Αντιμέτωποι με την αποτυχία

Tης Δωρας Αντωνιου

H κρίση στον αραβικό κόσμο, στη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή, έφερε την Ε.Ε. αντιμέτωπη με μια αποτυχία της. Την αποτυχία να διαχειριστεί, επί σειρά ετών, αποτελεσματικά και συντονισμένα την παράνομη μετανάστευση. Κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στο θέμα, παρά τη σχετική ρητορεία, δεν αναπτύχθηκε ουσιαστικά ποτέ. Οι χώρες του Νότου, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, οι πύλες εισόδου εκατοντάδων χιλιάδων παράνομων μεταναστών στην Ευρώπη, υπέστησαν τις συνέπειες των μεταναστευτικών ροών έχοντας να αντιμετωπίσουν πίεση από δύο πλευρές. Τους διαρκώς αυξανόμενους πληθυσμούς μεταναστών που έφθαναν στο έδαφός τους από τη μια και την απροθυμία των χωρών της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση ενός προβλήματος που θεωρούσαν ότι δεν τις αφορά.

Ο κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙ», αντί να βοηθήσει, χειροτέρεψε την κατάσταση. Η αρχή της επιστροφής στη χώρα πρώτης εισόδου, που υιοθετήθηκε με τον κανονισμό, επιβάρυνε ακόμα περισσότερο τις χώρες του Νότου. Το αδιέξοδο κατεγράφη εδώ και καιρό. Ατύπως, ορισμένες χώρες της Ε.Ε. σταμάτησαν να εφαρμόζουν το «Δουβλίνο ΙΙ» και να επαναπροωθούν τους παράνομους μετανάστες στις χώρες από τις οποίες αυτοί μπήκαν στην Ευρώπη, παραδεχόμενες de facto την αποτυχία της συγκεκριμένης πολιτικής.

Η εκρηκτική αύξηση του αριθμού παράνομων μεταναστών που τις τελευταίες εβδομάδες προσπαθούν με κάθε τρόπο να φθάσουν στην Ευρώπη από τη βόρεια Αφρική, έδειξε ότι το θέμα δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί αποσπασματικά. Πολύ περισσότερο, δε, που η συνεχιζόμενη αστάθεια προοιωνίζεται ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των παράνομων μεταναστών και εκδήλωση ανθρωπιστικής κρίσης. Οι χώρες του Βορά της Ε.Ε. εξακολουθούν να εμφανίζονται εξαιρετικά απρόθυμες να μοιραστούν το βάρος και να γίνει καταμερισμός των παράνομων μεταναστών.

Ωστόσο, όταν οι αριθμοί γίνονται τόσο μεγάλοι, κανένα ευρωπαϊκό κράτος δεν μπορεί να διαχειριστεί το ζήτημα μόνο του και αυτό φαίνεται ότι γίνεται πλέον αντιληπτό. Ούτε μπορεί να λειτουργήσει η μετάθεση του προβλήματος από τον ένα στον άλλο, κάτι που επέλεξε να κάνει τις προηγούμενες ημέρες η Ιταλία, χορηγώντας άδειες παραμονής στους νεοαφιχθέντες παράνομους μετανάστες από την Τυνησία, ώστε αυτοί να μεταβούν στη Γαλλία, η οποία αντέδρασε με κλείσιμο των συνόρων.

Η Ε.Ε. αρχίζει να αντιλαμβάνεται συνολικά ότι δεν μπορεί, πλέον, να αγνοεί την πραγματικότητα της μεταναστευτικής πίεσης που όχι απλά χτυπάει την πόρτα της, αλλά δείχνει να την έχει παραβιάσει. Ετσι, εξ ανάγκης ανοίγει η συζήτηση για τη διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου μεταναστευτικής πολιτικής. Η Ελλάδα, ως χώρα που εξακολουθεί να υφίσταται μεγάλη μεταναστευτική πίεση, αναμένει το αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση, είναι διαφορετικό να θέτει μόνη της κάθε φορά το ζήτημα σε όλα τα αρμόδια όργανα, ζητώντας συνδρομή και προβάλλοντας την ανάγκη αλλαγών. Το θέμα, τώρα πια, αναβαθμίζεται εκ των πραγμάτων και βρίσκεται στην κορυφή της ευρωπαϊκής ατζέντας.