ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ - ΣτΕ: Παράνομοι οι ηλικιακοί περιορισμοί σε επαγγέλματα

Του Αλέξανδρου Αυλωνίτη

Αντισυνταγματική είναι η επιβολή ηλικιακών ορίων για την είσοδο σε επαγγελματικό κλάδο, εφόσον δεν δικαιολογείται από πλευράς προσφοράς και αναγκαιότητας η θέσπιση ενός τέτοιου κωλύματος.

Συγκεκριμένα, σε περαιτέρω «άνοιγμα» του επαγγέλματος των δικαστικών επιμελητών οδηγεί απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που κρίνει αντισυνταγματικά και ανίσχυρα τα ηλικιακά κριτήρια εισόδου στον κλάδο, ανοίγοντας ουσιαστικά το δρόμο για να καταπέσουν δικαστικά παρόμοιες προϋποθέσεις και εμπόδια για την πρόσβαση και σε άλλους επαγγελματικούς χώρους.

Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματική και ανίσχυρη διάταξη του Κώδικα Δικαστικών Επιμελητών (ν. 2318/95) που επέτρεπε να διαγωνίζονται για να μπουν στο Σώμα μόνο όσοι είχαν ηλικία κάτω των 35 ετών. Συγκεκριμένα, κρίθηκε ότι ένας τέτοιος ηλικιακός περιορισμός είναι δυσανάλογος σε σχέση με το δημόσιο σκοπό του νομοθέτη (δηλαδή να υπηρετείται το έργο της Δικαιοσύνης από πρόσωπα με διαπιστωμένη επιστημονική ικανότητα και ηθική υπόσταση), με συνέπεια να παραβιάζονται οι συνταγματικές αρχές της επαγγελματικής ελευθερίας, της συμμετοχής στην οικονομική και κοινωνική ζωή και της αναλογικότητας.

 
Η ομόφωνη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ (1624/12) θα έχει άμεσες συνέπειες και στο διαγωνισμό που έχει προκηρυχθεί για τις 25 Μαΐου για 35 θέσεις σε όλη την Ελλάδα, καθώς διατηρείται ως προϋπόθεση το αντισυνταγματικό «πλαφόν» των 35 ετών. Όσοι υποψήφιοι «κοπούν» γι' αυτό το λόγο, είναι βέβαιο ότι θα δικαιωθούν δικαστικά, χωρίς να αποκλείεται και να προβληθούν αξιώσεις για αποζημίωση εφόσον εφαρμοστεί η αντισυνταγματική ρύθμιση.

Η Ολομέλεια του ΣτΕ, υπό τον πρόεδρό της Π. Πικραμμένο, δέχθηκε ότι δεν διαπιστώνεται αν και σε ποιο βαθμό εξυπηρετείται ο δημόσιος σκοπός με το απόλυτο ηλικιακό κώλυμα εισόδου στο επάγγελμα. Κι αυτό γιατί η συμπλήρωση του 35ου έτους της ηλικίας ενός υποψηφίου (σύμφωνα με την κοινή πείρα και τις γενικότερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος) δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι απομειώνει τη βιολογική του ικανότητα σε βαθμό που να δικαιολογείται η θέσπιση τέτοιου κωλύματος για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό.

Οι επίμαχες σκέψεις της δικαστικής απόφασης αφήνουν να εννοηθεί ότι μπορεί να υπάρξει συνταγματικό πρόβλημα και με τη θέσπιση νέου ηλικιακού «πλαφόν» στα 40 χρόνια, αφού θα προσβληθεί και αυτό δικαστικά, όπως θα γίνει με παρόμοια όρια και σε άλλους επαγγελματικούς χώρους. Στην απόφαση επισημαίνεται ότι το επάγγελμα του δικαστικού επιμελητή έχει χαρακτήρα ελεύθερου επαγγέλματος και ταυτόχρονα επικουρικό χαρακτήρα στο έργο απονομής της Δικαιοσύνης.

 

Παρέμβαση
Ο νομοθέτης μπορεί να παρεμβαίνει στους όρους εισόδου στο επάγγελμα, αλλά καθιερώνοντας κριτήρια και προϋποθέσεις που ανάγονται στην εθνική συγκρότηση, τις επιστημονικές και γενικά διοικητικές ικανότητες των υποψηφίων, ώστε η λειτουργία της Δικαιοσύνης να υπηρετείται από πρόσωπα με διαπιστωμένη επιστημονική ικανότητα και ηθική υπόσταση.

Γι' αυτό άλλωστε και τέθηκε ως επιπλέον προσόν για την είσοδο στον κλάδο, το πτυχίο της Νομικής.

Στη συγκεκριμένη υπόθεση το ΣτΕ δικαίωσε υποψήφια που εμποδίστηκε πριν από 9 χρόνια να συμμετάσχει σε διαγωνισμό δικαστικών επιμελητών γιατί για λίγους μήνες είχε ξεπεράσει το ηλικιακό όριο των 35 ετών. Ακυρώνοντας την απόφαση Επιτροπής Εξετάσεων του 2003, το ΣτΕ δίνει τη δυνατότητα συμμετοχής της στο διαγωνισμό τώρα σε ηλικία 45 πλέον ετών.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ