"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Ο δηµοσιογράφος και η µάσκα

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

Ο γερµανός δηµοσιογράφος Γκύντερ Βάλραφ διεξάγει τις έρευνές του εισχωρώντας µε ψεύτικη ταυτότητα στους χώρους που ερευνά. Στα 67 του, επανέρχεται µε µια επίθεση κατά του κοινωνικού αποκλεισµού.

«Ανάµεσα στους χαµένους του καλύτερου των κόσµων» είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του Βάλραφ, στο οποίο ο συγγραφέας παίρνει διαδοχικά την ταυτότητα ενός πρόσφυγα που ζητάει άσυλο, ενός άστεγου, ενός εργαζοµένου σε εταιρεία τηλεµάρκετινγκ και ενός αρτοποιού σε σούπερ µάρκετ της εταιρείας Lidl. Στις έρευνες αυτού του είδους, οι οποίες απαιτούν σίγουρα θάρρος, όµως δηµιουργούν ζητήµατα δεοντολογίας, ο Γκύντερ Βάλραφ θεωρείται σηµείο αναφοράς τουλάχιστον από το 1985, όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Στο περιθώριο» (στα ελληνικά από τις εκδ. Στάχυ, µτφρ. Γ. Πατσικαθεοδώρου) που µεταφράστηκε σε 38 γλώσσες και πούλησε στη Γερµανία 5 εκατοµµύρια αντίτυπα. Ο δηµοσιογράφος περιέγραφε σ αυτό πώς έζησε µε την ταυτότητα ενός τούρκου µετανάστη και αφηγούνταν την καθηµερινότητα των µεταναστών εργατών.

Τώρα επανέρχεται παίρνοντας την ταυτότητα ενός µαύρου, ενός σοµαλού µετανάστη µιας κάποιας ηλικίας, και αυτήν τη φορά πήρε µαζί του ένα τηλεοπτικό συνεργείο µε κρυφές κάµερες για να γυρίσει και ένα ντοκιµαντέρ. Φρόντισε να βρεθεί σε απίθανες καταστάσεις, ελάχιστα αντιπροσωπευτικές της ζωής ενός πρόσφυγα.

Παρεισέφρησε σε µια εκδροµή συνταξιούχων, µπήκε σ ένα τρένο µε νεοναζί χούλιγκαν, φλέρταρε σε µια µπιραρία. Στη Γερµανία υψώθηκαν µερικές φωνές αµφισβητώντας τη µέθοδό του. Η µαύρη τραγουδίστρια και συγγραφέας Νόα Σοβ θα προτιµούσε ο δηµοσιογράφος να είχε συνοδεύσει έναν αληθινό µαύρο της Γερµανίας ώστε να καταγράψει πραγµατικές εµπειρίες, όχι κατασκευασµένες. «Δεν µπορώ να στείλω κάποιον να τις φάει στη θέση µου», απαντά ο Βάλραφ.

Λέει πως η ροπή του προς τα προσωπεία έρχεται από την παιδική του ηλικία. Οι γονείς του ήταν φτωχοί, ο πατέρας του ήταν εργάτης στην αυτοκινητοβιοµηχανία και πέθανε όταν ο Γκύντερ ήταν 16 ετών. Κι εκείνος άρχισε να δραπετεύει από την πραγµατικότητα, µε συντροφιά τον Ρεµπώ, τον Μαλαρµέ, τον Λωτρεαµόν και το προσωπικό του ηµερολόγιο. «Σ ένα παλιό τετράδιο που ξαναβρήκα, έγραφα τότε: Φτιάχνω ο ίδιος τις µάσκες µου, φοράω αδιάκοπα καινούργιες µάσκες για να ψάξω τον εαυτό µου και για να κρυφτώ από τον εαυτό µου».

Σήµερα είναι ήρωας στη Γερµανία και θρύλος στο εξωτερικό  η σουηδική λέξη «βαλράφερ» περιγράφει την ερευνητική µέθοδό του. Για την προσωπική ζωή του, λίγα πράγµατα είναι γνωστά. Από τους τρεις γάµους του, έχει πέντε κόρες, ηλικίας από 12 ώς 42 ετών. Ζει µόνο «µερικώς» στην Κολωνία µε την τελευταία σύζυγό του, παρότι ο γάµος τους είναι, όπως λέει, ευτυχισµένος. Διότι, επειδή δυσκολεύεται να διαχωρίσει τη δουλειά από την ιδιωτική ζωή του, φροντίζει να ζει το στρες της δουλειάς µακριά από το σπίτι του και περνάει πολύ χρόνο υποδεχόµενος επισκέπτες και ακούγοντας τις ιστορίες τους.

ΠΗΓΗ ΤΑ ΝΕΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: