Επικίνδυνα πεδία βολής

Της ΚΥΡΑΣ ΑΔΑΜ

Η κυβέρνηση Ερντογάν, με αφορμή τις βόλτες του ερευνητικού πλοίου «Τσεσμέ» στα διεθνή ύδατα στο Βόρειο Αιγαίο και σε τμήματα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, έδειξε σαφώς στην Αθήνα ότι δεν αναγνωρίζει ελληνική υφαλοκρηπίδα πέραν των χωρικών υδάτων των 6 ν.μ. από τις ηπειρωτικές ακτές της Ελλάδας. «Φρεσκάρισε» έτσι η Αγκυρα τον ισχυρισμό της ότι τα νησιά του Αιγαίου στερούνται υφαλοκρηπίδας, η οποία πρέπει να οριοθετηθεί εξ ολοκλήρου μεταξύ των ηπειρωτικών ακτών των δύο χωρών.

Ο επικίνδυνος αυτός τουρκικός παραλογισμός αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς η Αθηνα επιμένει να προσκαλεί την Αγκυρα «να λύσουν το θέμα της υφαλοκρηπίδας». Η ελληνική κυβέρνηση απάντησε μελαγχολικά ότι «εξαντλείται το απόθεμα εμπιστοσύνης απέναντι στην Αγκυρα», αλλά πέραν αυτού αποφάσισε και πάλι να κρατήσει χαμηλούς τόνους. Το ίδιο ακριβώς που κάνει απέναντι και σε άλλες κινήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο, τις οποίες και σιωπηλώς αποδέχεται. Συγκεκριμένα η Αθήνα ενέκρινε στην Τουρκία να εκτελέσει από τις 3 Μαΐου μέχρι τις 11 Ιουνίου αεροναυτική άσκηση σε απόσταση αναπνοής από την πρωτεύουσα, στο πεδίο βολής Ανδρου, το οποίο απέχει μόνον 21 ν.μ. από την Αθήνα.

Ετσι για 40 ημέρες η Αγκυρα εκπαιδεύει τις στρατιωτικές δυνάμεις της στην ευαίσθητη αυτή περιοχή, λες και δεν υπάρχουν άλλες περιοχές στο Αιγαίο, τη Μεσόγειο ή ακόμα και στη Μαύρη Θάλασσα για το σκοπό αυτό. Κατ' αυτόν τον τρόπο, έστω και σιωπηρώς, η κυβέρνηση δείχνει να αποδέχεται ότι δεν μπορεί να διατηρεί τα πεδία βολής στην Ανδρο και την Ψαθούρα.

Τα δύο αυτά κύρια πεδία βολής δημιουργήθηκαν το 1952 για την εκπαίδευση των πιλότων σε πεδίο μάχης με πραγματικά πυρά και αποτελούσαν ασπίδα για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, διότι απαγόρευαν την προσπέλαση των αεροσκαφών από τα ανατολικά προς την ηπειρωτική Ελλάδα.

Σημειώνεται ότι από το 1952 έως το 2000 καμιά χώρα, ούτε και η Τουρκία, δεν είχαν αντιδράσει στη δημιουργία και λειτουργία αυτών των δύο πεδίων βολής. Ομως το 2000, ύστερα από σχετική διαμαρτυρία της Τουρκίας, η τότε ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από το ΥΕΘΑ να εξετάσει την κατάργηση του πεδίου βολής Ανδρου, με την αιτιολογία ότι το συγκεκριμένο πεδίο βολής επικαλύπτει πέραν του εθνικού και διεθνή εναέριο χώρο, τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιούν και χρήστες από κάθε άλλη χώρα.

Ωστόσο το υπουργείο Αμυνας αντέτεινε τότε ότι για να καταργηθεί το πεδίο βολής Ανδρου προϋπόθεση είναι να καταργήσει η Τουρκία ταυτοχρόνως την απαγορευμένη περιοχή LTP1 στα Στενά, η οποία επίσης επικαλύπτει και διεθνή εναέριο χώρο πέραν του τουρκικού εθνικού χώρου. Η προϋπόθεση αυτή δεν άρεσε στην Αγκυρα , η οποία για τα επόμενα 10 χρόνια δεν επανήλθε στο θέμα του πεδίου βολής. Παρά ταύτα, το 2010, στο πλαίσιο της πολιτικής της «Ευέλικτης Χρήσης του Εναερίου Χώρου» (FUA) η κυβέρνηση ενέδωσε στην κατάργηση του πεδίου βολής Ανδρου, ενώ έχει ήδη αποδεχθεί τις ανεξέλεγχτες τουρκικές πτήσεις και το κλείσιμο των αεροδιαδρόμων στο Αιγαίο, με αποτέλεσμα να στερείται το ελληνικό κράτος πολλών εκατομμυρίων ευρώ από τα τέλη υπερπτήσης, τα οποία πηγαίνουν στην Τουρκία.

Επιπροσθέτως η Αθήνα τήρησε σιγή ιχθύος στην ενέργεια της Αγκυρας να εγκαταστήσει μόνιμο δικό της πεδίο βολής στο Β. Αιγαίο, δεσμεύοντας για ασκήσεις περιοχή 5,6 ν.μ. από τις ακτές της Λήμνου, της Σαμοθράκης και της Χαλκιδικής, 365 ημέρες τον χρόνο. Με την απουσία ελληνικής αντίδρασης νομιμοποιείται στην πράξη η δημιουργία του παράνομου τουρκικού πεδίου βολής στο Β. Αιγαίο σε... απάντηση της παραχώρησης του πεδίου βολής Ανδρου.

Επιπροσθέτως η Αγκυρα κινείται σαφέστατα προς τη δημιουργία και νέων πεδίων βολής στο Αιγαίο, στις περιοχές της Λήμνου και της Καλύμνου. Κατ' αυτόν τον τρόπο η Τουρκία δημιουργεί πρόσθετο μείζον πρόβλημα στην ασφάλεια της χώρας αλλά και στην ασφάλεια των πτήσεων των πολιτικών αεροσκαφών. Με την ενέργειά της αυτή παραβιάζει κατάφωρα τη διεθνή νομιμότητα αλλά και το Μνημόνιο Παπούλια - Γιλμάζ, το οποίο έχει ενεργοποιηθεί εκ νέου αυτές τις ημέρες για την παρατεταμένη θερινή περίοδο. Και οι πρόσφατες κινήσεις της Αγκυρας με το ερευνητικό πλοίο «Τσεσμέ» δείχνουν ότι η τουρκική κυβέρνηση, παρά τις δημόσιες δηλώσεις προσέγγισης με την Ελλάδα, δεν πολυυπολογίζει τις παρελθούσες «υποχρεώσεις» ή δεσμεύσεις της απέναντι στην Αθήνα.