Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΙΩΝΗ
Ξέρετε τι διαπίστωσα τις λίγες ημέρες που πέρασα σ' ένα νησάκι του Σαρωνικού; Οτι η μόνη επιχείρηση (ή, έστω, μία από τις λίγες) που πηγαίνει καλά σ' αυτό τον τόπο είναι η Ανώνυμη Εταιρεία Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΑΕΠΙ).
Η εταιρεία, δηλαδή, που εισπράττει για λογαριασμό των μουσικών δημιουργών (συνθετών και στιχουργών) τα πνευματικά τους δικαιώματα.
Μέσα λοιπόν σε δυο-τρεις ημέρες άνθρωποι της εταιρείας που έχει αναλάβει την είσπραξη των λεγόμενων εκτελεστικών δικαιωμάτων πέρασαν απ' όλους τους χώρους που ακούγεται μουσική και εισέπραξαν χρήματα, το ύψος των οποίων δεν είμαι σε θέση να προσδιορίσω. Ενδεικτικά, 270 ευρώ κατέβαλε η ιδιοκτήτρια του μικρού ξενοδοχείου που έμενα για τους μήνες του καλοκαιριού που είναι ανοιχτό (στην ουσία δύο: Ιούλιος, Αύγουστος). Οχι μόνο για τη μουσική (ελληνική, ξένη - από ραδιοφώνου ή cd) που ακούγεται στην καφετέρια, αλλά και αυτή που μεταδίδεται από τις τηλεοράσεις των δωματίων!
Κλέφτρα...
Παλιά η... σχέση του συντάκτη της παρούσας στηλης με την ΑΕΠΙ. Από τότε που οι μουσικοί την αποκαλούσαν ληστρική. Αποκαλυπτική η δήλωση του Μίκη Θεοδωράκη (στο βιβλίο του Κώστα Τσαρούχα «Τα σκάνδαλα», σελ. 167, εκδ. «Ευκλείδης», 1979): «Αλλά υπάρχει και η ΑΕΠΙ. Τι να πω γι' αυτήν; Αρκεί να αναφέρω ότι τον Ιούλιο, Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 1974, τότε που κατά γενική ομολογία όλα τα καταστήματα έπαιζαν τραγούδια μου, πήρα από "εκτελεστικά" δραχμές 0 (μηδέν)! Υπολογίζω ότι από τον καιρό που υπάρχω σαν συνθέτης η ΑΕΠΙ μου κλέβει 100.000 με 200.000 δραχμές το μήνα».
Και ο Μάνος Χατζιδάκις: «Είναι ευχής έργον να διαλυθεί πλέον η ΑΕΠΙ και να τεθεί σε άλλη βάση το θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας. Αυτοί οι άνθρωποι είχαν προ πολλού δείξει το ποιόν τους».
Κάποια στιγμή όμως οι, επιφανέστεροι τουλάχιστον, δημιουργοί τα βρήκαν με την ΑΕΠΙ - ακόμη και αυτοί που υπήρξαν πολέμιοί της και παρέμεναν στον εισπρακτικό οργανισμό της Ενωσης Μουσικοσυνθετών- Στιχουργών Ελλάδας (ΕΜΣΕ), ο οποίος όμως δεν διαθέτει τον απαιτούμενο μηχανισμό είσπραξης των εκτελεστικών δικαιωμάτων, που είναι και τα περισσότερα. Κάπου εκεί σταμάτησε και ο «πόλεμος», χωρίς κατά καιρούς να υπάρχουν διάφορα «παρατράγουδα», όπου η ΑΕΠΙ κρίθηκε δικαστικά ένοχη σε διαχειριστικούς ελέγχους, έπειτα από προσφυγές δικαιούχων (που ο παρών περιορισμένος χώρος δεν επιτρέπει να επαναλάβω· και τι να πρωτοαναφέρω άλλωστε, γιατί είναι και τα ποσοστά που κατακρατεί -κερδοσκοπική εταιρεία γαρ...- και οι χρόνοι που καταβάλλει στους δικαιούχους τα δικά τους).
Για όσους δεν γνωρίζουν, τα δικαιώματα των μουσικών δημιουργών είναι δύο:
α) τα μηχανικά, από τους δίσκους που βγάζουν και
β) τα εκτελεστικά, που αρχίζουν από μια μεγάλη συναυλία (εδώ και στο εξωτερικό) και απλώνονται σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, κέντρα και γενικά σε οποιονδήποτε χώρο παίζεται ή ακούγεται μουσική - ακόμα και σ' ένα κομμωτήριο και σ' ένα περίπτερο. Κι εδώ, όπως προαναφέρθηκε, είναι τα πολλά χρήματα, τα οποία η ΑΕΠΙ μοιράζει κατά βούληση (είναι αδύνατο να πληροφορηθεί π.χ. τι δίσκοι παίζονται σ' ένα χώρο, ώστε να καταβάλει και τα ανάλογα ποσοστά στους δικαιούχους). Το βέβαιο είναι ότι πρωτίστως ικανοποιεί τα «βαριά» ονόματα, αφήνοντας τους -πολλούς- υπόλοιπους στη γενναιοδωρία της.
Μια δικαίωση
Να προστεθεί ότι η ΑΕΠΙ εισπράττει ποσοστά ακόμα και για έργα άγνωστων ή χωρίς κληρονόμους δημιουργών. Οσοι παρακολουθούν τη σχετική ειδησεογραφία θα θυμούνται ότι το Εφετείο Θεσσαλονίκης δικαίωσε προ τριμήνου την προσφυγή τοπικών ραδιοσταθμών που αρνήθηκαν να καταβάλουν δικαιώματα για ποντιακά τραγούδια, των οποίων οι δημιουργοί είναι άγνωστοι. Υπάρχουν και άλλες ανάλογες περιπτώσεις, αλλά ποιος τολμάει να τα βάλει με την πανίσχυρη ΑΕΠΙ, που ζει και βασιλεύει από το 1930.
Πριν από δυο μήνες, όπως ίσως επίσης θα διαβάσατε, η ΑΕΠΙ έστειλε εξώδικο στην ΕΡΤ χαρακτηρίζοντας προκατειλημμένο εναντίον της ρεπορτάζ της εκπομπής «Το κουτί της Πανδώρας», την οποία επιμελείται ο δημοσιογράφος Κώστας Βαξεβάνης. Και αυτό πριν καν προβληθεί η εκπομπή που, απ' ό,τι γνωρίζω, βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της έρευνας (στην οποία, όπως διάβασα, αρνήθηκε να συμμετάσχει η ΑΕΠΙ). Το πράγμα έφτασε και στο ΕΣΡ, της οποίας ο πρόεδρος ζήτησε εξηγήσεις από τη διεύθυνση της ΕΡΤ, η οποία με τη σειρά της απάντησε πως είναι αδιανόητο να ζητούνται εξηγήσεις για εκπομπή που δεν έχει προβληθεί.
Εκτιμώ, εν πάση περιπτώσει, ότι προσφέρεται ακόμη μία ευκαιρία να γίνει γνωστό το έργο της ανώνυμης αυτής εταιρείας, ώστε και αυτοί των οποίων τα δικαιώματα προστατεύει να μην αδικούνται και να μην εισπράττονται παράλογα «εκτελεστικά», ενώ και οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες να γνωρίζουν τι γίνεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου