Το σαπιοκάραβο και η φρεγάτα

Tης Τασούλας Καραϊσκάκη

Δεν σταματούν οι αποκαλύψεις περί διαφθοράς. Επιδόματα σε τυφλούς ταξιτζήδες και σε βαριά ανάπηρους που είναι υγιέστατοι, κομπίνες με αναρρωτικές άδειες χιλιάδων ημερών και μαϊμού-επιδόματα (π.χ. γέννας σε άτεκνες) από... δίκτυο υποκαταστημάτων του ΙΚΑ, παράνομες προσλήψεις, αποζημιώσεις, επιχορηγήσεις, δαπάνες από δήμους, κατασπατάληση δανείων σε παράνομους μισθούς και αμοιβές στο Δημόσιο... Ουκ έστιν τέλος των σκανδάλων, που διευρύνουν καθημερινά τα πραγματικά όρια της προβληματικής μας κατάστασης.

Αιφνιδιαζόμαστε, γιατί είχαμε πιστέψει στην καθαρτήρια δράση της κρίσης, στην αφύπνιση από τα τραντάγματα της αντιξοότητας της μερίδας εκείνων -διότι δεν συμμετείχε σύσσωμος ο ελληνικός πληθυσμός στο «πάρτι»- που δεν έλεγαν να βάλουν στην άκρη την «ξαφριστικήν κουτάλαν», όπως έλεγε ο Ροΐδης.

Είναι πικρό να ανακαλύπτεις το άφθαρτο των «ελληνικών παραδόξων». Οτι δεν άρκεσε μια διετία διασυρμού και αυτομαστίγωσης για να «σπουδάσουμε» τα του βίου μας εξ αρχής, να φασκελώσουμε τους δασκάλους που μας «στράβωσαν», να αναθεματίσουμε αυτούς που μας διέφθειραν, να μεταρσιώσουμε το αίσθημα αδικίας, την οργή, το δηλητήριο, σε δύναμη εξαγνισμού. Είναι οδυνηρό να νιώθεις γενιά που ζημιώθηκε, γιατί δεν αντιστάθηκε έγκαιρα, γιατί παρηγοριόταν πως θα δικαιωθεί ενώ είχε η ίδια απεμπολήσει το δίκιο της. Είναι εξουθενωτικό να συνειδητοποιείς ότι δεν ξεμπερδεύεις εύκολα με τη διαφθορά. Οτι τίποτε δεν γίνεται με τις συνεχείς αποκαλύψεις και τις σποραδικές καταδίκες. 

Η διαφθορά είναι φαινόμενο αλληλένδετο με τη λειτουργία των θεσμών, τις κοινωνικές αξίες του τόπου, τη συμπεριφορά του πολίτη. Εχει να κάνει με τον εκφυλισμό των αρχών πάνω στις οποίες στηρίζεται το σύστημα, την κρίση των ηθικών θεμελίων του. Σε μια περίοδο που σημαδεύεται από την αγωνία για το μέλλον, η διαφθορά διαπλέκεται με τα άλλα μεγάλα προβλήματα, την ύφεση, την ανεργία, την εκπτώχευση και ερμηνεύει την απώλεια του κύρους της πολιτικής. Γιγαντώνεται σε ένα συνολικό πρόβλημα -πέρα από ατομικές περιπτώσεις χρηματισμού, υπεξαίρεσης και διαμοιράσματος του δημόσιου χρήματος- και «σφραγίζει» την εικόνα της εξουσίας, που αδυνατεί πλέον να ορίσει σαφή αποστολή.

Τις πληγές του Δημοσίου οι περισσότεροι υπουργοί στα μεταρρυθμιστικά τους εγχειρήματα προσπάθησαν να επουλώσουν με μια σειρά νομικών λύσεων και ρυθμίσεων, που έπεφταν σωρηδόν στο κενό. Η πολυνομία, μαζί με την αρχική απουσία υποδομής και μελετών για τη λειτουργία των υπηρεσιών, σε ένα κράτος με 6.000 νομικά πρόσωπα, υπουργούς, υφυπουργούς, γραμματείς και προέδρους με συναφείς αρμοδιότητες, ενθάρρυνε τη διαιώνιση του χάους, την εικόνα της ακύρωσης κάθε νέου μέτρου. Τώρα επιχειρείται ένα άμεσο ξεκαθάρισμα. Αν αυτό που θα προκύψει θα αποτελεί κράτος, θα εξαρτηθεί από τον προσανατολισμό και τη μορφή του «μαχαιριού», τα κριτήρια, που δεν πρέπει να είναι μόνο οι δαπάνες...

Πατάμε στο ιλιγγιώδες ρευστό της αναμονής. Κάτι όχι απαραιτήτως αρνητικό. Είναι τεράστια η κοινωνική δύναμη της αναμονής. Μόνο που ανάλογα με το τι αναμένεται, με τη φορά του βέλους, μπορεί να είναι καταστροφική ή σωτήρια. Σαπιοκάραβο πάνω στο οποίο θα μετράμε στεναγμούς ή φρεγάτα με πλώρη, ξανά, τον ήλιο.