Του Paul Krugman
(από το blog που διατηρεί στους New York Times)
Ισως εκείνο που προκαλεί τη μεγαλύτερη δυσφορία στη διαμάχη για τη μοίρα του ευρώ είναι ο τρόπος με τον οποίο αποφεύγουν όλοι να θίξουν το κεντρικό ζήτημα. Οταν μια ομάδα χωρών μοιράζεται ένα ενιαίο νόμισμα, για να γεφυρώσουν το χάσμα των μεταξύ τους οικονομικών ανισορροπιών, πρέπει να προσαρμόσουν τους μισθούς. Εφόσον οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας έχουν περάσει από τη ραγδαία ανάπτυξη στην κατάρρευση, η προσαρμογή πρέπει να γίνει προς τα κάτω. Οι μισθοί σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Λεττονία, Εσθονία κ.λπ. πρέπει να μειωθούν κατά περίπου 20% με 30% ως προς τους μισθούς στη Γερμανία. Κανένας δεν είναι πρόθυμος να το πει απροκάλυπτα.
Πόσο δύσκολο είναι να επιτευχθεί αυτό; Δείτε την περίπτωση της Λεττονίας, που εφάρμοσε ένα απίστευτο πρόγραμμα λιτότητας με δρακόντεια μέτρα. Η ανεργία αυξήθηκε από το 6% στο οποίο ανερχόταν πριν από την κρίση φθάνοντας σήμερα στο 22% με 23% και οι μισθοί πράγματι υποχωρούν.
Αλλά ακόμη και στη Λεττονία το κόστος της εργασίας έχει υποχωρήσει μόλις κατά 5% με 4% ως προς τα ανώτερα επίπεδά του. Αυτό σημαίνει πως θα χρειαστεί να περάσουν πολλά επώδυνα χρόνια για τον λαό της μέχρις ότου αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας.
Η επίσημη απάντηση είναι πως όλα αυτά δεν αποδεικνύουν τίποτε περισσότερο από το πόσο αναγκαία είναι η ευελιξία στις αγορές εργασίας. Αυτό, όμως, είναι το ζήτημα για το οποίο διαπληκτιζόμασταν όλοι την εποχή που γίνονταν οι πρώτες συζητήσεις για το ευρώ, γύρω στις αρχές της δεκαετίας του 1990: Αν το ευρώ δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ιδιαίτερα ευέλικτους μισθούς, τότε απλούστατα είναι δυσλειτουργικό
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου