"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Συντρόφων διάλογοι...

Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΟΥΣΗ

Σταμάτα να μιλάς με τους πεθαμένους.
Τα φαντάσματα δεν είναι παρά άνθρωποι
που δεν μπορούν να στεριώσουν πουθενά.
Ντ. Κίτσου, «Η μαγική θάλασσα»

- Σύντροφε της καθοδήγησης, σύντροφοι, έχουμε κάποια ανοικτά ζητήματα... ηθικής, ευθύνης, χειρισμών, πορείας. Πότε θα τα συζητήσουμε;
- Δεν είναι ώρα, σύντροφε. Τώρα προέχει ο αγώνας κατά των αντιπάλων. Πρέπει να είμαστε ενωμένοι και δυνατοί σαν σφιγμένη γροθιά. Οι αμφισβητήσεις δείχνουν αδυναμία. Ο κόσμος μάς θέλει αποφασιστικούς... Να φράξουμε τον δρόμο στον επερχόμενο αυταρχισμό. Οι λαϊκές και υγιείς δυνάμεις δεν αντέχουν άλλη ήτα και διάψευση.
- Για τη διάψευση θέλω κι εγώ, σύντροφε, να μιλήσουμε. Για τη διάψευση και την εξαπάτηση. Για το ως πότε και το ως πού.
- Τον λαό τον εξαπατούν μόνο όσοι δεν προέρχονται από τα σπλάχνα του και όσοι δεν έχουν κατοχυρώσει το δικαίωμα να τον εκφράζουν και να τον εκπροσωπούν.
- Και πού ξέρουμε αν η δική μας εκπροσώπηση της λαϊκής θέλησης είναι γνήσια και έγκυρη;
- Μετά τις εκλογές αυτά, σύντροφε. Μετά τις βουλευτικές εκλογές.

***
- Σύντροφε, θα μιλήσουμε;
- Σύντροφε, νικήσαμε. Μη βλέπεις τα ποσοστά και τις έδρες. Νιώστε τη δυναμική. Δεν μπορούν αυτοί να στήσουν απόλυτα δικό τους μηχανισμό στο κράτος. Αναγκαστικά θα αφήσουν κι ένα κομμάτι από το δικό μας μηχανισμό.
- Ναι, αλλά κάποτε εμείς διαφωνούσαμε με το στήσιμο μηχανισμών, με τη διαχείριση, την ενσωμάτωση. Αυτά δεν πρέπει να τα συζητήσουμε;
- Μην παίζεις με τις λέξεις, σύντροφε. Είτε εμείς ενσωματωθήκαμε στο σύστημα ή το σύστημα προσαρμόστηκε σ’ εμάς, δεν έχει πια σημασία. Εδώ βλέπεις πως ο λαός μάς ψήφισε στην αρχή για να κάνουμε ριζικές αλλαγές και τώρα μας εμπιστεύεται για να πετύχουμε τον εκσυγχρονισμό. Ο λαός εμπιστεύεται εμάς, όχι τα προγράμματά μας.
- Εμείς όμως εμπιστευόμαστε εμάς;
- Δεν είναι ώρα για τέτοια, σύντροφε. Τώρα προχωράμε σ’ ένα ανοικτό, δημοκρατικό, μεγαλειώδης συνέδριο. Μέχρι τότε οι οποιεσδήποτε γκρίνιες κάνουν κακό στην ενότητα του ενιαίου κέντρου καθοδήγησης.
- Ενιαίου, μόνιμου, αλάθητου κι ανεύθυνου;

***
- Σύντροφε, θα μιλήσουμε;
- Το χειροκρότημα, σύντροφε, το χειροκρότημα και οι ζητωκραυγές δεν σου λένε τίποτα; Η βάση κάλυψε με πλήρη εμπιστοσύνη τον αρχηγό και το ενιαίο κέντρο καθοδήγησης.
- Επειδή καθοδηγήθηκε, σύντροφε...
- Αυτά τα λένε όσοι είναι μικρόψυχοι και τυπολάτρες. Τώρα όμως, σύντροφε, τέρμα στις φιέστες. Εμπρός για θεσμική δουλειά.
- Είμαστε έτοιμοι για τέτοιες συναλλαγές, σύντροφε;
- Παλιοημερολογίτης είσαι, σύντροφε, ή μήπως φραξιάκιας;
Δεν διάβασες το άρθρο για την ιδεολογική μας επανατοποθέτηση που δημοσιεύτηκε προχτές στο έντυπο των πιστών και φανατικών οπαδών μας;
- Δεν διαβάζω...
- Μη συνεχίζεις, σύντροφε. Βαρέθηκα ν’ ακούω τα ίδια επιχειρήματα. Όποιος είναι ανώνυμος βρίζει τα έντυπά μας και τα ραδιόφωνά μας. Μόλις όμως πάρει λίγο «πάνω του» τρέχει από εκπομπή σ’ εκπομπή. Ο κόσμος άλλαξε. Κι εμείς το ίδιο. Αγκαλιάζουμε αντιπάλους, τραγουδάμε άλλα εμβατήρια, δεν αφήσαμε μύθο –ζωντανό ή νεκρό– που να μην τον εκμεταλλευτούμε... Τώρα θα κάνουμε πίσω;
- Ναι, αλλά... μήπως κι εμείς θα ’πρεπε ίσως...
- Τρελάθηκες σύντροφε; Δεν εξουσιοδοτήσαμε τον αρχηγό για όλες τις κινήσεις;
- Εν λευκώ;

***

- Σύντροφε, θα μιλήσουμε;
- Τι να πούμε σύντροφε; Πάλι μιζέριες; Δεν βλέπεις ότι χάρη στις μαγικές κινήσεις του αρχηγού και του ενιαίου κέντρου καθοδήγησης κάναμε έναν έξοχο πολιτικό ελιγμό; Είμαστε πια εξασφαλισμένοι από τυχόν κακόβουλες ποινικές διώξεις για το παρελθόν, αλλά και μπορούμε πια απερίσπαστοι ν’ ασχοληθούμε με τις δημοτικές εκλογές. Είμαστε πάλι μέσα στο παιχνίδι, σύντροφε. Μεγάλο πράγμα.
- Ναι, αλλά ποιος βάζει και βγάζει συνεχώς τους όρους, σύντροφε; Πώς ελέγχονται τα βήματα μπρος και τα άλματα πίσω; Μπορεί να τα ελέγχει αυτός που τα κάνει;
- Άκου, σύντροφε... Αυτά τα πράγματα τα συζητάνε στα πανεπιστήμια και στα σαλόνια. Εμείς είμαστε άνθρωποι των καφενείων. Δεν ταλανιζόμαστε με τέτοια άγχη.
- Μα, ο λαός; Ο προδομένος, ο ξεχασμένος;
- Ακριβώς αυτόν τον λαό σεβόμαστε και θα τρέξουμε τώρα στην τοπική αυτοδιοίκηση, στο κύτταρο αυτό της λαϊκής εξουσίας, για να βγάλουμε δικούς μας δημάρχους, να δίνουμε εμείς τη γραμμή... κι όχι τα γνωστά σκοτεινά κέντρα λήψης αποφάσεων.
- Καλά, και πώς θα επιλεγούν οι υποψήφιοι; Ποια είναι τα προγράμματα;
- Σύντροφοι, αυτά είναι γνωστά εδώ και χρόνια. Πίστη χρειάζεται... πίστη στον αρχηγό... ή στο περιβάλλον του. Τα προσωπικά ελαττώματα και οι παρεκκλίσεις συγχωρούνται. Η έλλειψη πίστης ποτέ.
- Κι ο υποψήφιος θ’ ακολουθήσει τυφλά;
- Τυφλά... Μπράβο, αυτή είναι η σωστή λέξη για μια σίγουρη νίκη. Αυτό να θυμάσαι, σύντροφε. Τα άλλα, μετά τις δημοτικές εκλογές.

***

- Σύντροφε, θα μιλήσουμε;
- Βέβαια και είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε, σύντροφε... Μετά όμως τις προσεχείς βουλευτικές εκλογές. Καταλαβαίνεις ότι το αποτέλεσμα των δημοτικών είναι τέτοιο που χρειάζεται να επικυρωθεί από μια άνοδο των ποσοστών μας στις βουλευτικές. Εκεί παίζονται όλα. Αν χάσουμε σ’ αυτές τις εκλογές, τότε ο αρχηγός και πολλοί επιτελείς κινδυνεύουν να βγουν οριστικά από το πολιτικό παιχνίδι.
- Ναι, αλλά για να μη βγουν αυτοί έξω, σύντροφε, έχουμε βγει εμείς εδώ και πολλά χρόνια αράουτ.
- Δεν είναι ακριβώς έτσι. Αλλά κι έτσι να ήταν, η κομματική μας ιδιότητα απαιτεί υπακοή και πειθαρχία. Δεν μπορούμε ν’ αλλάζουμε συνεχώς ηγεσίες.

- Ιδεολογία όμως και προγράμματα αναθεωρούμε χωρίς σταματημό.
- Αυτό δεν έχει σημασία, σύντροφε. Το πρόγραμμα είναι άψυχο και οι ιδεολογίες εύθραυστες. Ο αρχηγός όμως, ο ηγέτης, είναι ζωντανός. Ο λαός τον βλέπει, τον ακουμπάει, τον οσμίζεται.
- Κι αν έχει ο λαός βαρεθεί να το βλέπει;
- Τότε θα τον μακιγιάρουμε, θα στείλουμε στις εφημερίδες παλιές του φωτογραφίες, θα κάνουμε μοντάζ, θ’ αλλάξουμε τη σύνταξη και τον τονισμό στους λόγους του.
- Σύντροφε, οι φθαρμένες εικόνες δεν αναστηλώνονται.
- Πρέπει, σύντροφε, θα θυμηθούμε «Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού». Ο αρχηγός και σε κώμα κρατάει ενωμένο το κόμμα.
- Μα...
- Σύντροφε, όχι άλλες διανοουμενίστικες αντιρρήσεις. Τώρα θα δουλέψουμε. Χρειαζόμαστε μεγαλύτερα ποσοστά, περισσότερους βουλευτές, χρήμα, οπαδούς, εφημερίδες
- Κι εμείς, εμείς που βρισκόμαστε μέσα σ’ όλα αυτά;.. Κι εκείνο το ημιθαμπές παρελθόν; Κι αυτή η αγωνία μήπως όλα τα πλάνα δουλειάς μας κρύβουν τελικά την αλήθεια;
- Σύντροφε, σ’ αυτήν τη φάση έχουμε ανάγκη από χέρια. Για να δουλεύουν, να χειροκροτούν, να στηρίζουν, έστω και ν’ απλώνονται λίγο παραπάνω απ’ όσο πρέπει. Οι απορίες περισσεύουν. Οι πορείες μας λείπουν. Εδώ είναι εκκλησία: ή πιστεύεις ή αφορίζεσαι. Τα υπόλοιπα, μετά τις νέες βουλευτικές εκλογές.

***

- Σύντροφοι, σύντροφοι, η ήττα δεν πρέπει να μας λυγίσει. Ο διάλογος εσωκομματικά πρέπει να γίνει πιο γόνιμος. Θέλουμε προτάσεις.
- ...
- Σύντροφοι, χωρίς καινούργιες ιδέες βουλιάζουμε. Δεν είμαστε εδώ μόνο για να εξυπηρετούμε την κομματική ηγεσία.
- ...
- Σύντροφοι, πώς θα νικήσουμε αν δεν μιλήσουμε;
- ...
(Απέξω ακούγονται ζητωκραυγές και χειροκροτήματα. Ο νέος αρχηγός με τα μέλη του νέου ενιαίου καθοδηγητικού οργάνου έφτασαν στα κεντρικά γραφεία.)

Δεν υπάρχουν σχόλια: