Κι άλλα κακά νέα για τη μεσαία τάξη: η οικονομία ανακάμπτει, όχι όμως και οι θέσεις εργασίας. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας σημαντικής νέας μελέτης που συνδέει μια μακροπρόθεσμη τάση στην αγορά εργασίας με τον επιχειρηματικό κύκλο της ύφεσης και της ανάκαμψης.
Δύο οικονομολόγοι, ο Νιρ Ζαΐμοβιτς από το Πανεπιστήμιο Ντιουκ στη Βόρεια Καρολίνα και ο Χένρι Σιου από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολούμπια, ξεκινούν από μια από τις σημαντικότερες συνεχιζόμενες αλλαγές στις ανεπτυγμένες κοινωνίες της Δύσης. Πρόκειται γι' αυτό που οι περισσότεροι οικονομολόγοι αποκαλούν «πόλωση» της αγοράς εργασίας. Ο Μάαρτεν Γκουζ και ο Αλαν Μάνινγκ, επεκτείνοντας την έρευνα στη Βρετανία, μιλούν από την πλευρά τους για τη διπλή άνοδο των «απαίσιων και ελκυστικών» θέσεων εργασίας.
Χάρη στην τεχνολογία. επισημαίνουν, όλο και περισσότερες δουλειές ρουτίνας εκτελούνται από μηχανήματα. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι ο αυξανόμενος αυτοματισμός της κατασκευής βιομηχανικών προϊόντων. Τα μηχανήματα μπορούν όμως τώρα να εκτελούν και δουλειές γραφείου, όπως εκείνη που έκαναν ταξιδιωτικοί πράκτορες ή απόφοιτοι σχολών Νομικής με πολύ καλά πτυχία.
Οι δουλειές που μένουν χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
Τις «ελκυστικές», όπως ο σχεδιασμός προγραμμάτων για ηλεκτρονικούς υπολογιστές ή η σύνθεση πολύπλοκων οικονομικών συναλλαγών.
Και τις «απαίσιες», όπως η συλλογή σκουπιδιών ή το καθάρισμα κρεμμυδιών στην κουζίνα ενός εστιατορίου.
Μια εκτεταμένη οικονομική έρευνα δείχνει ότι η πόλωση της αγοράς εργασίας συμβαίνει σε όλον τον δυτικό ανεπτυγμένο κόσμο. Και αυτό εξηγεί πολλές από τις κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις που ζούμε τις τρεις τελευταίες δεκαετίες και ιδιαίτερα το αυξανόμενο χάσμα ανάμεσα στους ανθρώπους στην κορυφή και τη βάση της οικονομικής πυραμίδας, καθώς και την εξαφάνιση εκείνων που βρίσκονταν στη μέση και αποτελούσαν την πυξίδα και τη ραχοκοκαλιά των κοινωνιών μας.
Αυτό που ανακάλυψαν οι Ζαΐμοβιτς και Σιου είναι ότι η πόλωση της αγοράς εργασίας δεν είναι μια αργή, εξελικτική διαδικασία. Σημειώνει, αντίθετα, βραχείες και απότομες εξάρσεις που ταυτίζονται με τις οικονομικές κρίσεις. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, το 92% των απωλειών σε δουλειές ρουτίνας από τα μέσα της δεκαετίας του '80 σημειώθηκε σε ένα διάστημα δωδεκάμηνης ύφεσης.
O Σιου δεν χάνει πάντως την αισιοδοξία του. «Αν δούμε την πορεία της Ιστορίας, συνειδητοποιούμε ότι η τεχνολογία είναι καλό πράγμα. Ασχολούμαστε μ' αυτό το θέμα εδώ και 200 χρόνια. Αρκεί να θυμηθούμε τους Λουδίτες». Πράγματι, όλοι εμείς, ακόμη και η στριμωγμένη μεσαία τάξη, θα ήμασταν σε πολύ χειρότερη θέση αν οι Λουδίτες είχαν νικήσει και η Βιομηχανική Επανάσταση δεν είχε επικρατήσει. Είναι επίσης αλήθεια, όμως, ότι κάθε σεισμική αλλαγή, περιλαμβανομένης και της παρούσης, έχει νικητές και ηττημένους. «Η διαφορά με την εποχή των Λουδιτών», σημειώνει ο Σιου, «είναι ότι ο ρυθμός των τεχνολογικών αλλαγών είναι τόσο ταχύτερος και ζούμε σε μια τόσο σύνθετη κοινωνία, ώστε είναι πιο δύσκολο από ποτέ να βρει κανείς μια καινούργια δουλειά».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου