ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Σε κινούμενη άμμο

Του ΑΓΓΕΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

Σε μία περίοδο που η Αγκυρα χαρακτηρίζεται από κοινοτικούς παράγοντες ως απαραίτητος πυλώνας τόσο για τη μελλοντική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) έναντι της Συρίας όσο και για το μέλλον των συνομιλιών σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η Λευκωσία μοιάζει απομονωμένη στις Βρυξέλλες.

Σε αυτή τη φάση μάλιστα δεν μπορεί ούτε να υπολογίζει στην ενεργό συνδρομή της Αθήνας η οποία, μπλεγμένη στις δαγκάνες του PSI και ενόψει προεκλογικής περιόδου, εμφανίζεται αν όχι ανίκανη, τουλάχιστον απροετοίμαστη σε ένα ενδεχόμενο διεθνούς διάσκεψης για το Κυπριακό.

Στην έδρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιμένουν ότι «η κυπριακή κυβέρνηση επιμένει σε μία άγονη αντιτουρκική στάση χωρίς μακροπρόθεσμο όραμα». Και αυτό σε μία περίοδο όπου είναι σαφές ότι τόσο οι Βρυξέλλες όσο και αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αναγνωρίζουν, παρά την επί της αρχής αυστηρή θέση τους απέναντι στην τουρκική ένταξη, ότι πρέπει να διατηρούν ζωντανές τις ελπίδες της Αγκυρας. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η "θετική ατζέντα" στην οποία βασίστηκε η Εκθεση Προόδου της Κομισιόν τον περασμένο Δεκέμβριο.

Ενδεικτική των επιθυμιών των Βρυξελλών ήταν η υπόθεση με το άνοιγμα, επί δανικής προεδρίας, των δύο ενταξιακών κεφαλαίων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Δικαιοσύνη που τελικά δεν προχώρησε. Τα κεφάλαια αυτά είναι μεταξύ εκείνων που μπλοκάρει η Κυπριακή Δημοκρατία. Ωστόσο, η Λευκωσία δεν εμφανίζεται διατεθειμένη να εμφανιστεί εποικοδομητική στο ζήτημα αυτό.

Δεδομένης της ανάληψης της εκ περιτροπής προεδρίας της ΕΕ από την Κυπριακή Δημοκρατία κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2012, οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η Λευκωσία έχει μεν δίκιο για τη σκληρή στάση που τηρεί σε κεφάλαια όπως αυτό της Ενέργειας (εξαιτίας και των τουρκικών προκλήσεων στο θέμα των ερευνών για υδρογονάνθρακες), αλλά παράλληλα η θέση της ότι υποστηρίζει την πλήρη ένταξη της Τουρκίας αποδυναμώνεται από τέτοιου είδους κινήσεις.

Διπλωματικές πηγές σχολιάζουν πάντως ότι «η εσωτερική κατάσταση στην Κύπρο είναι τέτοια που δύσκολα οι ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων μπορούν να δουν και να σχεδιάσουν μακροπρόθεσμα». Ηδη, οι προεδρικές εκλογές έχουν αρχίσει να επηρεάζουν τις θέσεις όλων και αυτό διεφάνη από την τελευταία συνάντηση του Εθνικού Συμβουλίου.

Κοινοτικοί αξιωματούχοι που παρακολουθούν το Κυπριακό και τις ευρωτουρκικές σχεσεις σημειώνουν ότι δύσκολα μπορούν να αναδειχθούν οι όποιες συγκλίσεις έχουν επιτευχθεί στις διαπραγματεύσεις υπό τον ΟΗΕ. Σε αυτό συμβάλει και η άτεγκτη στάση του τουρκοκύπριου ηγέτη Ντερβίς Ερογλου. Ολοι όμως γνωρίζουν ότι όταν η Αγκυρα... πατήσει πραγματικά το κουμπί και αυξηθεί η πίεση, δύσκολα δεν θα υπακούσει ο Ερογλου. Τα όσα έχουν συμβεί στο παρελθόν με τον Ραούφ Ντενκτάς αποτελούν οδηγό.

Την ίδια στιγμή, ο διάλογος και η συνεργασία Αθηνών - Λευκωσίας υπάρχει, αλλά είναι αποστεωμένος. Η πρωτοβουλία ανήκει στην κυπριακή πλευρά με την ελληνική να παρακολουθεί παθητικά. Η Αθήνα αναμένει τις εκθέσεις του Αλεξάντερ Ντάουνερ και του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι - μουν, αλλά η γραμμή άμυνας είναι, σύμφωνα με κοινοτικούς παράγοντες, υπερβολικά γραμμική: όχι στα χρονοδιαγράμματα και στην επιδιαιτησία. Και μπορεί το δεύτερο επιχείρημα να βρίσκει κάποια απήχηση, το πρώτο όμως μοιάζει ακατανόητο ενόψει κυπριακής προεδρίας.

Η Αγκυρα έχει άλλωστε περάσει σε όλους τα μηνύματα ότι είναι έτοιμη για λύση. «Το ζήτημα», τονίζει έλληνας διπλωμάτης με μακρόχρονη ενασχόληση με το Κυπριακό, «δεν είναι αν η τουρκική προθυμία είναι ελικρινής ή όχι. Αυτό που μετράει είναι το πως την αντιλαμβάνονται οι διεθνείς παίκτες στο Κυπριακό. Και δυστυχώς για την Αθήνα και τη Λευκωσία, την προσμετρούν πάντοτε στα υπέρ της Τουρκίας». 

ΒΗΜΑ