Εκλογικοί μύθοι

Του Ανδρεα Δρυμιωτη

Συμβουλου επιχειρήσεων

Αφορμή για το κείμενο αυτό είναι η παραπληροφόρηση (εκούσια ή ακούσια) που γίνεται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σχετικά με τα πιθανά αποτελέσματα των προσεχών εκλογών και ειδικότερα για τις πιθανές κατανομές των εδρών σε διάφορα σενάρια.

Είναι ευνόητο ότι κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει εκ των προτέρων το αποτέλεσμα των προσεχών εκλογών. Αυτό όμως που μπορούμε να ξέρουμε είναι πώς λειτουργεί ο εκλογικός νόμος και πώς μπορούν να κατανεμηθούν οι έδρες σε διάφορα σενάρια. Πριν όμως εξετάσουμε συγκεκριμένες περιπτώσεις, αξίζει να διαλύσουμε ορισμένους μύθους που κυκλοφορούν.

Μύθος 1ος. Η αυτοδυναμία εξαρτάται από τα πόσα κόμματα θα μπουν στη Βουλή.  

Λάθος. Και 30 κόμματα να μπουν στη Βουλή, αν ένα κόμμα συγκεντρώσει το 40,4% των έγκυρων ψηφοδελτίων, τότε εξασφαλίζει 151 έδρες. Μάλιστα, το 40,4% μπορεί να είναι ακόμη χαμηλότερο αν ορισμένα κόμματα δεν συγκεντρώσουν το 3% ώστε να εκλέξουν βουλευτές. Οι «χαμένες» αυτές ψήφοι ουσιαστικά κατανέμονται στα κόμματα που εκλέγουν βουλευτές. Η εκτίμηση για το ποσοστό αυτό, βάσει των ιστορικών αποτελεσμάτων των προηγουμένων εκλογών είναι περίπου 5%. Ετσι, η αυτοδυναμία εξασφαλίζεται με ακόμη μικρότερο ποσοστό: 40,4 * 95 / 100 = 38,38%. Αυτό, κατά την άποψή μου, είναι το κατώφλι της αυτοδυναμίας.

Μύθος 2ος. Σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας, κυβέρνηση μπορεί να σχηματισθεί μόνο αν συμμετέχει το πρώτο κόμμα. 

Λάθος! Αν το πρώτο κόμμα δεν εξασφαλίσει αυτοδυναμία, τότε τα υπόλοιπα κόμματα σε διαφόρους συνδυασμούς θα μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση. Μπορεί να φαίνεται απίθανο αυτό το σενάριο, αλλά εντούτοις υφίσταται. Για παράδειγμα, αν το πρώτο κόμμα πάρει 30%, θα εκλέξει 125 βουλευτές. Τα υπόλοιπα κόμματα μαζί θα έχουν 175 βουλευτές και μπορεί να δημιουργηθούν διάφοροι συνδυασμοί που να εξασφαλίζουν την απαιτούμενη πλειοψηφία των 151 εδρών. Προσωπικά πιστεύω ότι το πρώτο κόμμα, αν εξασφαλίσει 35% (που σημαίνει 138 τουλάχιστον έδρες), θα είναι πολύ δύσκολο να σχηματισθεί κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή του.

Μύθος 3ος. Η αποχή και τα άκυρα / λευκά ευνοούν (ή όχι) τον δικομματισμό. 

Λάθος. Στην κατανομή των εδρών συμμετέχουν μόνο τα έγκυρα ψηφοδέλτια. Κατά συνέπεια, τόσο η αποχή όσο και άκυρα / λευκά δεν έχουν απολύτως καμία σημασία για όλα τα κόμματα τα οποία εκλέγουν βουλευτές.

Μύθος 4ος. Ψηφίζοντας περιθωριακά κόμματα, εκδηλώνω τη δυσαρέσκειά μου προς τα κόμματα εξουσίας. 

Λάθος! Τα ποσοστά που θα συγκεντρώσουν τα κόμματα που δεν εξασφαλίζουν το 3% για να εκλέξουν βουλευτές κατανέμονται στα υπόλοιπα κόμματα. Ετσι, ουσιαστικά διευκολύνουν τόσο την αυτοδυναμία όσο και την ενίσχυση των κομμάτων. Αν, για παράδειγμα, υποθέσουμε ότι στις προσεχείς εκλογές θα υπάρξουν 5 κόμματα τα οποία θα πάρουν από 2% περίπου, δηλαδή συνολικά 10%, τότε η αυτοδυναμία εξασφαλίζεται με 40,4 * 90 / 100 = 36,36%!

Αφήνοντας τους μύθους, ας γυρίσουμε στην πραγματικότητα. Οι επόμενες εκλογές είναι όντως εξαιρετικά κρίσιμες. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα εκλογικό σώμα σε σύγχυση. Είναι δύσκολο να εξηγηθεί με τη λογική η ταυτόχρονη υποστήριξη της ευρωπαϊκής προοπτικής της Ελλάδος και η δημοσκοπική έξαρση των κομμάτων που δεν την υποστηρίζουν. Η αντίφαση αυτή είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Ο θυμός είναι κακός σύμβουλος και θολώνει τη λογική. Ανεξάρτητα από τα λάθη και τις ευθύνες των πολιτικών, η χώρα πρέπει να κυβερνηθεί και να λειτουργήσει μέσα στη διεθνή πραγματικότητα. Δεν είμαστε αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο και ούτε μπορούμε να κόψουμε τις γέφυρες αυτές.

Για να κυβερνηθεί η χώρα και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και δυσκολίες των επομένων μηνών, είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί μία ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Για να καταπολεμηθούν τα φαινόμενα διαφθοράς που διαβάζουμε καθημερινά στις εφημερίδες, πρέπει να γίνουν πολύ δύσκολες τομές και να περιοριστεί σημαντικά το Δημόσιο. Επιπλέον, η ευρεία αυτή πλειοψηφία είναι σήμερα εντελώς απαραίτητη προκειμένου να γίνουν και αλλαγές στο Σύνταγμα, ειδικότερα στα θέματα που εξοργίζουν τους πολίτες, όπως η ασυλία των πολιτικών και η σύντομη παραγραφή των τυχόν ευθυνών τους. 

Ο ισχύων εκλογικός νόμος μπορεί να δώσει αυτήν την αναγκαία πλειοψηφία ώστε να αντιμετωπιστούν τα σημερινά δύσκολα προβλήματα του τόπου. Αν ένα κόμμα ή δύο ή και περισσότερα συγκεντρώσουν το 50% των έγκυρων ψηφοδελτίων, τότε θα έχουν μια κοινοβουλευτική δύναμη τουλάχιστον 175 εδρών. Αν μάλιστα δεχθούμε ότι το ποσοστό των κομμάτων τα οποία δεν θα συγκεντρώσουν το 3% είναι συνολικά περίπου 5%, το οποίο είναι εξαιρετικά πιθανόν, τότε οι 175 γίνονται 182 έδρες. Μια μεγάλη κοινοβουλευτική δύναμη θα επιτρέψει να πραγματοποιηθούν όλες οι εντελώς απαραίτητες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις για να προοδεύσει η χώρα.