Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΑΡΑ
ΠΡΟΤΟΥ καλά-καλά κρυώσουν οι σοροί των νεκρών Κούρδων, μαχητών και αμάχων, από τις «ασύμμετρες» τουρκικές επιχειρήσεις βαθιά στο Βόρειο Ιράκ, και με φρέσκα ακόμη τα διαδοχικά πολεμικά τελεσίγραφα προς την Κύπρο, αλλά και τη Συρία, η Αγκυρα ανάβει μέσα από την αντιπαράθεσή της με το Τελ Αβίβ νέες φωτιές στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου- την ήδη ταραγμένη και ματωμένη από τις επιπτώσεις της «Αραβικής Ανοιξης» περιοχή-, που είναι φανερό ότι ο τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θεωρεί και πάλι σφαίρα επιρροής της Αγκυρας και νεο-οθωμανικό βιλαέτι της.
Καθώς οι φρεγάτες ζεσταίνουν τις μηχανές τους και οι απειλές δίνουν και παίρνουν μεταξύ των δύο ως πρόσφατα στενών συμμάχων, που σταδιακά μετατρέπονται σε μισητούς εχθρούς, το ερώτημα στα χείλη όλων είναι προφανές: ως πού είναι άραγε διατεθειμένος να φτάσει ο Ερντογάν για να «κλειδώσει» τον πρωταγωνιστικό ρόλο που φιλοδοξεί να κατοχυρώσει όχι μόνο στη μεσογειακή μας γειτονιά, αλλά και ως ηγέτης ολόκληρου του ισλαμικού κόσμου; Μήπως, εμποτισμένη καθώς είναι με την αισιοδοξία της αναπτυσσόμενης περιφερειακής υπερδύναμης, η Τουρκία το παρακάνει, καταφεύγοντας σε μια επικίνδυνη «πολιτική της κανονιοφόρου» απέναντι σε ένα ολοένα και πιο απομονωμένο και νευρικό Ισραήλ;
Η περίοδος της πολιτικής «ήπιας ισχύος» και των «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες» του Αχμέτ Νταβούτογλου περνά οριστικά στο παρελθόν. Μετά τον τρίτο κατά σειρά εκλογικό του θρίαμβο, και έχοντας σαφώς επικρατήσει- τουλάχιστον προς ώρας- επί του στρατιωτικοδικαστικού κεμαλικού «βαθέος κράτους», εκμεταλλευόμενος τις συνωμοσίες «Εργκένεκον» και «Βαριοπούλα», ο Ερντογάν βγάζει το γάντι και διεκδικεί, μέσα από μια όλο και τολμηρότερη «οικουμενική» διπλωματία, την οποία ασκεί από τη Λωρίδα της Γάζας μέχρι τη Σομαλία και το Πακιστάν, να επαληθεύσει το παρατσούκλι του νεο-οθωμανού «σουλτάνου».
Τυπικά, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν το πόρισμα των Ηνωμένων Εθνών για το μακελειό στο «Μαβί Μαρμαρά» ανοιχτά της Λωρίδας της Γάζας τo 2010 και η συνεχιζόμενη άρνηση του Ισραήλ να ζητήσει συγγνώμη. Στην πραγματικότητα όμως αυτή είναι μόνον η αφορμή: όπως σωστά εκτιμά η ισραηλινή «Ηa΄aretz», πίσω από την πολεμική ρητορική της Αγκυρας κρύβεται η επιθυμία της νέας ισλαμικής ηγεσίας της να χτίσει τη «νέα Τουρκία», η οποία θα προσεγγίζει με ηγετικό προφίλ τον αραβικό κόσμο.
Και, όπως πάντα, το «κλειδί» για την ψυχή κάθε πιστού άραβα μουσουλμάνου είναι η Παλαιστίνη: εξ ου και η (σουρεαλιστική, δεδομένης της προϊστορίας της) προσφυγή της Τουρκίας στο Διεθνές Δικαστήριο για το εμπάργκο της Γάζας, και βέβαια η ανακοίνωση του Ερντογάν πως εκτός από το Κάιρο, την Τρίπολη και την Τύνιδα θα επισκεφθεί τις ερχόμενες ημέρες και την πολύπαθη πόλη-κράτος της Λωρίδας της Γάζας.
Η «Ηaaretz» εκτιμά ότι η αραβική περιοδεία του «σουλτάνου» στις παλαιές οθωμανικές «σατραπείες» του Νότου, και η ανακοίνωση για πλήρη διακοπή των εμπορικών και στρατιωτικών σχέσεων Τουρκίας- Ισραήλ εντάσσονται σε ένα ευρύτερο γεωστρατηγικό παιχνίδι, στο οποίο η Τουρκία επιχειρεί να επιβληθεί ως κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Ο λόγος είναι πασιφανής: το Ισραήλ θεωρεί τη Χαμάς που διοικεί τη Λωρίδα της Γάζας «τρομοκρατικό κίνημα», ενώ ο Ερντογάν χαρακτηρίζει τα μέλη της «αντιστασιακούς». Παράλληλα, η επίσκεψη του τούρκου πρωθυπουργού στη Γάζα θα αποτελέσει νέο χαστούκι προς τους ήδη μετέωρους λόγω «Ανοιξης» άραβες ηγέτες του Κόλπου για τη διαχρονικά... χλιαρή και εκ του μακρόθεν «αλληλεγγύη» τους προς τους χειμαζόμενους παλαιστίνιους «αδελφούς»- τη στιγμή μάλιστα που στον ΟΗΕ ξεκίνησε ήδη η συζήτηση για την ίδρυση/ αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους.
Το θερμόμετρο θα ανέβει βέβαια ακόμη περισσότερο (ότ)αν ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις της Νoble Εnergy στο περίφημο υποθαλάσσιο «οικόπεδο 12» μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ: οι Τούρκοι αισθάνονται μεγάλη δύναμη και ίσως προκαλέσουν κάποιας μορφής «θερμό επεισόδιο» για να επιβληθούν- κάτι που άλλωστε δεν θα είναι διόλου δύσκολο αν ο Ερντογάν πραγματοποιήσει την απειλή του και στείλει τον τουρκικό στόλο στα διεθνή ύδατα με το Ισραήλ, και πολύ περισσότερο εάν γίνει νέα προσπάθεια διάσπασης του εμπάργκο προς τη Γάζα. Θα επαναλάβουν άραγε οι Ισραηλινοί το «ρεσάλτο» του 2010 σε διεθνή ύδατα γεμάτα από τουρκικά πολεμικά;
Ωστόσο πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι, στην προσπάθειά της να καλύψει το υπαρκτό κενό ισχύος στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, η Τουρκία έχει υπερεκτιμήσει τον εαυτό της και αντιμετωπίζει υπεροπτικά και με «αυτοκρατορικό» στυλ τους γείτονές της, οι οποίοι βέβαια δεν έχουν ξεχάσει τους μακρούς αιώνες της οθωμανικής κατοχής. Με αυτόν τον τρόπο όμως παγιδεύεται και η ίδια σε αδιέξοδα: αν δεν επιτύχει η τακτική «στρατηγικού εξαναγκασμού» που επιχειρεί με τους λεονταρισμούς της, ίσως σύντομα κληθεί είτε να εκπληρώσει κάποιες από τις πολεμικές απειλές της είτε να οπισθοχωρήσει θυσιάζοντας το «πρεστίζ» της περιφερειακής υπερδύναμης που προσπαθεί διακαώς να χτίσει.
Θερμό επεισόδιο φοβούνται οι Αμερικανοί
Σε κατάσταση «alarm Β»- ένα βήμα πριν από την πολεμική ετοιμότητα-, η Πολεμική Αεροπορία του Ισραήλ επιτηρεί νυχθημερόν τα ισραηλινά κοιτάσματα φυσικού αερίου, ιδιαίτερα το «Λεβιάθαν» που συνορεύει με το λεγόμενο κυπριακό «Οικόπεδο 12» Χαμηλά κρατούν τους τόνους οι Ισραηλινοί σε σχέση με τις τουρκικές απειλές έναντι τόσο της Λευκωσίας όσο και του Τελ Αβίβ. Στρατιωτικές πηγές όμως αναφέρουν πως από το μεσημέρι της περασμένης Τετάρτης η ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία έχει τεθεί σε κατάσταση «alarm Β»- ένα βήμα πριν την πολεμική ετοιμότητα-, ενώ ισραηλινά μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτηρούν νυχθημερόν τα ισραηλινά κοιτάσματα φυσικού αερίου και ιδιαίτερα το «Λεβιάθαν», το οποίο συνορεύει με το κυπριακό «οικόπεδο 12», στο οποίο θα αρχίσουν οι εξορύξεις την 1η Οκτωβρίου. Καθησυχαστικός άλλωστε σε σχέση με τις απειλές της Τουρκίας φέρεται σύμφωνα με διπλωματικές πηγές να ήταν και ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Αβιγκντορ Λίμπερμαν στην πρόσφατη συνάντησή του με την κύπρια ομόλογό του Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή. Οσο για την αντίδραση της Ουάσιγκτον, που βλέπει τους δύο βασικούς της συμμάχους στην περιοχή να τρώγονται μεταξύ τους, διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η ηγεσία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει θορυβηθεί από τη συνεχή κλιμάκωση και δεν αποκλείει πλέον ακόμη και την πιθανότητα να έχουμε στα τέλη Σεπτεμβρίου «κάποια τρέλα, χειρότερη από εκείνη της Γεωργίας με τη Ρωσία»! Οι ως τώρα προσπάθειες διαμεσολάβησης έχουν πέσει στο κενό: είναι χαρακτηριστικό ότι ο Νταβούτογλου «δεν είχε χρόνο» για να δει τον αμερικανό πρεσβευτή στην Αγκυρα, ο οποίος μετέφερε μήνυμα της αμερικανικής κυβέρνησης Μπαράκ Ομπάμα για «μετριοπάθεια» και «αυτοσυγκράτηση»!
Για την ώρα η Ουάσιγκτον αμφιταλαντεύεται, προσπαθώντας να κρατήσει ίσες αποστάσεις: αν και ο Λευκός Οίκος έχει απηυδήσει με την αδιαλλαξία της κυβέρνησης συνασπισμού Λικούντ- Ακροδεξιών στις προσπάθειες επανεκκίνησης του διαλόγου για επίλυση του Μεσανατολικού, είναι βέβαιο ότι τελικά το πανίσχυρο εβραϊκό λόμπι θα επικρατήσει στο «μπρα ντε φερ» επιρροής. Αλλωστε το 2012 είναι εκλογική χρονιά για τις ΗΠΑ, και τα έξοδα είναι μεγάλα...
Κίνδυνος τριπλής σύγκρουσης στη Μ. Ανατολή
Οξύτατη ένταση στις σχέσεις Ισραήλ- Αιγύπτου σημειώθηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής, όταν αιγύπτιοι διαδηλωτές εισέβαλαν στην πρεσβεία του Ισραήλ, στο Κάιρο, έσχισαν τη σημαία και πέταξαν στον δρόμο έγγραφα και φωτογραφίες ισραηλινών κυβερνητικών προσώπων, αφού γκρέμισαν τον προστατευτικό τοίχο που περιέβαλλε το κτίριο. Η αστυνομία δεν αντέδρασε. Ο ισραηλινός πρέσβης Γιτζάκ Λεβανόν και 80 μέλη της ισραηλινής πρεσβείας εγκατέλειψαν την Αίγυπτο και με ισραηλινό στρατιωτικό αε ροπλάνο επέστρεψαν στο Τελ Αβίβ με εντολή της ισραηλινής κυβέρνησης. Εξι ισραηλινοί φύλακες της πρεσβείας κινδύνευσαν να λιντσαριστούν από το πλήθος και διασώθηκαν την τελευταία στιγμή από αιγύπτιους κομάντος. Αυτοκίνητα ισραηλινών διπλωματών αλλά και αστυνομικά που στάθμευαν εμπρός από το κτίριο της πρεσβείας πυρπολήθηκαν από τους διαδηλωτές.
Ο ισραηλινός πρωθυπουργός κ. Νετανιάχου επικοινώνησε με τον πρόεδρο Ομπάμα και ζήτησε την «αμερικανική προστασία» και με τον επικεφαλής της στρατιωτικής αρχής στο Κάιρο, στον οποίο «διαμαρτυρήθηκε έντονα» για την παραβίαση του κτιρίου της πρεσβείας και τις «πράξεις λεηλασίας» που σημειώθηκαν. Σε ανταπόκριση του ισραηλινού αιτήματος το Στέιτ Ντιπάρτμεντ καταδίκασε την «επιδρομή εναντίον της διπλωματικής αποστολής του Ισραήλ» και κάλεσε τις δύο πλευρές να δείξουν «αυτοσυγκράτηση». Με εντολή της υπουργού κυρίας Κλίντον ο αμερικανός πρεσβευτής στο Κάιρο διαβίβασε τις «ζωηρές ανησυχίες» της Ουάσιγκτον για την αιφνίδια ένταση των σχέσεων Ισραήλ και Αιγύπτου.
Η προσοχή της Ουάσιγκτον είναι στραμμένη στο Κάιρο από ημέρες καθώς φθάνει εκεί μεθαύριο ο τούρκος πρωθυπουργός κ. Ερντογάν για να υπογράψει συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας Τουρκίας- Αιγύπτου, η οποία θεωρείται από τους Αμερικανούς προκαταβολικά ότι θα δημιουργήσει ένταση στην ευρύτερη περιοχή με ενδεχόμενες ανεξέλεγκτες εξελίξεις.
Ως νωρίς το πρωί του Σαββάτου εκατοντάδες διαδηλωτές εξακολουθούσαν να παραμένουν έξω από το κτίριο της ισραηλινής πρεσβείας, όπου έχουν σπεύσει δυνάμεις ασφαλείας, πυροσβεστικά οχήματα και στρατός, ενώ έχουν αποκλειστεί οι γειτονικές οδικές αρτηρίες. Η στρατιωτική διοίκηση του Καΐρου βρίσκεται σε συνεχή σύσκεψη και αιγυπτιακές πηγές αναφέρουν ότι έχουν δοθεί «οδηγίες να αποτραπεί με κάθε τρόπο» νέα εισβολή διαδηλωτών στην πρεσβεία του Ισραήλ, όπου έχουν οχυρωθεί και δεν την εγκαταλείπουν περίπου 40 νέοι, οι οποίοι κρέμασαν σε ένα παράθυρο την αιγυπτιακή σημαία και πανό με αντιεβραϊκά συνθήματα.
Η αντι-εβραϊκή έκρηξη αποδίδεται στην «ήπια αντίδραση» της αιγυπτιακής κυβέρνησης στο επεισόδιο που σημειώθηκε τον περασμένο μήνα στα σύνορα με το Ισραήλ, όταν ισραηλινά πυρά κατά λάθος σκότωσαν πέντε συνοριακούς φρουρούς. Το Κάιρο περιορίστηκε να δεχθεί τη «συγγνώμη» του Ισραήλ. Συνθήματα εναντίον του Ισραήλ, εναντίον των εβραίων γενικότερα, κυριάρχησαν στη συγκέντρωση των «Αγανακτισμένων της πλατείας Ταχρίρ» την Παρασκευή μετά την καθιερωμένη προσευχή και από εκεί κινήθηκαν οι διαδηλωτές εναντίον της πρεσβείας του Ισραήλ.
ΒΗΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου