"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Σύνδρομα Ψωρο-­κώσταινας

Γράφει ο ΤΑΚΗΣ ΚΑΤΣΙΜΑΡΔΟΣ

Σε πρώτο επίπεδο τo μείζον ζήτημα είναι, βεβαίως, οι δραματικές κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις και τ΄ αδιέξοδα από την εφαρμογή του μνημονίου. Στη βάση, πια, συγκεκριμένων στοιχείων κι όχι φόβων ή ιδεοληψιών και αντιπολιτευτικού πνεύματος. Σ΄ ένα δεύτερο, προβάλλει κάτι εξίσου σημαντικό. Πρόκειται για μια ιδεολογία υποτέλειας, που παράγεται και επιχειρείται να επιβληθεί απ΄ όλους τους άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενους στους αποκαλούμενους «μηχανισμούς στήριξης»

Στον πυρήνα αυτής της ιδεολογίας είναι ορατό το αρχαιότερο, ίσως, νεοελληνικό σύνδρομο: η Ψωροκώσταινα. 

Μια χώρα, που δεν μπορεί να ζήσει χωρίς δανεικά και ύψιστος εθνικός στόχος της είναι η εξασφάλιση νέων δανείων για να αποπληρώνει μέρος των παλιών. Υπό την άμεση εποπτεία της τρόικας, όπως στο παρελθόν των Προστατίδων Δυνάμεων και πρόθυμων παρατρεχάμενων.

Ο μύθος της νέας Ψωροκώσταινας είναι, πια, μια πραγματικότητα, και ουδεμία σημασία έχει αν ονομάζεται περιορισμός της εθνικής ανεξαρτησίας προς αποφυγή της χρεοκοπίας είτε βαφτίζεται μ΄ άλλο όνομα. 

Γύρω από τον πυρήνα αυτό περιστρέφονται παλιές και νέες ιδεοληψίες. 

Καταρχήν ότι όλοι φταίνε για την κατάντια. Τα δεινά χρεώνονται σε συλλογικές και ατομικές νοοτροπίες. Συλλήβδην στους πολίτες, που έχασαν, υποτίθεται, το μέτρο. Δεν έπραξαν τ΄ αυτονόητα και ήρθε τώρα η ώρα να πληρώσουν τα θανάσιμα αμαρτήματα του παρελθόντος. Για να «δέσουν» όλα τα συναφή κι άλλα ετερόκλητα, επιστρατεύεται το σπάταλο, διογκωμένο και διεφθαρμένο κράτος, ο λαϊκισμός των κομμάτων εξουσίας, το πελατειακό πολιτικό σύστημα, οι συντεχνίες, η νοοτροπία «ο κλέψας του κλέψαντος», η πρακτική «δος ημίν σήμερον…».

Ωραία όλα αυτά, όπως κι άλλα πολλά. Αλλά, πώς συνέβησαν; Ποιοι κοινωνικοί, πολιτικοί, οικονομικοί και εξουσιαστικοί μηχανισμοί τα προκάλεσαν; Ποιο σύστημα τα γέννησε; 

 Η απάντηση είναι εξίσου ανησυχητική με την τρέχουσα κατάσταση. Το ίδιο μπλοκ πολιτικο-οικονομικής εξουσίας που οδήγησε στη σημερινή κατάσταση, εξακολουθεί να βασιλεύει. Περιβεβλημένο με νέες εξουσίες, λόγω αλλαγής των κοινωνικών συσχετισμών δύναμης, προς όφελός του, προβάλλει τώρα νέες εικονικές πραγματικότητες, εν ονόματι ενός κίβδηλου ρεαλισμού. Οπως τον παλιό καιρό της Ψωροκώσταινας…

Δεν υπάρχουν σχόλια: