"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ: Tα "αόρατα τραύματα"


Πριν από πέντε χρόνια είδα στην τηλεόραση ένα ρεπορτάζ για μια ομάδα βετεράνων του Ιράκ στην Καλιφόρνια που υποβάλλονταν σε θεραπεία για ένα νέο είδος κρανιακού τραυματισμού. Συγκλονίστηκα βλέποντας μία στρατιωτίνα που δεν μπορούσε πια να αναγνωρίσει την κόρη της. Αναζήτησα λοιπόν τον ψυχοθεραπευτή της και ξεκίνησα ένα ταξίδι εννέα μηνών στη διάρκεια των οποίων μίλησα με δεκάδες βετεράνους με τραύμα στον εγκέφαλο καθώς και τις οικογένειές τους, μετατρέποντας τελικά τις ιστορίες τους σε θεατρικό έργο. Οι βετεράνοι αυτοί υποφέρουν από ένα ιδιαίτερο είδος βλάβης στον εγκέφαλο, που προκύπτει από επανειλημμένη έκθεση στην ισχύ αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών - ένα τακτικό συμβάν για τα στρατεύματα που μετακινούνται οδικώς στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.

«Είναι ρωσική ρουλέτα» μου είπε ένας βετεράνος. «Είχαμε έναν τύπο στον λόχο που χτυπήθηκε εννέα φορές πριν σκοτωθεί τη 10η». Μια έκρηξη αυτοσχέδιου εκρηκτικού μηχανισμού μπορεί να σημάνει θάνατο ή τουλάχιστον ένα ακρωτηριασμένο χέρι ή πόδι, δεν χρειάζεται όμως να τραυματιστεί κάποιος σωματικά για να νιώσει τις επιπτώσεις της. «Νιώθεις σαν να σε κοπάνησαν στο κεφάλι με φτυάρι», μου εξήγησε ένας βετεράνος που είχε βρεθεί σε 26 εκρήξεις. «Οταν συνέλθεις, δεν ξέρεις αν είσαι νεκρός ή ζωντανός».

Η πληροφορία ότι ο Ρόμπερτ Μπέιλς, ο αμερικανός επιλοχίας που κατηγορείται ότι δολοφόνησε την περασμένη εβδομάδα 16 αφγανούς αμάχους, είχε υποστεί κρανιακό τραυματισμό πυροδότησε κύματα email ανάμεσα σε εκείνους από εμάς που προσπαθούσαν να προσελκύσουν την προσοχή σε αυτό το διαδεδομένο - και συχνά μη διαγνωσθέν - πολεμικό τραύμα. 

Καθημερινά αποκαλύπτονται νέα δεδομένα για τον επιλοχία Μπέιλς. Αφού μάθαμε για τον κρανιακό τραυματισμό που υπέστη όταν το όχημα στο οποίο επέβαινε ανατράπηκε σε έκρηξη αυτοσχέδιου εκρηκτικού μηχανισμού, μάθαμε πως είχε χάσει τμήμα του ποδιού του σε άλλο συμβάν. Κατόπιν πληροφορηθήκαμε πως μια ημέρα πριν από το δολοφονικό αμόκ του, στεκόταν πλάι σε έναν φίλο του όταν έκρηξη τού έκοψε το πόδι. Υπάρχουν επίσης αναφορές για κατάχρηση αλκοόλ. Τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να αναλυθούν από ανθρώπους με πιο κατάλληλα επαγγελματικά προσόντα. 

Η τραγωδία αυτή όμως μπορεί να σχετίζεται με κάτι για το οποίο είχα ακούσει στις συνεντεύξεις μου: έναν δυνάμει φονικό συνδυασμό συνδρόμου μετατραυματικού στρες και κρανιακού τραυματισμού. Οταν ο μετωπιαίος λοβός - που ελέγχει τα συναισθήματα - παθαίνει ζημιά, απλώς δεν πατήσει το φρένο αν ένα επεισόδιο μετατραυματικού στρες πυροδοτήσει ισχυρά συναισθήματα. Το ακρωτηριασμένο πόδι του φίλου του μπορεί να πυροδότησε ένα επεισόδιο μετατραυματικού στρες που ο τραυματισμένος του εγκέφαλος δεν μπορούσε να σταματήσει. Αν το αλκοόλ ήταν πράγματι μέρος της εικόνας, θα μπορούσε να είχε υπονομεύσει ακόμα περισσότερο τη λειτουργία του μετωπιαίου λοβού.

Αξιωματούχοι τού αμερικανικού υπουργείου Αμυνας υποστήριξαν πως ο κρανιακός τραυματισμός του ήταν επουσιώδης. Μια συγκεκριμένη στρατιωτική βάση έχει βρεθεί στο στόχαστρο της έρευνας. Τα ΜΜΕ έχουν πάρει φωτιά ενώ η αγωνία δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων με ανάλογα τραύματα εξακολουθεί να περνάει απαρατήρητη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: