνουν τί ακριβώς κάνουμε, αν ασθενήσαμε, αν ζούμε ή πεθάναμε. Αντίθετα οι εχθροί ασχολούνται μαζί μας ακόμη και στα όνειρά τους" (1)

([Φίλος Αναγνώστης] Εγώ θα προσθέσω το γνωστό ρητό πως οι "φίλοι" δεν φαίνονται μόνο στις κακές στιγμές...αλλά και στις επιτυχίες μας, και στις καλές μας στιγμές με χαρά και όχι με φθόνο.)

Και συνεχίζει παραθέτοντας τη ρήση του Αντισθένη σύμφωνα με την οποία "στη ζωή επιβιώνουν και υπερτερούν αυτοί που έχουν γνήσιους φίλους ή ορκισμένους εχθρούς, καθώς οι μεν μας συμβουλεύουν για να μην κάνουμε λάθη, ενώ οι δε με το να μας λοιδορούν μας αποτρέπουν από τα επικείμενα σφάλματα" (2).

Ας χαιρόμαστε λοιπόν στη ζωή όταν έχουμε εχθρούς. Ορκισμένους ή μη. Οι εχθροί μάς βοηθούν να γίνουμε καλύτεροι και να βελτιωθούμε ως ηθικές υποστάσεις.

Αν δεν υπήρχαν οι εχθροί, θα ήταν ολάκερος ο βίος μας χαλαρός σαν συνέντευξη φίλων όπου τα ατοπήματά μας θα συγχωρούνταν ευμενείας είνεκεν.

Όσοι πάλι θεωρούν ότι το κείμενο αυτό δεν τους αφορά, εχθρούς δεν έχουν αφού, ας αναλογιστούν τη ρήση του Χίλωνα του σοφού που, όταν κάποιος του είπε ότι δεν έχει ούτε έναν εχθρό, εκείνος τον ρώτησε μήπως δεν έχει ούτε φίλο (3).

(1). "οἱ μὲν γὰρ φίλοι καὶ νοσοῦντες ἡμᾶς πολλάκις καὶ ἀποθνήσκοντες λανθάνουσιν ἀμελοῦντας καὶ ὀλιγωροῦντας, τῶν δ' ἐχθρῶν μονονουχὶ καὶ τοὺς ὀνείρους πολυπραγμονοῦμεν"
Πλουτάρχου, Ηθικά: Πῶς ἄν τις ὑπ' ἐχθρῶν ὠφελοῖτο, 87.c.4.

(2). "ὅθεν ὀρθῶς ὁ Ἀντισθένης εἶπεν ὅτι τοῖς μέλλουσι σώζεσθαι φίλων δεῖ γνησίων ἢ διαπύρων ἐχθρῶν. Οἱ μὲν γὰρ νουθετοῦντες τοὺς ἁμαρτάνοντας οἱ δὲ λοιδοροῦντες ἀποτρέπουσι."
Πλουτάρχου, ό.π., 89.b.6.

(3). "Χίλων ὁ σοφὸς νοήσας τὸν εἰπόντα μηδένα ἔχειν ἐχθρόν ἠρώτησεν εἰ μηδὲ φίλον ἔχει"
Πλουτάρχου, ό.π., 86.c.6.

Δεν υπάρχουν σχόλια: