Η «αραβική Ανοιξη» συνεχίζεται...

Της Ντίας Ζάβρα

Χιλιάδες διαδηλωτές στέκουν στην πλατεία Ταχρίρ, απαιτώντας πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, τόνωση οικονομίας, εκδημοκρατισμό... Στη Σίντι Μπουζίντ, στην κεντρική Τυνησία, ένα 14χρονο αγόρι πέφτει νεκρό από σφαίρα, στη διάρκεια αστυνομικής επιχείρησης για τη διάλυση διαδηλωτών... 

Οι εικόνες δεν προέρχονται από την Αίγυπτο του Μουμπάρακ, ούτε από την Τυνησία του Μπεν Αλί. Είναι στιγμιότυπα από τη σημερινή Αίγυπτο, τη... νέα Τυνησία. Εξι μήνες μετά, οι ανεκπλήρωτες υποσχέσεις, οι προσδοκίες που διαψεύστηκαν, βγάζουν ξανά στους δρόμους τους πολίτες. 

Η αραβική άνοιξη δεν έχει ακόμα τελειώσει... Στη Συρία, το «κύμα» λαϊκής οργής καταπνίγει ολόκληρη τη χώρα, παρά την άγρια καταστολή των δυνάμεων του καθεστώτος Ασαντ. Στη Λιβύη, ο πόλεμος μεταξύ των καθεστωτικών του Καντάφι και των αντικαθεστωτικών μαίνεται, υπό τον εκκωφαντικό ήχο των ΝΑΤΟικών βομβών. Ο σκοπός δεν έχει ακόμα επιτευχθεί. Στον αραβικό κόσμο, όμως, κάτι αλλάζει... Στο Μαρόκο, ο βασιλιάς Μοχάμεντ VI ανακοινώνει σειρά μεταρρυθμίσεων -αν και φροντίζει να διατηρήσει τα περισσότερα από τα προνόμιά του. Ο βασιλιάς Αμπντάλα της Ιορδανίας δεσμεύεται για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Ο οίκος των Σαούντ εξαγγέλλει κοινωνικές δαπάνες 120 δισ. δολαρίων, την ώρα που αποστέλλει στρατεύματα στο γειτονικό Μπαχρέιν για να καταστείλει την (υποκινούμενη, όπως υποστηρίζει, από τους σιίτες) εξέγερση. Ολοι προσπαθούν να κατευνάσουν τη λαϊκή οργή, να αποφύγουν τη μοίρα του Μουμπάρακ ή του Μπεν Αλί (οι οποίοι, πάντως, μένουν, προς το παρόν, ανέγγιχτοι από τη Δικαιοσύνη), έστω και με... προσχήματα εκδημοκρατισμού.

Οι πολίτες, όμως, δεν αρκούνται πλέον στα λόγια... Ούτε στην Αίγυπτο, που απαιτούν από το στρατό να θέσει τη χώρα σε τροχιά εκλογών και απορρίπτουν τη νέα (ανασχηματισμένη) κυβέρνηση. Ούτε στο Μπαχρέιν, που ξεχύνονται σχεδόν καθημερινά στους δρόμους της Μανάμα, παρά την άγρια καταστολή τους το Μάρτιο. Ούτε στην Υεμένη, όπου η άρνηση του προέδρου Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ να παραδώσει την εξουσία οδηγεί τη χώρα σε εμφύλιο πόλεμο... Η αραβική άνοιξη συνεχίζεται και εν μέσω καλοκαιριού...

ΤΥΝΗΣΙΑ

Η αρχή του τέλους

17 Δεκεμβρίου: Ενας πλανόδιος έμπορος αυτοπυρπολείται, διαμαρτυρόμενος για την απαγόρευση από τις αρχές να πουλάει τα λαχανικά του στην αγορά. Η «σπίθα» της εξέγερσης μόλις άναβε και τους επόμενες μήνες θα κατάκαιε τον αραβικό κόσμο... Εκεί στην ίδια πόλη, στη Σίντι Μπουζίντ, έπεσε πριν από λίγες μέρες νεκρός ένας 14χρονος από μία... αδέσποτη σφαίρα. Εκεί η «σπίθα» σικογαίει ακόμα... Εκεί όπου ο ανατραπείς πρόεδρος Ζιν ελ Αμπεντίν μπεν Αλί δικάζεται ερήμην (ο ίδιος παραμένει στη Σαουδική Αραβία). Εκεί όπου η αποτυχία της μεταβατικής κυβέρνησης να υλοποιήσει τις υποσχέσεις της, πυροδοτεί εκ νέου διαδηλώσεις, προκαλεί συγκρούσεις μεταξύ εξαγριωμένων πολιτών και αστυνομικών. Οι εκλογές θα διεξαχθούν κανονικά τον Οκτώβριο, διαβεβαιώνει ο πρωθυπουργός Μπέτζι Κάιντ Εσέμπσι και καταγγέλλει «προσπάθεια αποσταθεροποίησης της χώρας», δεν αρκεί όμως αυτό να πείσει τους εξεγερμένους...

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

Η πλατεία Ταχρίρ

δεν άδειασε ακόμα... Πέντε μήνες μετά την ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ, η πλατεία Ταχρίρ δεν έχει ακόμα αδειάσει... Πέντε μήνες μετά, η Αίγυπτος δεν έχει βρει ακόμα το δρόμο του εκδημοκρατισμού... Κυβερνάται ακόμα από το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, απορρίπτει την απαραίτητη οικονομική βοήθεια του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας (ύστερα από βέτο του στρατού), «βλέπει» τις προαναγγελθείσες για το Σεπτέμβριο εκλογές να απομακρύνονται (Νοέμβριο και βλέπουμε...).

Η νέα κυβέρνηση ορκίστηκε τελικά την Πέμπτη στην Αίγυπτο -και, όπως απαιτούσε ο λαός, δεν περιελάμβανε σχεδόν κανένα από τα πρόσωπα του καθεστώτος Μουμπάρακ. Αυτό όμως δεν ικανοποιεί τους πολίτες που απαιτούν εκλογές και νέο σύνταγμα, δεν κατευνάζει τις λαϊκές αντιδράσεις. Οπως άλλωστε μουρμουρίζει ένας νεαρός ακτιβιστής στο Κάιρο, «το 1952 είχαμε ένα πραξικόπημα που κατέληξε σε επανάσταση. Αυτή τη φορά φαίνεται ότι έχουμε μια επανάσταση που καταλήγει σε πραξικόπημα»...

ΛΙΒΥΗ

Πόλεμος και διπλωματία...

Αυτό που ξεκίνησε ως λαϊκή εξέγερση εναντίον του καθεστώτος Καντάφι κατέληξε σε έναν ανεξέλεγκτο πόλεμο, με τη συμμετοχή των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων... Ενας πόλεμος που μαίνεται ακόμα... Διότι οι αντικαθεστωτικοί, έστω και με τη σύμπραξη των δυτικών μαχητικών, δεν έχουν ακόμα κατορθώσει να προσεγγίσουν τη Βεγγάζη. Διότι η Δύση δεν έχει ακόμα καταφέρει να «σβήσει» το Μουαμάρ Καντάφι - με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. «Ναι, ο Καντάφι μπορεί να μείνει στη Λιβύη, αρκεί να απόσχει από τον πολιτικό βίο της χώρας», διαμηνύουν τώρα Γαλλία και ΗΠΑ - σε μία προφανή παραδοχή της αποτυχίας τους να εκδιώξουν το Συνταγματάρχη. Ο ίδιος πάντως κωφεύει τόσο στις πολεμικές ιαχές όσο και στις προτάσεις περί αποχώρησής του από την εξουσία (με αντάλλαγμα την ασυλία του από τη Χάγη) και καθιστά σαφές: «Θα πολεμήσω μέχρι τέλους»...

ΣΥΡΙΑ

«Ελεύθεροι πολιορκημένοι»

Περισσότεροι από 1.400 νεκροί, χιλιάδες συλληφθέντες, δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι: Αυτός είναι, μέχρι στιγμής, ο απολογισμός της καταστολής των διαδηλώσεων από το καθεστώς Ασαντ. Κι όμως, οι «ελεύθεροι πολιορκημένοι» της Χομς, της Νταραά, συνεχίζουν τη μάχη, απαιτώντας πλέον όχι μόνο δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, αλλά κυρίως και αμετακλήτως την αποχώρηση του Μπασάρ αλ Ασαντ. Ο ίδιος αρνείται κατηγορηματικά, ο κλοιός όμως γύρω του σφίγγει πλέον ασφυκτικά.

Και μπορεί η διεθνής κοινότητα να αποκλείει το ενδεχόμενο μιας στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία (ανάλογη με της Λιβύης), αποστασιοποιείται όμως πλήρως από τον Ασαντ, με τις ΗΠΑ να διαμηνύουν ότι «έχει χάσει κάθε νομιμότητα» και την Τουρκία να ζητά την παραίτησή του.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ