Toυ ΚΩΣΤΑ ΡΑΠΤΗ
Υπό διαφορετικές συνθήκες, η επιστροφή του Βλαντίμιρ Πούτιν στο Κρεμλίνο για μια νέα (εξαετή πλέον) προεδρική θητεία μετά τις εκλογές της 4ης Μαρτίου θα μπορούσε να θεωρηθεί η απαρχή μιας περιόδου πολιτικής σταθερότητας – όπως αποδεικνύει και ο συνήθης αστεϊσμός των Ρώσων που υπολογίζουν σε ποια ηλικία θα έχουν φθάσει το 2024, οπότε, όπως προεξοφλούν ο πρόεδρος θα έχει εξαντλήσει και τη δεύτερη θητεία του.
Στην πραγματικότητα, το τοπίο προορίζεται να παραμείνει ρευστό και ο Πούτιν εμφανίζεται υποχρεωμένος είτε να προχωρήσει σε κινήσεις αποκέντρωσης της εξουσίας (π.χ. με επαναφορά της εκλογής των περιφερειακών κυβερνητών) είτε να επιστρατεύσει την καταστολή απέναντι σε όσους τον αμφισβητούν, είτε και τα δύο μαζί. Σε κάθε περίπτωση όμως θα είναι αποδυναμωμένος και θα κινείται κατ’ ανάγκην ακροβατικά.
Το ότι ο Αντρέι Κόστιν επικεφαλής της (γνωστής μας πλέον από την υπόθεση της Marfin) κρατικής τράπεζας VTB, προτείνει ανοικτά να περιορισθεί ο Πούτιν μόνο στην προεδρική θητεία που μόλις κατέκτησε, και να δηλώσει ότι δεν θα διεκδικήσει επανεκλογή σε έξι χρόνια, είναι ενδεικτικό.
Από αρκετές απόψεις ο Πούτιν έχει πέσει θύμα ων ίδιων του των επιτυχιών: η επίκληση των «εξωτερικών συνομωσιών» σε βάρος της «περικυκλωμένης» Ρωσίας δεν έχει νόημα στον απόηχο της πολυδιαφημισμένης (έστω και μετέωρης) «επανεκκίνησης» των ρωσο-αμερικανικών σχέσεων, ενώ η μνήμη της «καταστροφικής» δεκαετίας του ’90, που έκλεισε με την οικονομική κατάρρευση του 1998, αδυνατίζει μετά από τόσα χρόνια οικονομικής ανάπτυξης. Η ενίσχυση των μεσοστρωμάτων, όπως αυτή αποτυπώνεται από όλους τους δείκτες καταναλωτικής συμπεριφοράς, και η πολιτική δραστηριοποίηση στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις μιας γενιάς νέων οι οποίοι σε ποσοστό 70% είναι πτυχιούχοι δείχνει να επαναλαμβάνει ένα σταθερό μοτίβο της ρωσικής ιστορίας ως προς τον καταλυτικό ρόλο της ιντελιγκέντσιας στην κοινωνική αλλαγή, αλλά και να επιβεβαιώνει το διεθνές προηγούμενο (πρβ. την πτώση των δικτατοριών στην Νότια Ευρώπη τη δεκαετία του ’70 ή στην Άπω Ανατολή τη δεκαετία του ’90) της διεκδίκησης και πολιτικής συμμετοχής από τις κοινωνικές ομάδες που έχουν επιτύχει την κοινωνικο-οικονομική τους αναβάθμιση.
Ακόμη χειρότερα για τον Πούτιν, η δυσαρέσκεια για την διαφθορά των νέων ιθυνόντων έχει εξαπλωθεί πέρα από τη Μόσχα και την Πετρούπολη, στην αχανή ρωσική ενδοχώρα. Μάλιστα η υποχώρηση της δημοτικότητας του προέδρου είναι ταχύτερη στις ηλικίες άνω των 55 ετών, για τις οποίες το «φόβητρο» της δεκαετίας του ’90 παρέμενε μέχρι πρότινος ισχυρό.
Οι δυνατότητες χειρισμών στην οικονομία παραμένουν περιορισμένες, στον βαθμό που η χώρα εξακολουθεί να δοκιμάζεται από δημογραφική συρρίκνωση, φυγή εγκεφάλων και πλέον και ραγδαία φυγή κεφαλαίων. Η εξάρτηση από τη «μονοκαλλιέργεια» των υδρογονανθράκων (η οποία αντιπροσωπεύει το ένα τέταρτο του ΑΕΠ και το ήμισυ του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού) δεν βοηθά, στον βαθμό που η διεθνής κρίση μειώνει τη ζήτηση. Η εξισορρόπηση του προϋπολογισμού προϋποθέτει ότι η τιμή του πετρελαίου διαμορφώνεται στα 120 δολάρια ανά βαρέλι: τυχόν υποχώρησή της στα 80 δολάρια καθιστά τα ρωσικά δημόσια οικονομικά μη βιώσιμα. Ενώ η υποχώρηση του πληθωρισμού τον Ιανουάριο στο 4,2%, χαμηλότερο ποσοστό της μετασοβιετικής περιόδου, οφείλεται κυρίως στο ότι οι ανατιμήσεις στα τιμολόγια των κοινωφελών υπηρεσιών είχαν μετατεθεί για το καλοκαίρι, ήτοι τη μετεκλογική περίοδο.
capitalgr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου