Υψηλές προσδοκίες, μεγάλες απογοητεύσεις

Tου Βασιλη Zηρα

Φαντασθείτε τι θα γίνει εάν στη διάρκεια μιας πτήσης με αναταράξεις και κενά αέρος, ο κυβερνήτης αντί να πατήσει το κουμπί για να ανάψει η επιγραφή «Προσδεθείτε», ανοίξει το μικρόφωνο και πει στους επιβάτες: «Μην ανησυχείτε, δεν θα συντριβούμε».

Το πιθανότερο είναι να σκεφθούν οι επιβάτες ότι το αεροπλάνο αντιμετωπίζει κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Αυτές τις ημέρες ο ένας μετά τον άλλο Ευρωπαίοι πρωθυπουργοί, υπουργοί Οικονομικών, κεντρικοί τραπεζίτες, αναλυτές, ερωτώμενοι, δηλώνουν ότι η Ελλάδα δεν θα χρεοκοπήσει. Ανατροφοδοτούν εκόντες - άκοντες τα σενάρια περί χρεοκοπίας στον Τύπο. Τα σενάρια υποδαυλίζουν την ανησυχία των αγορών. Η νευρικότητα στις αγορές πυροδοτεί νέα κύματα ερωτήσεων στους Ευρωπαίους ιθύνοντες, νέες απαντήσεις, νέα δημοσιεύματα και ούτω καθ’ εξής. Οι επενδυτές στην ελληνική αγορά ομολόγων αρχίζουν να σκέφτονται όπως και οι επιβάτες του αεροπλάνου. Η διαφορά είναι ότι οι επιβάτες δεν μπορούν να εγκαταλείψουν το αεροσκάφος, ενώ οι επενδυτές μπορούν να κλείσουν τις θέσεις τους σε ελληνικούς τίτλους.

Κανένας δεν μπορεί να απαγορεύσει στους δημοσιογράφους να ρωτούν ή στους ερωτώμενους να απαντούν. Ο μόνος τρόπος να σπάσει ο φαύλος κύκλος είναι να αντιδράσει η κυβέρνηση με τρόπο αποτελεσματικό και αξιόπιστο. Είναι προφανές ότι τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας δεν πρόκειται να αντιμετωπισθούν χωρίς μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Είναι επίσης προφανές ότι για να σχεδιασθούν μέτρα χρειάζονται περισσότερες από 60 ή 100 ημέρες. Είναι όμως αυτονόητο ότι, δεδομένης της αναξιοπιστίας που κληρονόμησε η προηγούμενη κυβέρνηση στην παρούσα, όλοι και κυρίως οι αγορές θέλουν κάποια μέτρα που να δείχνουν τη δέσμευσή της στον στόχο της δημοσιονομικής προσαρμογής, ανεξαρτήτως πολιτικού κόστους. Μέτρα περικοπής δαπανών άμεσου και μόνιμου δημοσιονομικού αποτελέσματος.

Ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου το αντιλήφθηκε και πρότεινε να δοθεί το στίγμα με μια αυστηρή εισοδηματική πολιτική. Η πρότασή του δεν ήταν ίσως τόσο σκληρή όσο θα επιθυμούσαν οι Βρυξέλλες, αλλά ήταν περισσότερο σκληρή από αυτήν που άντεχαν κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ. Αντί ενός μηνύματος δέσμευσης και αποφασιστικότητας, άρχισαν να κυκλοφορούν σενάρια περί κερδοσκόπων και δηλώσεις απαξίωσης των ευρωπαϊκών οργάνων. Ετσι κάπως χάθηκαν δυόμισι μήνες.

Τις τελευταίες 48 ώρες υπό την πίεση των αγορών υπήρξαν και πάλι δηλώσεις που δημιουργούν προσδοκίες ότι η κυβέρνηση στο σύνολό της έχει αντιληφθεί τι πρέπει να κάνει άμεσα. Οχι στα μέσα Ιανουαρίου με την κατάθεση του Προγράμματος Σταθερότητας, αλλά τώρα. Υπό την έννοια αυτή, όσα θα ανακοινωθούν την ερχόμενη Δευτέρα θα είναι καθοριστικά για τις εξελίξεις.

Εάν ανταποκριθούν στις προσδοκίες που έχουν δημιουργήσει οι δηλώσεις, η κυβέρνηση θα εξασφαλίσει από τις αγορές και τις Βρυξέλλες την πίστωση χρόνου που χρειάζεται για να εφαρμόσει την πολιτική της. Εάν είναι κατώτερα των προσδοκιών, τότε είναι πολύ πιθανό να βρει εφαρμογή η «απειλή» της Γερμανίδας καγκελαρίου Α. Μέρκελ. Οταν ρωτήθηκε εάν η Ελλάδα μπορεί να ελπίζει στην κοινοτική αλληλεγγύη σε περίπτωση που αντιμετωπίσει πρόβλημα, απάντησε: «Θα εξασφαλίσουμε ότι δεν θα προκύψει καν το ερώτημα».

πηγη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ