"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Οταν η Γερμανία είχε ανάγκη από χρήμα

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΙΟΔΡΑ

Βρισκόμαστε στο 1950, μόλις πέντε χρόνια μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Ευρώπη κείτεται σε ερείπια και προσβλέπει στα χρήματα του σχεδίου Μάρσαλ για την ανόρθωσή της (οι ΗΠΑ αντιστοίχως προσέβλεπαν, μέσω αυτών των χρημάτων, στην πολιτική και οικονομική πρόσδεση της Ευρώπης στο άρμα τους).

Τότε εφαρμόζεται η πρώτη εμβρυακή μορφή νομισματικής συνεργασίας στην Ευρώπη και η πρώτη μορφή συλλογικής οικονομικής επιτήρησης κρατών υπό την αιγίδα της EPU (European Payment Union), η οποία δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1950.

Επρόκειτο για μια αρχή στο πλαίσιο του Οργανισμού για την Ευρωπαϊκή Οικονομική Συνεργασία (OEEC) με στόχο την απελευθέρωση του εμπορίου, των υπηρεσιών και την κίνηση κεφαλαίων μέσω της αποκατάστασης εμπιστοσύνης στα εθνικά νομίσματα, αφού η EPU, μέσω ποσοστώσεων, εγγυόταν τη μετατρεψιμότητά τους κι επενέβαινε εκεί όπου χρειαζόταν για την αποκατάσταση ισορροπιών. Το «κεφάλαιο εργασίας» της EPU ήταν 350 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία διαχειριζόταν η Bank of International Settlements.

Ποια ήταν η πρώτη χώρα που προσέφυγε στην EPU για βοήθεια; Η Γερμανία, η οποία χρειάστηκε 120 εκατομμύρια δολάρια πίστωση το 1951, προκειμένου να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα στο ισοζύγιο πληρωμών της. Τα χρήματα δόθηκαν, το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε και η γερμανική οικονομία ανάσανε. 

Από τότε, βέβαια, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Η EPU έδωσε τη θέση της στην ΕΜΑ (European Monetary Agreement), από κει πήγαμε στο EMS (European Monetary System), για να φτάσουμε στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση (EMU) και στο ευρώ. Η Γερμανία, από μια κατεστραμμένη χώρα και φόβητρο της Ευρώπης, όχι μόνο στάθηκε στα πόδια της αλλά κατόρθωσε, κοιτώντας μπροστά, με πρόγραμμα και σκληρή δουλειά, να γίνει ξανά η πρώτη οικονομική δύναμη στην ήπειρο, με σχεδόν κυρίαρχη άποψη στην Ε.Ε.

Καλό θα ήταν όμως, να κοιτάζει όχι μόνο μπροστά, αλλά και πίσω της, για να θυμάται ότι η Ενωμένη Ευρώπη, η οποία άρχισε να στήνεται πρωτίστως για τη δική της ενσωμάτωση, μπορεί να οικοδομηθεί όχι με κλείσιμο στα σύνορα και ενίσχυση του εθνικισμού, αλλά με όραμα και αλληλεγγύη. Αυτό έγινε στην περίπτωσή της, αυτό πρέπει να γίνει και για τους άλλους. Σε διαφορετική περίπτωση, «όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει» όπως έλεγε ο G. Santayana.

Δεν υπάρχουν σχόλια: