Ιστορική μεταστροφή της Τουρκίας;

Του GEAN - MARI COLOMBANI Από «LE MONDE»

«Η Τουρκία μάς υποβάλλει σε «σκωτσέζικο ντους», πότε κρύο πότε ζεστό. Το ζεστό είναι η υποστήριξη της ιστορικής συμφωνίας που συνυπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών Αρμενίας και Τουρκίας στη Ζυρίχη (...)
Ας έλθουμε και στο κρύο. Η τελευταία εξέλιξη σηματοδοτεί μια ιστορική μεταστροφή της Τουρκίας. Εχει, όμως, και μία ακόμη πτυχή. Η Τουρκία προσπαθεί όλο και περισσότερο να καταστήσει εχθρό της το Ισραήλ. Αυτό δεν έχει γίνει βέβαια μέχρι στιγμής, όμως οι εξελίξεις μάς κάνουν να πιστεύουμε κάτι τέτοιο. Τις προηγούμενες ημέρες επρόκειτο να πραγματοποιηθούν στρατιωτικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ με τη συμμετοχή του Ισραήλ στις οποίες η Τουρκία αρνήθηκε να λάβει μέρος. Επισήμως οι τούρκοι αξιωματούχοι επικαλέστηκαν οργανωτικά ζητήματα, ενώ από την πλευρά του ΝΑΤΟ έγινε λόγος για "άσκηση περιορισμένου ενδιαφέροντος".

Η πραγματικότητα είναι ότι επρόκειτο για στρατιωτικές ασκήσεις με κωδική ονομασία "Αετός της Ανατολής" και με πολύ μεγάλη πολιτική σημασία που θα πραγματοποιούνταν στον εναέριο χώρο μεταξύ Συρίας, Ιράν και Ιράκ. Αξίζει να θυμίσουμε επίσης την αναπάντεχη αντιπαράθεση μεταξύ του Ερντογάν και του ισραηλινού προέδρου Σιμόν Πέρες κατά τη διάρκεια του Φόρουμ στο Νταβός στις αρχές του χρόνου. "Πώς μπορούμε να δεχτούμε να πετάνε στον εναέριο χώρο μας αεροπλάνα που βομβαρδίζουν τη Γάζα;" διερωτάται μια τουρκική εφημερίδα, διατυπώνοντας με τον καλύτερο τρόπο το νέο δόγμα της Τουρκίας έναντι του Ισραήλ.
Πρόκειται για σημαντική διαφοροποίηση, διότι από την ίδρυσή του το κράτος του Ισραήλ μπορούσε να θεωρεί την Τουρκία σύμμαχο. Ας μην παραβλέπουμε ωστόσο το γεγονός ότι το επισήμως κοσμικό κράτος της Τουρκίας κυβερνάται από ένα κόμμα που υποστηρίζει τον ισλαμισμό. Ομοίως η Τουρκία υπήρξε πάντοτε ένα σημαντικό στήριγμα για τις Ηνωμένες Πολιτείες στους κόλπους του ΝΑΤΟ. Κάτι που μεταφράστηκε σε πίεση προς τους Ευρωπαίους, προκειμένου να δεχθούν στους κόλπους της Ενωσης την Τουρκία.

Σήμερα παρακολουθούμε την απομάκρυνση της Τουρκίας από το Ισραήλ, που ίσως φθάσει ακόμη πιο μακριά. Ας μην ξεχνάμε ότι το πρώτο ενδεικτικό γεγονός ήταν η άρνηση της Τουρκίας να επιτρέψει τις πτήσεις αμερικανικών αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της, τα οποία στη συνέχεια θα βομβάρδιζαν το Ιράκ. Η κίνηση αυτή συνοδεύτηκε από την προσέγγιση του Ερντογάν προς το Ιράν. Αντίθετα όλες οι ως σήμερα προσπάθειες προσέγγισης του Ισραήλ προς την Αγκυρα έχουν απορριφθεί από τους Τούρκους.
Αν επιβεβαιωθεί το διαζύγιο Τουρκίας - Ισραήλ και μαζί με αυτό η προσέγγιση της Τουρκίας προς το Ιράν, θα πρόκειται για μια πολύ σημαντική αλλαγή στη γεωστρατηγική ισορροπία της περιοχής. Και θα γίνει μάλιστα την πιο κακή στιγμή. Στο Λονδίνο η αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον διεμήνυσε στην Τεχεράνη ότι η διεθνής κοινότητα δεν θα περιμένει "επ' αόριστον" να δείξει το Ιράν ότι είναι έτοιμο να αποδείξει τις καλές προθέσεις του. Είναι αυτονόητο εξάλλου ότι, αντίθετα με τη συμφιλίωση με την Αρμενία, οι κινήσεις της Τουρκίας δεν διευκολύνουν τη μακρά πορεία προσέγγισης με την Ευρωπαϊκή Ενωση».