Tης ΜΑΡΩΣ ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ
Μέρα μεσημέρι, στη μέση του δρόμου - κάποιου δρόμου της Αγκυρας. Ενας άνδρας επιτίθεται με μαχαίρι σε γυναίκα - στη γυναίκα του.
«Τη σκοτώνει!».
«Μην το κάνεις!».
«Καλέστε την αστυνομία!», ουρλιάζουν έντρομοι οι περαστικοί.
«Δεν θα με χωρίσεις», της φωνάζει εκείνος ενώ με πάθος μπήγει το μαχαίρι στον λαιμό της.
Ξαφνικά, ως διά μαγείας, οι περαστικοί γυρνούν την πλάτη στη γυναίκα που πριν από δευτερόλεπτα προσπαθούσαν να σώσουν από βέβαιη σφαγή. «Οικογενειακές υποθέσεις», μουρμουρίζουν καθώς απομακρύνονται. «Δεν είναι δική μας δουλειά».
Η σκηνή - όχι ιδιαιτέρως σπάνια στη Τουρκία - είναι ένα μικρό χρονογράφημα του «Bayan Yani», ενός γυναικείου σατιρικού περιοδικού της Τουρκίας, το οποίο «ειδικεύεται» σε θέματα ταμπού. Το πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε τον περασμένο Μάρτιο αποκλειστικά από γυναίκες: δημοσιογράφους, αρθρογράφους, σκιτσογράφους. Η εμφάνισή του έγινε αμέσως αισθητή και προκάλεσε ποικίλα σχόλια - κυρίως από άνδρες αναγνώστες - λόγω των ενοχλητικών τίτλων. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους εξής: «Εγκλήματα "τιμής"», «Δικαιώματα γυναικών», «Σεξ», «Μοιχεία και Ισλάμ».
Τι σημαίνει επακριβώς Bayan Yani; «Η θέση δίπλα στη θέση της γυναίκας» και αναφέρεται σε μία τουρκική σύμβαση: στα μακρινά ταξίδια οδικώς, η γυναίκα που ταξιδεύει μόνη δεν κάθεται ποτέ δίπλα σε άνδρα.
«Αυτό το περιοδικό έκανε ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Η Τουρκία είναι μία ταχέως αναπτυσσόμενη καταναλωτική κοινωνία και ανοιχτή σε νέα πράγματα», υποστηρίζει μία εκ των σκιτσογράφων, η 31 ετών Ελίφ Νουρσάντ, που στα ψυχεδελικά σχέδιά της πρωταγωνιστούν κυρίως γάτες και γυναικεία κορμιά. Και δεν φαίνεται να έχει άδικο, αν λάβει κανείς υπόψη πως το μηνιαίο περιοδικό έχει μέση κυκλοφορία 50.000 αντίτυπα, σε μια χώρα όπου το αναγνωστικό κοινό είναι αρκετά μικρό. «Αλλα σατιρικά περιοδικά στην Τουρκία αναπαριστούν τη γυναίκα ως σεξουαλικό αντικείμενο, προκειμένου να αυξήσουν την κυκλοφορία τους», προσθέτει. Γι' αυτό άλλωστε ήταν διστακτική όταν της έγινε πρόταση, αλλά τελικά παραδέχεται πως ουδέποτε αισθάνθηκε πιο ελεύθερη όσο στο «Bayan Yani».
Η μουσουλμανική Τουρκία αποτελεί πρότυπο για πολλούς διαδηλωτές υπέρ της ελευθερίας στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική. Οι γυναίκες ακτιβίστριες ωστόσο στη χώρα, που όντως βιώνουν μία ώθηση των κοινωνικών δικαιωμάτων τους τα τελευταία χρόνια - αποτέλεσμα και αυτό της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας - επιμένουν πως είναι ακόμη μακρύς ο δρόμος έως ότου δουν ουσιαστική βελτίωση του ρόλου τους στην κοινωνία και την πολιτική. Μολονότι, λ.χ., οι γυναίκες έχουν δικαίωμα ψήφου από το 1934, η συμμετοχή τους στην πολιτική και την επιχειρηματική σκηνή κρίνεται αρκετά χαμηλή, σε αντίθεση με τα περιστατικά οικογενειακής βίας εναντίον γυναικών και κοριτσιών, τα οποία σύμφωνα με στοιχεία ανθρωπιστικών οργανώσεων είναι αρκετά υψηλά. Η Νουρσάντ ερμηνεύει το φαινόμενο ίσως πιο κατανοητά απ' όλους: «Ναι, οι γυναίκες στην Τουρκία είναι πιο λαμπερές, πιο χρωματιστές, πιο δραστήριες και διαφέρουν μεταξύ τους. Στο τέλος της ημέρας όμως, η βάση της κοινωνίας είναι ανδροκρατούμενη».
TA NEA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου