Οι μύθοι του Αιγαίου

Του ΑΓΓΕΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

Η συζήτηση των τελευταίων ημερών για την άρση του τουρκικού casus belli στο Αιγαίο και οι δηλώσεις του Αχμέτ Νταβούτογλου που κατά κάποιον τρόπο «έβαλαν τα πράγματα στη θέση τους»από την άποψη ότι κατέστησαν σαφές ότι η όποια τουρκική κίνηση συνδέεται από την Αγκυρα με αμοιβαίες κινήσεις από την Αθήνα- δείχνουν ότι κάτι κινείται στα ελληνοτουρκικά. Το... προς τα πού κινείται είναι νωρίς να το πει κανείς. Ωστόσο είναι ξεκάθαρο ότι ύστερα από μια περίοδο στασιμότητας, οι συνομιλίες σε διάφορα επίπεδα προχωρούν.

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν αρνητικό φορτίο. Η δαιμονοποίηση ακόμη και των μικρότερων λεπτομερειών δημιουργεί εντάσεις, ενώ σε αρκετά σημεία έχουν καλλιεργηθεί μύθοι πίσω από τους οποίους πολιτικοί, στρατιωτικοί, αλλά και δημοσιογράφοι, έχουν κατά καιρούς οχυρωθεί ώστε να αποκρούσουν ανεπιθύμητες εξελίξεις.

Ο ισχυρότερος εκ των μύθων αυτών είναι ότι το Αιγαίο είναι ελληνική λίμνη. Αρα, συνεχίζει το επιχείρημα πίσω από τον μύθο, η οποιαδήποτε συνεννόηση πρέπει να αποκλειστεί εκ των προτέρων. Τα ύδατα και ο εναέριος χώρος του αρχιπελάγους είναι δικά μας και δεν τα μοιραζόμαστε με κανέναν. Τα στρατόπεδα που αντιπαρατίθενται πιστεύουν ότι έχουν ισχυρές θέσεις και επιχειρήματα, οπότε η «χρυσή τομή» παραμένει κρυμμένη βαθιά. Και συνήθως επικρατούν οι πιο «φωνακλάδες». Οι σιωπηλοί είναι εξαφανισμένοι, ακόμη και αν συμφωνούν με όσους κραυγάζουν.

Η Αθήνα οφείλει πριν από όλα να ξεκινήσει μια συζήτηση εντός Ελλάδος. Θα πρέπει να τεθούν τα ευαίσθητα θέματα στο τραπέζι, να συζητηθούν και να διαμορφωθούν κοινές θέσεις. Και βεβαίως να εξετασθούν και να καταργηθούν οι μύθοι. Με τον τρόπο αυτόν, ίσως ορισμένοι να κατανοήσουν, π.χ., ότι το FΙR Αθηνών δεν είναι δικό μας... οικόπεδο. Είναι μία περιοχή η οποία μας έχει παραχωρηθεί από τον ΙCΑΟ για να λειτουργούμε ως τροχονόμοι. Κάποιοι άλλοι ίσως καταλάβουν ότι το να επιμένουμε πως η μοναδική διαφορά με την Τουρκία στο Αιγαίο είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος σημαίνει, απλώς, ότι εθελοτυφλούν. Αλήθεια, υπάρχει κανείς σοβαρός άνθρωπος που πιστεύει ότι θα συζητήσουμε για την υφαλοκρηπίδα χωρίς να κλείσουμε το κεφάλαιο «αιγιαλίτιδα ζώνη;».

Ολα τα παραπάνω δεν σημαίνουν φυσικά ότι η εποικοδομητική διάθεση της ελληνικής πλευράς πρέπει να οδηγήσει σε αποδοχή απαράδεκτων θέσεων που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί από την Αγκυρα, όπως π.χ. οι «γκρίζες ζώνες» ή η δημιουργία ενός ειδικού καθεστώτος του Αιγαίου (π.χ. με τις πτήσεις αόπλων αεροσκαφών στο Αιγαίο, όπως πρότεινε ο κ. Ερντογάν κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα τον Μάιο).

Σε αυτά χρειάζεται σκληρή και επίμονη διαπραγμάτευση. Αλλο η συνεννόηση, άλλο οι υποχωρήσεις χωρίς ανταλλάγματαουσιαστικά όμως. Η κυβέρνηση Παπανδρέου θα έχει διαπράξει μεγάλο λάθος αν υποτιμήσει τη σημασία που μπορούν αιφνιδίως να αποκτήσουν τα εθνικά θέματα στη δύσκολη οικονομική συγκυρία.

ΠΗΓΗ ΒΗΜΑ