Συνειδητοποιώ ότι θα έπρεπε να βρίσκομαι στην Ουάσιγκτον και να παρακολουθώ το εκεί δράμα χρέους, όμως επέλεξα να βρεθώ στην Αθήνα για να παρατηρήσω την «οφ Μπρόντγουεϊ» εκδοχή. Πολλά σ’ αυτή την παγκόσμια τραγωδία του χρέους τα βλέπεις καλύτερα από εδώ, σε μικρογραφία, αρχής γενομένης από την πλοκή, που κανείς δεν περιέγραψε καλύτερα από τον Ντέιβιντ Ρόθκοφ του Ιδρύματος Κάρνεγκι: «Οταν έληξε ο Ψυχρός Πόλεμος, πιστέψαμε πως θα είχαμε σύγκρουση πολιτισμών. Αποδεικνύεται πως έχουμε σύγκρουση γενεών».
Αν έχουν κάτι κοινό οι κρίσεις σε Ευρώπη και ΗΠΑ είναι η πανίσχυρη αίσθηση μιας «κακομαθημένης πρώτης μεταπολεμικής γενιάς» - πως η γενιά που ενηλικιώθηκε πριν από 50 χρόνια, οι baby boomers, η γενιά μου, θα μείνει στη μνήμη για την αφθονία και την ελευθερία που κληρονόμησε από τους γονείς της και το απίστευτο χρέος και τους περιορισμούς που κληροδότησε στα παιδιά της. Δεν είναι να απορείς που οι νεαροί Ελληνες αντέδρασαν έτσι όταν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησής τους υποστήριξε ότι όλοι, πολίτες και πολιτικοί, «μαζί τα φάγαμε». Αυτό όμως ίσχυσε μόνο για τους Ελληνες baby boomers. Οσοι ενηλικιώνονται σήμερα δεν θα επωφεληθούν ποτέ. Απλώς θα πληρώσουν τον λογαριασμό. Και το γνωρίζουν.
Με συγκλόνισε μια μεγάλη ομοιότητα ανάμεσα στην πλατεία Ταχρίρ του Kαΐρου τον Φεβρουάριο και στο Σύνταγμα σήμερα: η λέξη «δικαιοσύνη». Την ακούς πιο συχνά από την «ελευθερία». Υπάρχει μια βαθιά αίσθηση κλοπής σε αμφότερες τις χώρες, η αίσθηση ότι ο καπιταλισμός στην Αίγυπτο και την Ελλάδα την τελευταία 10ετία εκφράστηκε στην πιο άδικη, διεφθαρμένη και παραμορφωμένη εκδοχή του, αφήνοντας κάποιους να γίνουν πάμπλουτοι απλώς γιατί βρέθηκαν κοντά στην εξουσία. Και το κοινό στοιχείο ανάμεσα σε Ελλάδα και ΗΠΑ: ότι το αναγκαίο ίσως είναι αδύνατο, ότι οι baby boomers πολιτικοί ίσως είναι λίγοι για να αντιμετωπίσουν τόσο μεγάλα προβλήματα. Η τρύπα είναι πολύ βαθιά και η εξουσία πολύ κερματισμένη. Μόνη διέξοδος είναι η συλλογική δράση - όπου κυβερνήσεις και αντιπολιτεύσεις ενώνονται, μοιράζονται τα δεινά και λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα. Ομως αυτό δεν συμβαίνει ούτε στην Αθήνα ούτε στην Ουάσιγκτον. Παντού υπάρχουν baby boomers πολιτικοί για τους οποίους καμιά κρίση δεν είναι τόσο σοβαρή ώστε να παραμερίσουν φιλοδοξίες και ιδεολογία.
Υπάρχει, όμως, ένας ενήλικας που καραδοκεί: Η Κίνα αγοράζει ισπανικά, πορτογαλικά και ελληνικά ομόλογα για να βοηθήσει να σταθεροποιηθούν οι κινεζικές εξαγωγικές αγορές. «Είναι δύσκολοι καιροί κι εμείς παίζουμε θετικό ρόλο», δήλωνε τον Ιανουάριο στην εφημερίδα Guardian ο Γι Γκανγκ, αναπληρωτής διοικητής της Λαϊκής Τράπεζας. Αυτό τον ρόλο τον έπαιζαν οι ΗΠΑ, όμως δεν έχουν πια τη δυνατότητα. Οποιος πιστεύει ότι η σημερινή κρίση, αν παραταθεί, δεν θα επισπεύσει μια παγκόσμια μετατόπιση δύναμης δεν έχει ακούσει για τον Κανόνα του Χρυσού: Οποιος έχει τον χρυσό, ορίζει τους κανόνες.
Αμερικανοί και Ευρωπαίοι έχουν δύο δρόμους μπροστά τους. Είτε αμφότεροι ακολουθούμε το μονοπάτι της πιο βιώσιμης ανάπτυξης -με περικοπές, φόρους και επενδύσεις για το μέλλον- είτε ατενίζουμε έναν κόσμο όπου οι δημοκρατίες θα γίνουν εσωστρεφείς και θα δίνουν μάχη για μια πίτα που μικραίνει, με την Κίνα να έχει όλο και ισχυρότερο λόγο για το μέγεθος του κάθε κομματιού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου