Νεόπλουτοι νεόπτωχοι

Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

Προσπαθώντας να απαντήσουμε στο ερώτημα πώς φτάσαμε εδώ, βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, όταν συνέβησαν δύο σημαντικά γεγονότα. Πρώτον, ανέβηκε στην κυβέρνηση το ΠαΣοΚ και, δεύτερον, μπήκαμε στην ΕΟΚ.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου οδήγησε (αυτό ήταν και το ζητούμενο της εποχής) σε μια μεγάλη κοινωνική αλλαγή υπέρ των πιο αδύναμων οικονομικά στρωμάτων. Ο Παπανδρέου παρέλαβε μια χώρα με λίγους ζάπλουτους (ευνοημένους από τα προηγούμενα καθεστώτα) και πάρα πολλούς πεινασμένους και καταπιεσμένους πολίτες. Ανοιξε τις κάνουλες του δημοσίου χρήματος, επέβαλε κοινωνική ισότητα και κάποια στιγμή έφτασε στην υπερβολή. Η εισοδηματική πολιτική οδήγησε σε ραγδαία αύξηση των εισοδημάτων, κρατικοποιήθηκαν πλήθος προβληματικές επιχειρήσεις, ενισχύθηκαν τα συνδικάτα και αυξήθηκαν σημαντικά τα δικαιώματα των εργαζομένων.

Την ίδια στιγμή η είσοδός μας στην ΕΟΚ άνοιξε τις κάνουλες των κοινοτικών επιδοτήσεων, τις οποίες διαχειριζόταν ένα κράτος που ήδη είχε αρχίσει να βυθίζεται στη διαφθορά. Οι κοινοτικές επιδοτήσεις ξοδεύτηκαν για την ενίσχυση εισοδημάτων και όχι για παραγωγικές επενδύσεις, ενώ μεγάλο μέρος τους φαγώθηκε από διάφορους κομπιναδόρους.

Λίγα χρόνια αργότερα ήρθε ένας νόμος που εκτίναξε την κατανάλωση σε ένα νέο άλμα: η απελευθέρωση της προσωπικής πίστης, που επέτρεψε στις τράπεζες να χορηγούν κάθε είδους δάνεια σε ιδιώτες. Οι πιστωτικές κάρτες κατέκλυσαν την αγορά και ο καθένας ξόδευε αλόγιστα. Το ίδιο έγινε με τα καταναλωτικά δάνεια. Η απελευθέρωση των δανείων προς τους ιδιώτες, σε συνδυασμό με τις επιδοτήσεις και την πολιτική παροχών, συντήρησε τη βουλιμία των πεινασμένων Ελλήνων για κατανάλωση. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη εκτίναξε το δημόσιο χρέος και κατέρρευσε μέσα στα σκάνδαλα.

Στη συνέχεια ήρθαν το ευρώ και τα χαμηλά επιτόκια. Ο δανεισμός των ιδιωτών αυξήθηκε κατακόρυφα, αφού το επιτόκιο ήταν πλέον πολύ χαμηλό. Το ίδιο έγινε και με τον δανεισμό του Δημοσίου. Υπό την ομπρέλα της συμμετοχής στην ΟΝΕ, το ελληνικό κράτος μπορούσε να δανείζεται με επιτόκιο που ήταν μόνο 0,20% υψηλότερο από αυτό με το οποίο δανειζόταν η Γερμανία. Ετσι οι κυβερνήσεις κατέφευγαν συνεχώς στον δανεισμό για να ικανοποιήσουν με παροχές τη βουλιμία ενός λαού που δεν χόρταινε την πείνα πολλών δεκαετιών. Η κυβέρνηση Σημίτη θεώρησε ότι οι υποχρεώσεις της τελείωσαν με την ένταξη στην ΟΝΕ και δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει τη διαφθορά. Η κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή έδωσε τη χαριστική βολή. Διπλασίασε το δημόσιο χρέος, διέλυσε κάθε δομή του κράτους και πνίγηκε στα σκάνδαλα.

Αποτέλεσμα αυτής της σύντομης αλλά καταστροφικής ιστορίας είναι ότι βρισκόμαστε σήμερα, τριάντα χρόνια μετά την είσοδό μας στην ΕΟΚ, να είμαστε ουσιαστικά πτωχευμένοι με χρέη 300 δισ. ευρώ και χωρίς παραγωγική βάση, με τους ιδιώτες υπερχρεωμένους στις τράπεζες, χωρίς εξαγωγές, με πολλές εισαγωγές, με τη διαφθορά να μαστίζει δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και με τους πιστωτές μας έξαλλους εναντίον μας.

Αυτό που συνέβη τελικά είναι ότι ένας πεινασμένος και καταπιεσμένος λαός βελτίωσε το βιοτικό του επίπεδο με δανεικά και φέρθηκε σαν νεόπλουτος.

Επίδειξη πλούτου, κατανάλωση, υπερχρέωση, αδιαφορία για την Παιδεία και την εργασία, επικράτηση του πλούτου ως μοναδικής αξίας στη ζωή.

Οι νεόπλουτοι όμως κάποια στιγμή πτωχεύουν και σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε σήμερα.

Το ερώτημα είναι: Πώς φέρεται ο νεόπλουτος που γίνεται ξαφνικά νεόπτωχος; Στην αρχή αντιδρά με άρνηση της πραγματικότητας, στη συνέχεια την αποδέχεται και στο τέλος επανέρχεται στις παλαιότερες αξίες, δηλαδή τη μόρφωση και την εργασία, ως τρόπους βελτίωσης του κατεστραμμένου βιοτικού του επιπέδου. Μόνη ελπίδα λοιπόν ένα πτωχότερο μεν αλλά αισιόδοξο happy end.

πηγη REPORTER.GR