Αντιπαγκοσμιοποίηση

Του ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΔΑΒΒΕΤΑ

Καθηγητή Φιλοσοφίας στο Strate College και στην Creapole

Σε άρθρο του στη «Figaro», o Alexander Adler σημειώνει περιπτώσεις παγίδων στις οποίες κινδυνεύουν να πέσουν οι οπαδοί της αντι-παγκοσμιοποίησης. 

Η σημερινή διεθνής κρίση χρεώνεται από τους περισσότερους οικονομικούς αναλυτές στις εγγενείς αδυναμίες του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. Είναι αυτό που επέβαλε την παγκοσμιοποίηση ως εμπορευματοποίηση των πάντων. Δίνει έτσι τροφή σ’ έναν άκρατο φιλελευθερισμό και σε μια συχνά πρωτόγονη ανταγωνιστικότητα. Ο καθένας προσαρμόζεται μόνο στα πλαίσια της επιβίωσης και ξεχνά κάθε μορφή ευτυχισμένης συμβίωσης. 

Απέναντι σ’ αυτό το μοντέλο ζωής ορθώνεται οργισμένη η αντι-παγκοσμιοποίηση. Και κάθε σκεπτόμενος πολίτης τής αποδίδει αγαθή αιτία. Εχει όμως δύο «κακά» προηγούμενα που πρέπει να προσέξει. 

Πρώτον, αυτό της αυτο-θαυμαστικής εσωστρέφειας, που έδωσε το δείγμα του στον 20ό αιώνα, με τις εθνικιστικές εξάρσεις και τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους. 

Δεύτερον, αυτό της ευνουχιστικής υπερπροστατευτικότητας, που επίσης έδωσε δείγμα τον 20ό αιώνα, με την κομμουνιστική εμπειρία, τα γκουλάγκ και την πλήρη στέρηση ελευθερίας και δικαιωμάτων του πολίτη.

ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για σωτηριολογικές προτάσεις, που για να «σώσουν» την ανθρωπότητα παράφρασαν κάκιστα τα αγαθά «έθνος» και «κοινό» (commune). Δημιούργησαν ένα κακέκτυπο θεολογικού υποκατάστατου. Οπως στη θεολογία μάς σώζει κάποιος από ψηλά, έτσι κι εδώ εθνικισμός και κομμουνισμός ήρθαν -έξω από μας- να μας σώσουν. Γι’ αυτό απέτυχαν. Γιατί η οποιαδήποτε μορφή σωτηρίας του πολίτη πρέπει να ’ναι όχι τα παραμύθια της γιαγιάς (το έξω από εμάς) που θα τον αποκοιμίσουν, αλλά το αντίθετο, η δυνατή φωνή του εαυτού του. Το «μέσα από εμάς», που θα τον ξυπνήσει.  

Μόνο όταν ξυπνήσει ο εσωτερικός «δαίμονας» του πολίτη θα γίνει γόνιμα ενεργός. Γιατί θα ξέρει ότι η όποια λύτρωση ξεκινά από τον ίδιο. 

Σε μία πρόταση αντι-παγκοσμιοποίησης η φράση-κλειδί να είναι: η δίκαιη ανταλλαγή, η δίκαιη συναλλαγή. Μία αρχή που, ενώ υπάρχει σαν ηθική, και στην οικονομία και στην κοινωνία, έχει παραμεριστεί.